Sveitarstjórnarmál - 2021, Blaðsíða 52

52
SVEITARSTJÓRNARMÁL
Þjónusta við börn, á vegum sveitarfélaga,
ríkis og annarra þjónustuveitenda,
mun taka miklum breytingum á næstu
misserum. Í júní sl. var þingsályktun um
Barnvænt Ísland samþykkt sem hefur
að geyma markmið og aðgerðaráætlun
fyrir árin 2021-2024 um innleiðingu
Barnasáttmálans. Í kjölfarið voru
samþykkt lög um samþættingu þjónustu
í þágu farsældar barna, lög um Gæða-
og eftirlitsstofnun velferðarmála og lög
um Barna- og fjölskyldustofu sem munu
taka gildi 1. janúar nk. Gert er ráð fyrir
að innleiðing breytinganna taki fimm ár,
með endurmati að þremur árum liðnum.
Barnaverndarkerfinu verður einnig breytt
verulega en þann 28. maí 2022 verða
pólitískar barnaverndarnefndir lagðar
niður og umdæmisráð barnaverndar taka
við verkefnum þeirra.
Mikil samstaða hefur verið um
breytingarnar sem eru svar við ákalli um
aukna áherslu á snemmtækan stuðning
við börn, afnám hindrana þegar kemur
að aðgengi að þjónustu og mikilvægi
samstarfs þvert á málaflokka. Öll þjónusta
í þágu farsældar barna verður veitt á
þremur þjónustustigum, frá almennri
grunnþjónustu til einstaklingsbundinnar
og sérhæfðrar þjónustu. Skylda er lögð á
þjónustuveitendur „að stuðla markvisst að
velferð og farsæld barns“ við framkvæmd
allra verkefna sinna, eins og lögin kveða
á um. Þjónusta sveitarfélaga fer aðallega
fram á 1. þjónustustigi í formi almennrar
grunnþjónustu sem er aðgengileg öllum
börnum og foreldrum, t.a.m. leik- og
grunnskólaþjónusta. Markvissari og
einstaklingsbundnari þjónusta á 2. stigi
getur verið á ábyrgð sveitarfélaga og
ríkis. Þjónusta á 3. stigi er almennt á
ábyrgð ríkisins, t.a.m. ýmis vistunarúrræði
fyrir börn.
Ljóst er að mikil vinna er fram undan
hjá sveitarfélögunum sem sinna
umfangsmikilli þjónustu við börn. Sú
vinna mun snúa að nauðsynlegum
breytingum á verklagi og stjórnskipulagi.
Þá gæti þurft að endurskoða núverandi
stjórnskipulag og aðgreiningu milli
málasviða sveitarfélaga enda gera lögin
kröfu um að þjónusta sé skilgreind út frá
þjónustustigunum þremur í stað þess
að skilgreina hana út frá hlutverkum
starfsmanna eða málasviðum. Þær
breytingar sem ráðast þarf í verða eflaust
mismunandi milli sveitarfélaga en á
næstu misserum þurfa sveitarfélög m.a.
að:
1. Endurskoða stjórnskipulag og verklag
með það fyrir augum að brjóta niður
múra, t.a.m milli sviða sem fara með
fræðslu- og félagsmál.
2. Meta þörf fyrir breytingar á verkefnum
og erindisbréfum ráða og nefnda.
3. Þjálfa starfsfólk, sem fer með þjónustu
við börn, um efni og markmið nýju
laganna.
4. Undirbúa ráðningu og/eða þjálfun
tengiliða og málstjóra.
5. Undirbúa umfangsmiklar breytingar á
barnaverndarþjónustu sveitarfélagsins.
6. Undirbúa og styrkja innra eftirlit
í samræmi við lög um Gæða- og
Farsælar breytingar í þágu barna
Freyja Sigurgeirsdóttir
Lögfræðingur hjá RR ráðgjöf
Samþætting þjónustu í þágu farsældar barna,
Félagsmálaráðuneytið.