Goðasteinn - 01.09.1966, Page 79

í máli Sigvalda gekk fyrst héraðsdómur 30. júlí 1683 að Krossi í
Landeyjum og útnefndi Gísli sýslumaður menn í dóminn. „Svo var
um alla þá öld, að bændur dæmdu eða lögréttumenn, en sýslumenn
samþykktu aðeins.“ Fyrir var tekinn sá „áburður Ólafs (heitins)
Narfasonar uppá Sigvalda Jónsson, hver af ærlegum mönnum var
með eiði staðfestur, með öðru fleiru, sem í þann dóm er inn fært“
Næst er málið tekið fyrir á þriggja hreppa þingi á Lambey 19.
október sama ár „hvar af 12 dómsmönnum ályktað var, að Sigvaldi
Jónsson skyldi þann tylftareið vinna, sem hann sér bauð á Kross-
þingi, hvern hann síðar fyrir Lambeyjardómi taldi sér ófærilegt
(ómögulegt) svo fortakslausan að vinna, heldur vildi hann þess
eiðs stílun hafa, að hann hafi hvorki hugað né viljað, að Ólafur
heitinn Narfason skyldi af þessum viðskiptum dauðann bíða, en það
hann hafi ekki mátt lífstjórn fá af þeirra viðskiptum segir hann ei
vita né sverja kunna.“
Þriðji og síðasti héraðsdómur var haldinn að Krossi 9. maí 1684.
Aðalinntak þess dóms er, að Sigvalda standi frítt fyrir (sé heimilt)
að sverja eið þann, er hann hafði áður boðið á Lambeyjarþingi. Eið
þennan eið sór Sigvaldi á þá leið, að hann „segði það guði almáttug-
um, að hann hefði ekki af ásettu ráði, vilja eður vitund Ólafi Narfa-
syni líftjón veitt.“ Eiðsvottar staðfestu einnig, að þeir hyggi Sig-
valda þann eið særan vera. Viti þeir ekki annað, en hann hafi hagað
sér frómlega og friðsamlega, þar til þetta upp á féll. En að öllu
þessu máli yfirvcguðu sýnist tilnefndum dómsmönnum, að máls
vegur* (málstaður) Sigvalda eigi heima í Mannhelgi, þar svo
ákveður (eða að kveður), að sá skuli vera mannsbani, sem hinn sári
segir það verk fyrst á hendur, nema lögmönnum eða lögréttumönn-
um sýnist oftnefndum Sigvalda nokkur vægðar von að hans af-
lögðum eiði.
Þann 5. júlí 1684 var á alþingi tekið fyrir mál Sigvalda. Segir þar
um orðrétt: „Um það stórmæli úr Rangárþingi, sem borið var af
þeim fróma manni Ólafi heitnum Narfasyni Sigvalda Jónssyni á
* Þetta svipmikla orð er tekið í Blöndalsorðabók með skýringar-
dæmi úr nefndum dómi. Því geymir sú ágæta bók nafn þessa
brotamanns.
Goðasteinn
77