Goðasteinn - 01.06.1974, Blaðsíða 63

Aftur var flutt að Ljótarstöðum eftir eitt ár, en varia hægt að
segja, að þar væri byggilegt. Snæbýli var óbyggilegt í nokkur ár.
Jarðirnar Búlandssel og Svartinúpur cru báðar í eyði.
Slægjur voru mjög lélegar á flestum jörðum í Tungunni sumarið
eftir Kötlu, en tíð nokkuð hagstæð. Það var helst, þar scm halla-
mýrar voru, að askan rann dálítið til, og þar var vel loðið. Auð-
vitað var talsverður áburður t öskunni. Skógarkjarrið fór ákaf-
lega illa af öskunni og er auðséð af því, að jarðeldar hafa átt
mikinn þátt í eyðingu skóga á Islandi.
Af framansögðu sést, að Skaftártungumenn voru mjög illa
stæðir fjárhagslega eftir Kötlugosið, þó náttúrlega dálítið misjafnt.
Sumir menn urðu sama sem bústofnslausir, og allir bjuggu lengi
að Kötlugosinu, efnalega séð.
Ég hef hér aðallega sagt ftá erfiðleikum, sem Skaftártungumenn
áttu við að búa, því þeir eru mér minnisstæðastir. Hins vegar er
mér líka kunnugt um mikið tjón, sem Álftvcringar urðu fyrir.
Þeir misstu mikið af sínum bústofni í sjálft hlaupið og mest af
sínu haglendi. Sama má segja um Meðallcndinga, þeir misstu bæði
sauðfé og hross í hlaupið. í Kirkjubæjarhreppi urðu verst úti
heiðabýlin, því að þar varð askan mest. Þaðan fór talsvert af
hrossum út í Landeyjar og allmargt af hrossum fór þangað úr
Hörgslandshreppi. Þannig revndust Landeyingar Skaftfellingum
mikil hjálparhella.
Ljóst er af því, sem að framan er sagt, að Vestur-Skaftfelling-
ar urðu fyrir miklu eignatjóni af völdum Kötlugossins, en mis-
jafnlega miklu. Dyrhólahreppur mun hafa orðið minnst fyrir barð-
inu á Kötlu, en þó mun þar hafa komið öskufall, er skemmdi haga
í bili.
Eitthvert samskotafé barst Skaftfellingum, en því miður man
ég ekki hvaðan það kom. Upphæðin mun hafa verið kringum 36
þúsund krónur, sem sýslunefnd Vestur-Skaftfellinga úthlutaði árið
1920 og lá þá vel fyrir, hverjir mest tjón höfðu hlotið af völdum
gossins. Það skal tekið fram, að þetta fé var ætlað þeim, sem verst
urðu úti vegna gossins. Um það, hvort sýslunefnd hafð.i tekist að
Goðasteinn
61