Goðasteinn - 01.03.1967, Page 9

fletta, að höfundur Njálu hefir verið með óskerta andlega starfs-
orku, er hann reit hana, en miklar líkur eru til, að svo hafi ekki verið
með höfund Svínfellinga sögu, hann hafi verið orðinn aldraður
maður og frásögnin gjaldi þess nokkuð.
Á það er þá að líta, að Njála er vandlega unnið meistaraverk en
Svínfellinga saga aðeins minningar gamals manns og e. t. v. einungis
skráðar til þess, að ættingjar sögupersónanna gætu betur áttað sig
á, hvers vegna þessir atburðir gjörðust; að hér átti enginn einn alla
sök. Það er því varla við því að búast, að örugglega finnist sömu
höfuðeinkenni á Njálu og Svínfellinga sögu, þótt Þorsteinn kunni
að hafa ritað báðar.
Þó mun sitthvað líkt, ef vel er að gáð, og sum atriði, sem Svín-
fellinga saga segir frá, ætla ég endurspeglist í Njálu. Má þar til
nefna kirkjugöngu Ögmundar, áður en hann fer til að drepa
Ormssonu.
En verði það viðurkennt, að Þorsteinn Skeggjason hafi skrifað
Svínfellinga sögu, væri vissulega fróðlegt að athuga, hvort ekki
mætti út frá því sjá, hvort tilgáta prófessors Einars Ól. Sveinssonar
styðst ekki við fleiri rök, en hann hefir þegar fært fram.
Goðasteinn er þakklátur Sigurði á Kvískerjum fyrir þennan skil-
góða þátt um höfund Svínfellinga sögu. Prófessor Einar Ólafur
Sveinsson víkur aðeins að þessu efni í formála sínum að útgáfu
Njáls sögu 1954. Bendir hann þar á sama orðaval í lýsingu Skarp-
héðins og Sæmundar Ormssonar. Svínfellinga saga hefur sætt illri
meðferð hjá „ritstjóra" Sturlungu. Allmikið stendur þó vafalaust
óbrjálað af verki höfundar. Auðvelt er að benda á hliðstæður í
Njáls sögu og Svínfellinga sögu. Minna má t. d. á ráð Njáls við
Gunnar á Hlíðarenda, er hann hefur verið gerður útlægur um þrjá
vetur, og ráð Brands ábóta við Sæmund í Svínafelli, er Sæmundur
ræðir um ótrúar sættir Ögmundar í Kirkjubæ. Ekki er úr vegi að
minna á aðför Sæmundar að húsum í Kirkjubæ og aðför Flosa að
húsum á Bergþórshvoli. Hundur, sem geyjar uppi á húsum í
Kirkjubæ, getur minnt á Sám, sárt leikinn fóstra Gunnars á Hlíð-
arenda. Fleira mætti tína til. Hinu er þó sízt að leyna, að áþekk
sagnaminni geta verið í alóskyldum bókum.
Goðasteinn
7