Úrval - 01.03.1969, Page 73

ERU PENINGAR AÐ VERÐA ÚRELTIR?
71
alla áhættu af lánsviðskiptum þess-
um.
Það gat ekki hjá því farið, að
nokkrir kaupmenn hafa reynt að
„slá lánsviðskiptakerfi þetta út“. Ég
reyndi nýlega að framvísa lánsvið-
skiptakorti banka í járnvöruverzl-
un í hverfinu mínu, þar sem ég var
að verzla. Eigandinn bandaði frá
sér hendinni og sagði: „Nú, fyrst
þú átt eitt af þessum kortum, þá
getum við alveg eins treyst þér ekki
síður en bankinn og séð sjálfir um
að innheimta reikninginn frá þér.
Hvers vegna ættum við að vera að
greiða bankanum þessi 3%?“
En samt er það nú svo, að sú
bankaþóknun nægir aðeins fyrir
kostnaðinum í sambandi við láns-
viðskiptakortakerfi bankanna.
Ágóða sinn af viðskiptum þessum
fá bankarnir eingöngu af hinu mán-
aðarlega þjónustugjaldi, sem þeir
krefja viðskiptavini sína um, en
það er 1 % % af ógreiddum reikn-
ingum. Aðeins þriðjungur korta-
handhafa greiðir reikninga sína að
fullu, þegar þeir fá reikninginn frá
bankanum. Hinir velta því yfir á
,,morgundaginn“ og kjósa heldur að
borga með afborgunum. Samkvæmt
athugun, sem gerð var rétt eftir
jólin í fyrra (1967), var meðalupp-
hæð slíks ógreidds reikningsaf-
gangs 230 dollarar.
Og hvernig hefur svo bönkunum
farnazt í þessu efni? Bank of Amer-
ica tapaði á kortum sínum fyrstu
þrjú árin (BankAmericard), en
bankinn hóf þessa starfsemi sína
árið 1959. En núna er þetta sú deild
Bank of America, sem vex einna
hraðast.
Nokkrir bankar og bankasam-
bönd í Austurríkjunum og Mið-
vesturríkjunum, sem hófu slík
bankaviðskipti í stórum stíl, hafa
tapað fé á henni. í sumum tilfellum
var ástæðan sú, að þeir gáfu út slík
kort án nægilegrar gætni. En fram-
tíðarhorfurnar á þessu sviði eru
góðar, ef reiknað er með lengri
tíma. Og þetta gengur alveg prýði-
lega hjá ýmsum öðrum bönkum, og
er vöxtur þeirra á þessu sviði
geysimikill. Aðalbankarnir í Chi-
cago hafa myndað sambandið Mid-
west Bankcard, Inc. og gefa þeir
út slíkt lánsviðskiptakort í sam-
einingu með hjálp þessa sambands.
Nú er jafnvel í ráði að mynda ann-
að slíkt svæðissamband í New York.
Margir bankar greiða Bank of
America leyfisgjald og vissan
hundraðshluta fyrir að nota Bank-
Americard með eigin bankanafni
stimpluðu á kortin, likt og þar
væri um þeirra eigin kort að ræða.
Fyrir nokkrum árum sendi Barclay
Bank í Lundúnum hóp manna til
Bandaríkjanna til þess að athuga
þar Bank-Americardkerfið. Árang-
ur þeirrar athugunar var svo láns-
viðskiptakortið Barclaycard (hand-
hafar þess eru nú 1.100.000 að tölu),
en Barclay Bank og Bank of Amer-
ica hafa gert með sér gagnkvæma
samninga, þannig að kortin hafa
gagnkvæmt gildi.
Þessi spurning hefur oft verið
borin fram: Hækkar þetta lánsvið-
skiptakortakerfi ekki verð á vörum
og þjónustu, þannig að neytendurn-
ir verði að greiða meira fyrir slíkt?
Bankarnir halda því fram, að svo
sé ekki. Það er ekki líklegt, að