Goðasteinn - 01.06.1974, Side 89

Goðasteinn - 01.06.1974, Side 89
eins staðfesting á stöðu Eiríks af Pommern sem sameiginlegs kon- ungs Norðurlandanna allra og Margrétar sem hins raunverulega stjórnanda í nafni hans. Aldrei hefur verið úr því skorið, hvers vegna svo fór, að sameiningarskjalið strandaði á miðri leið, þótt mikið hafi verið um þetta skrifað og fjölmargar skýringar og get- gátur komið fram. En þótt svo færi að ekki væri myndað fullkomlega formlegt norrænt stórríki, hélt Margrét verki sínu ótrauð áfram og stjórn- að Norðurlöndum sem einni heild, og Kalmarsambandið var raunverulega til í vitund fólks. Danmörk taldi hún alltaf vera aðallandið í sambandinu, enda var þar þéttbýlast og fjölmenni mest. Að verulegu leyti skipaði hún heimamenn í embætti, en oft voru þá danskir menn sendir til Noregs og Svíþjóðar, heimamönn- um til mikillar gremju. Hún ferðaðist mikið um lönd sín og fylgd- ist vel með því, sem var að gerast. Yfirleitt stjórnaði hún af festu og skörungsskap, svo að jafnvel sjálfráðir stórbokkar í röðum sænskra aðalsmanna urðu að beygja sig fyrir henni. Vegna ein- beitni sinnar og hörku og þungra skatta, varð hún aldrei bein- línis vinsæl í löndum sínum, nema þá helzt í Danmörk. En hún var virt og mikils metin, og menn báru traust til hennar. Ein stétt manna, klerkastéttin, hafði þó sérstöðu og dáði Margréti mjög og studdi áform hennar, enda var hún kirkjunni og þjónum hennar afar hliðholl alla tíð. Margrét drottning fór sínu fram og stýrði löndum sínum af dugnaði, án tillits til stundarhagsmuna og vinsælda. En þrátt fyrir það, kom aldrei til uppreisnar gegn henni, svo sem algengt var bæði hjá fyrirrennurum hennar og eftirmönnum. Segir það sína sögu og ber gáfum hennar, hæfileikum og stjórnvizku fagurt vitni. Mun því hiklaust óhætt að skipa henni á bekk meðal snjöllustu og víðsýnustu þjóðhöfðingja liðinna alda. Hún hélt áfram að stjórna löndum sínum, meðan henni entist ævin. Og þótt Eiríkur konungur yrði myndugur, breytti það litlu, því að hún réð áfram öllu, sem nokkru máli skipti og vegnaði þá Eiríki vel. Það var ekki fyrr en eftir hennar dag, sem þessi ógæfusami konungur byrj- aði þann vandræðaferil, sem lauk með því, að þegnar hans ráku hann frá ríkjum. Gerðist hann þá sjóræningi og herjaði á þau Goðasteinn 87

x

Goðasteinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Goðasteinn
https://timarit.is/publication/1897

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.