Goðasteinn - 01.06.1976, Blaðsíða 36

Enn er það sagt að Katrínu hefði dreymt mann sinn dapran
í bragði. Kvaðst hann eiga það upp á hana að hann ætti dapra
vist eftir dauðann. Var það mál manna að sá draumur hefði
horft Katrínu til hugbótar í útlátum við snauða menn.
Dag nokkurn var það í fögru sumarveðri að Katrín viðraði
silkislæður sínar, tröf og fataskart. Hún vék þar frá stutta sund
en þegar hún vitjaði skartsins, var það allt horfið ncma hvað hún
sá á endann á einni silkislæðunni út úr kjaftinum á rauðum kálfi,
sem hvarf síðan.
Nokkru síðar dreymdi Katrínu það að Hvolskirkja stóð í ljós-
um loga. Oti í kirkjunni átti hún gcymdar kistur margar mcð
miklu fémæti. Draumurinn leiddi til þess að hún lét bera kistur
sínar allar inn í staðinn en kistur vinnufólks út í kirkjuna.
Haustið 1648, þann 20. október, varð svo Hvolsbrcnna, sem
mjög er nafnkennd í sögnum. Brann þar allur staðurinn á Stór-
ólfshvoli, nema kirkjan, og hefur í fáa tíma eyðst meiri auður
hériendis í húsbruna. Samtímaheimildir greina frá brennunni en
þjóðsögur hafa einnig talið hana frásagnarverða. Sagt er að
Katrín hafi valið sér Bjallann ofan við bæinn að sjónarhóli meðan
eldurinn eyddi auði hennar. Á bergið í Bjallanum að hafa verið
orðið svo klökkt af hitanum, er Katrín leitaði þar uppgöngu, að
hún markaði þar spor í bergið, sem enn eru sýnd þar til sann-
indamerkis. Börn Katrínar áttu þarna athvarf hjá henni. Jón
ættfræðingur á Ægissíðu greinir frá þessu í ættartölum sínum:
,,Var þá Katrín með barn á handlegg sér og segir barnið: „Sko
hann pápa með glótorfuna," þegar fjandinn stóð við að tendra
bálið.“ Sumi.r herma orð barnsins á þessa leið: „Þarna er hann
pápi í reyknum að skara í.“ Almælt var að í bcit hefðu þessi orð
heyrst frá eldinum: „Aldrei nóg, aldrei nóg.“ Á þetta minnir
gamall húsgangur:
í eldinum heyrðist aldrei nóg,
sem uppbrenndi á Hvoli.
Af saman dregnum sýsluplóg
sást ei eftir moli.
Sagt er að svo mikið hafi eyðst af peningum og smíðuðu borð-
silfri og kvensilfri í brennunni að silfurlækur hafi runnið niður
34
Goðasteinn