Sveitarstjórnarmál - 2021, Blaðsíða 11

og fagstéttar. Stór hluti kennara virðist líta á
sig sem undirmenn með takmörkuð áhrif á
ákvarðanir, stefnu og starf skólans. Samvinna
þeirra er einkum við kennara sem kenna
sama árgangi og þeir telja að þrýstingur á þá,
bæði innan skóla og utan frá, hafi aukist á
síðustu árum.
Hafði yfirfærsla grunnskólans
til sveitarfélaga áhrif á störf
skólastjóra?
til sveitarfélaga sem var birt í tímaritinu
Uppeldi og menntun, 2002. Sendur
var spurningalisti til allra skólastjóra í
grunnskólum. Töfluna hér að ofan er að
finna í greininni (bls. 196):
Í greininni segir (bls. 196): „Athygli vekur
að verulegur meirihluti skólastjóra telur
möguleika skólans til að móta innra
starf sitt hafa aukist og að stuðningur
sveitarstjórnar við skólana hafi vaxið.“
Þá kom fram að hlutfallslega fleiri
skólastjórar af höfuðborgarsvæðinu en
landsbyggðinni voru sammála því að við
tilfærslu grunnskólans til sveitarfélaga
hefði stuðningur sveitarstjórnar vaxið,
að fjárhagslegt sjálfstæði skólans hefði
aukist, og að eftirlit sveitarfélagsins með
starfsemi skólans hefði aukist.
Sömu höfundar gerðu aðra rannsókn
árið 2003 á viðhorfum skólastjóra,
millistjórnenda, kennara og foreldra í
fjórum skólum og þar kemur einnig fram
ánægja með yfirfærsluna. Niðurstöður er
að finna greininni Yfirfærsla grunnskólans
til sveitarfélaga – Valddreifing eða
miðstýring? og var birt í tímaritinu
Netlu árið 2004. Rannsóknin byggði á
viðtölum við fjölda einstaklinga. Í niðurlagi
greinarinnar segir (bls. 13):
Allir eru fremur sáttir við þá meginstefnu sem
mótuð var í grunnskólalögunum frá 1995 og
nánar útfærð í kjarasamningunum 2001. Þeir
telja að með henni hafi möguleikar skólans til
að sinna hlutverki sínu batnað. Skólastjórar,
millistjórnendur og foreldrar virðast ánægðir
með þessa stefnu og telja grunnskólann
betur settan en áður þó kennarar hafi
ýmislegt við stefnuna að athuga.
Raddir kennara í ofangreindri rannsókn
urðu til þess að árið 2005 gerðu
höfundar ásamt dr. Amalíu Björnsdóttur
spurningalistakönnun á viðhorfum
grunnskólakennara til ýmissa þátta í
starfsemi grunnskóla. Niðurstöðurnar
eru birtar í greininni Mótun skólastarfs
– Hver er hlutur kennara? í Tímariti um
menntarannsóknir árið 2006. Í greininni
segir (bls. 21):
Niðurstöður þessarar könnunar benda þó til
þess að fagleg forysta og áhrifavald kennara
sé ekki í nógu góðu samræmi við þá yfirlýstu
stefnu að auka sjálfstæði þeirra og áhrif á
mótun skólastarfs, bæði sem einstaklinga
25 ÁR FRÁ YFIRFÆRSLU GRUNNSKÓLANS
11
Athygli vekur að verulegur
meirihluti skólastjóra telur
möguleika skólans til að
móta innra starf sitt hafa
aukist og að stuðningur
sveitarstjórnar við skólana
hafi vaxið.
Tafla 1: Afstaða skólastjóra um áhrif af tilfærslu grunnskólans til sveitarfélaga. Spurningalistinn var sendur til allra skólastjóra í grunnskólum og var
svarhlutfallið 72%.