Goðasteinn - 01.06.1976, Blaðsíða 89

Heklugosið 1845
Gamla Næfurholt stóð suðvestan í öldufjallgarðinum, sem ligg-
ur inn frá Bjólfelli. Alldjúpt gil var suðaustan við túnið, og var
þar lækur í, sem var vatnsból frá bænum. Hálfkirkja var í Næfur-
holti, en var lögð niður 1765. Árið 1845, 2. september, er Hekla
byrjaði að gjósa, var bóndinn í Næfurholti, Jón Jónsson, við hey-
skap niður í Rcttarnesi, lá þar frá við tjald, ásamt börnum sínum,
Margréti, 15 ára og Halldóri, 16 eða 17 ára.
Þegar Jón bóndi sá að Hekla var farin að gjósa, reið hann heim.
Heima var af fólki kona hans, Una Halldórsdóttir, Jón sonur
þeirra, 14 ára, og Guðrún dóttir þe.irra, 9 ára. Fór hann svo með
fólkið og alia stórgripi niðrað Svínhaga, en hvað það dvaldi lengi
þar, hef ég ekki sagnir um. Aftur flutti það heim, en alfarið flutti
það frá Næfurholti 23. september. Þá var hraunið komið að svo-
nefndu Mæl.ifelli, sem er á að giska þriggja kortera gangur frá
Næfurholti. Var svo farið að flytja hey og allt lauslegt í burtu.
Heyin voru flutt að Kaldbak og hafður fénaður þar um veturinn
og önnuðust Margrét og Halldór hirðingu á honum þar. Hjónin
og Jón og Guðrún voru í Selsundi um veturinn.
Hús voru öll rofin í Næfurholti um haustið, þau síðustu um
22. nóvember. Var þá hraunið komið að gilinu sunnan við túnið.
Rann það spölkorn lengra en getið var og tók þar svolitla sneið
af túnbrekkunni, sem lá að gilinu, og á að giska 100 faðma lengra
niður.
Þórunnarháls var hjáleiga frá Næfurholti og var í eyði um
þessar mundir. Vorið 1846 voru jarðirnar sameinaðar, og var
bærinn frá Næfurholti byggður upp í Þórunarhálsi og látinn halda
sínu forna nafni. Þar hefur Næfurholt staðið til þessa dags.
Daginn, sem Hekla byrjaði að gjósa, fór fólkið frá Selsundi
Goðasteinn
87