Goðasteinn - 01.03.1972, Page 28

Jón Jónsson:
Kársstaðir 1 Landbroti
Byggó í Landbroti.
Það cr mjtig athyglisvert, að ekki skuli vera minnst á byggð
í Landbroti í Landnámu, þegar getið er landnáms í Fljótshverti
og á Síðu. Menn hafa velt þessu fyrir sér og jafnvel talið orsökina
vera þá að hraun það, sem Landbrotsbyggðin stendur á, hafi runn-
ið á landnámsöld. Fyrir nokkrum árum var sýnt fram á að
hraunið er miklu eldra og a. m. k. 2000 ára. Niðurstaða síðustu
rannsókna á þessu sviði sýna hins vegar að hraunið er runnið
fyrir meira en 4000 árum. Hefur svæðið því verið byggilegt á
landnámsöld ncma einhverjar nú óþekktar orsakir komi til.
Byggðar í Landbroti er hins vegar getið m. a. í Njálu. Verður
þetta spursmál ekki nánar rætt að þessu sinni.
Kársstaðir.
Meðal þeirra bæja, sem horfnir eru úr tölu byggðra bóla á Is-
landi, cru Kársstaðir í Landbroti, cn sá bær var milli Ásgarðs og
Hátúna.
Þegar foreldrar mínir fluttu þaðan 1950, beygð af elli og þrotin
kröftum eftir strit allt frá barnæsku, þá var saga byggðar á Kárs-
ftöðum öll.
Hvenær þar hófst byggð er ekki vitað. Jörðin var keypt og
og sameinuð Ásgarði líklega nálægt eða laust eftir síðustu aldamót.
Síðasti bœrinn.
Bærinn á Kársstöðum stóð sunnan í hæðardragi, og sneru
húsin móti suðri. Bakvið þau var húsagarður, sem gerði að
verkum að þau voru að nokkru leyti sem grafin iiin í hæðina.
Fyrir framan húsin voru kálgarðar, sem svo voru nefndir, enda
þótt í þeim væru svo til eingöngu ræktaðar kartöflur.
26
Goðasteinn