Sveitarstjórnarmál - 2021, Side 55

• Aðgerð A.4. sem miðar að því að
þróa gagnvirkt netnámskeið með
grunnfræðslu um kynferðislegt og
kynbundið ofbeldi og áreitni fyrir
fólk sem starfar með börnum og
ungmennum.
• Aðgerð A.5. sem snýr að aðgengi
að náms- og fræðsluefni sem styður
við forvarnir gegn kynferðislegu og
kynbundnu ofbeldi og áreitni í leik-
, grunn- og framhaldsskólum verði
aðgengilegt á einum stað.
Nú á fyrstu vikum forvarnafulltrúa
Sambands íslenskra sveitarfélaga
hafa þessar aðgerðir óneitanlega
verið í forgangi, enda er mikilvægt
að forvarnir séu samþættar kennslu
og starfi á öllum skólastigum, innan
frístundaheimila og félagsmiðstöðva,
íþrótta- og æskulýðsstarfs sem og í öðru
verkefnisins undir forystu Jafnréttisstofu
fylgir áætluninni eftir með stuðningi
forvarnafulltrúa Sambands íslenska
sveitarfélaga, Menntamálastofnunar,
Barnahúss, Embætti Landlæknis og
forsætisráðuneytisins. Þingsályktunin
felur í sér fyrstu heildstæðu stefnuna
um forvarnir gegn kynferðislegu og
kynbundnu ofbeldi og áreitni á Íslandi og
markar þannig mikil tímamót.
Við hljótum að geta verið sammála
um það að lykillinn að góðum árangri í
forvarnarmálum er samvinna og samráð
allra þeirra sem koma að málefnum
barna með einhverjum hætti. Þannig
er ljóst að til að ráða niðurlögum þessa
samfélagsmeins sem kynferðislegt
og kynbundið ofbeldi gegn börnum
og ungmennum er þarf mikla og góða
samvinnu og samráð úr öllum áttum.
Við megum ekki gleyma því að að
kynferðisofbeldi og áreitni varð ekki til úr
lausu lofti heldur er þetta mein rótgróinn
samfélagsvandi og því er nauðsynlegt
að afmá þá þætti í umhverfinu sem leyfa
slíku ofbeldi að viðgangast og jafnvel
þrífast.
Með markvissri forvarnaráætlun líkt og
þeirri sem þingsályktunartillagan kynnir
er leitast við fyrirbyggja kynferðislegt og
kynbundið ofbeldi og áreitni og ráðast
þannig að rót vandans, en ekki einungis
berjast við ljótar afleiðingarnar. Því má
segja að aðgerðaráætlunin sem sett
er fram sé algjör lykilþáttur í vegferð
stjórnvalda að því að uppræta þennan
vanda í íslensku samfélagi. Aðgerðirnar
tuttugu og sex eru metnaðarfullar og
eru allar með ábyrgðaraðila sem sér
til þess að aðgerðunum sé komið til
framkvæmda, og hver aðgerð er einnig
sett í ákveðinn tímaramma, frá árinu 2021
- 2025. Þannig eru nokkrar aðgerðir sem
unnið er að því að klára nú á þessu ári og
þar má helst nefna:
• Aðgerð C.1. sem snýr að því að koma
forvarnarteymum til framkvæmda
innan allra grunnskóla Íslands
með það að markmiði að í hverjum
grunnskóla starfi teymi sem hafi
það hlutverk að tryggja kennslu í
öllum árgöngum um kynbundið og
kynferðislegt ofbeldi og áreitni sem
hæfir aldri og þroska nemenda.
FORVARNARMÁL
55
Við hljótum að geta
verið sammála um það
að lykillinn að góðum
árangri í forvarnamálum
er samvinna og samráð
allra þeirra sem koma
að málefnum barna með
einhverjum hætti.
tómstundastarfi. Til að svo megi verða
er mikilvægt að gott efni til fræðslu sé
fyrir hendi, og hefur það verið á ábyrgð
Menntamálastofnunar að safna saman
því efni sem til er í málaflokknum.
Fljótlega verður það efni gert aðgengilegt
á vefgátt og berum við vonir til að
það efni muni nýtast starfsfólki vel við
fræðslu, bæði fyrir sig og fyrir nemendur.
Næstu skref verkefnisins snúa að því að
koma forvarnarteymum grunnskólanna
til framkvæmda, en sú aðgerð er afar
veigamikil og algjört lykilatriði í að
sá þáttur verkefnisins sem snýr að
fræðslu fyrir börn og ungmenni beri
árangur. Mikilvægi þess að fræða börn
og ungmenni um heilbrigð samskipti,
kynhegðun, mörk, samþykki og fleira sem
snýr að forvörnum gegn kynferðisofbeldi
og áreitni, er ótvírætt. Við megum ekki
gleyma því að gerendur sem beita
kynferðisofbeldi eru í einhverjum tilfellum
einnig börn og með það í huga er skýrt að
forvarnir þurfa að vera markvissar innan
skólanna.
Aðgerðir ályktunarinnar ná til allra barna
og ungmenna í landinu og taka mið af
ólíkum þörfum og aðstæðum kynjanna
og mismunandi einstaklinga og hópa,
svo sem fatlaðra barna og ungmenna,
hinsegin barna og ungmenna sem og
barna og ungmenna sem hafa annað
tungumál en íslensku að móðurmáli. Það
er mikilvægt að taka mið af þörfum barna
sem tilheyra jaðarsettum hópum og eru
því stöðu sinnar vegna útsettari en önnur
börn fyrir brotum af þessu tagi.