Goðasteinn - 01.09.1966, Page 9

en aðrir unglingar? Faðir minn var að sönnu fátækur en góður
skilamaður, hvorugur okkar gat orðið verzluninni hættulegur, okkur
vantaði öll efni til umsvifa. „Má ekki búa mér til reikning strax“?
„Þú verður að leggja eitthvað inn til þess“. „Ég legg inn krónurnar
mínar“, svaraði ég. „Það verður að leggja inn um leið og reikn-
ingur er myndaður uppá fimm til tíu krónur“, sagði kaupmaður.
Ég sagðist ekki hafa svo mikið innlegg við hendina. „Þá færðu
bara útá þessar tvær krónur þínar, sem þú ert með“, hreytti kaup-
maður útúr sér. „Get ég þá ómögulega fengið klukkuna“? Nei,
ég gat það ekki, jafnvel þó ég lofaði ánni minni með lambinu til
viðbótar krónunum og ullinni.
Ég varð bæði hryggur og reiður. Það komu áreiðanlega tár fram
í augun á mér, er ég minntist á, hvort pabbi gæti ekki fengið klukk-
una í sinn reikning. Nei, hann var búinn að verzla svo mikið, að
það gat ekki gengið.
Mér hvarf allur grátklökkvi allt í einu. Ég sagðist ekkert kaupa
fyrir krónurnar mínar hér, ég geymdi þær kannski til haustsins og
keypti þá klukku hjá hinni verzluninni. Kaupmaður horfði forviða
á mig. „Þú hugsar mikið um þessa klukku', sagði hann. „Þú ættir
heldur að kaupa þér brauð og sykur fyrir krónurnar, en sleppa
þessari klukku“. Ég hélt það kæmi engum við, hvað ég keypti fyrir
þær, ég hefði lofað aleigu minni til viðbótar þeim, til þess ég gæti
eignazt klukkuna, en allt komið fyrir ekkert. Kaupmaður gekk
snúðugt út.
Ég stóð hugsi um stund við búðarborðið. Sitt af hverju flaug mér
í hug. Tilfinningar unglingsins voru á reiki, það var eins og þær
gætu hvergi numið staðar. Mér fannst ég vera bæði særður og
sneyptur, særður með því að njóta ekki þess trausts að fá það lánað,
sem ég fór fram á, en sneyptur af því að koma sem biðjandi öreigi
fyrir þann mann, sem ég þekkti ekkert. Ég var vakinn af þessum
hugrenningum með því, að mér var stjakað frá búðarborðinu. Það
gerði maður, sem ég þekkti ekki, en það var víst einn af stór-
bændunum úr nágrannasveitinni. Hann var með son sinn á líku
reki og ég. Þeir fóru að verzla. Drengurinn keypti mikið af sætind-
um og glingri. Nú komust hugsanir mínar á hreyfingu. Á þessari
stundu fann ég fyrst, hve langt er bil milli ástæðna fátæklingsins,
Goðasteinn
7