Læknaneminn - 01.01.2017, Qupperneq 13

12
Áv
ör
p
og
an
ná
lar
12
Vorið 2016 var Hugrún sett á laggirnar innan
Háskóla Íslands. Nokkrum mánuðum áður hafði
hugmyndin að slíku félagi verið rædd á fundi
stjórnar Félags læknanema (FL) og raunar höfðu
ýmsir hópar rætt slíka hugmynd sín á milli áður
en félagið varð endanlega til.
Læknanemar höfðu í nokkrum mismunandi
hópum stungið upp á stofnun eins konar „geðráðs“ haustið 2015
og á sama tíma höfðu hjúkrunarfræði­ og sálfræðinemar viðrað
hugmyndina innan sinna nemendahópa. Fljótlega varð ljóst að þó
að þessir hópar einir og sér ættu erfitt með að stofna slíkt félag gætu
nokkur nemendafélög hæglega gert það saman.
Boltinn fór fyrst að rúlla þegar sú hugmynd kom fram á stjórnar­
fundi FL í nóvember 2015 að verkefnið yrði þverfræðilegt. Í kjöl­
farið hafði Valgerður Bjarnadóttir, þáverandi varaformaður FL,
samband við formenn nemendafélaga grunnnema og klínískra
nema í sálfræði. Sálfræðinemar höfðu áður látið reyna á stofnun
slíks félags og tóku boðinu um samstarf fagnandi. Ég hafði samband
við hjúkrunarfræðinema í gegnum sviðsráð Heilbrigðisvísindasviðs
innan Stúdentaráðs Háskóla Íslands og áður en við vissum af var
ekkert annað í stöðunni en að stofna félag strax um vorið.

Stofnfundur félagsins var haldinn 13. apríl 2016, eftir nokkra
fjölmenna fundi þar sem öllum áhugasömum nemendum úr
þessum þremur greinum var boðið að taka þátt í að móta félagið.
Í því ferli nýttist meðal annars öll sú ómetanlega reynsla sem býr
innan hinna ýmsu ráða og nefnda læknanema, sálfræðinema og
hjúkrunarfræðinema. Læknar, hjúkrunarfræðingar, sálfræðingar
og aðrir fagaðilar innan geðheilbrigðiskerfisins gáfu að auki vinnu
sína í verkefnið. Við sem unnum að stofnun félagsins erum þeim
óendanlega þakklát. Við hlökkum til að fylgjast með félaginu vaxa
og dafna.
Strax við stofnun félagsins var lagt upp með að fara
í framhaldsskóla og er módelið að nokkru leyti byggt
á fyrirmynd frá Ástráði. Í hvern fyrirlestur fara tveir
nemar og ræða við unglingana á jafningjagrundvelli
um geðsjúkdóma og andlegt heilbrigði. Í stað þess
að tala um herpes og smokka er rætt um kvíða og
hugræna atferlismeðferð. Hugrún hefur nú haldið
yfir 70 fyrirlestra í framhaldsskólum um allt land og
hafa þar tugir fyrirlesara komið að. Viðbrögðin hafa á heildina litið verið
mjög jákvæð og hafa ýmsir framhaldsskólar haft samband við okkur að
fyrra bragði eftir að starfið hófst.

Fyrir utan fræðslu í framhaldsskólum hafa ýmis önnur verkefni
hlaðist á okkur yfir árið. Þannig hefur Hugrún ferðast um landið með
forvarnarverkefninu Útmeð’a!, talað við foreldrahópa og hjúkrunar­
fræðinga, farið í grunnskóla og félagsmiðstöðvar auk þess að setja af stað
vefsíðuna gedfraedsla.is, þar sem finna má ýmislegt fræðsluefni. Flest af
þessu hefur komið til að frumkvæði fólks sem hefur heyrt af félaginu
og haft áhuga á málefninu sem að okkar mati sýnir hversu mikil þörf er
á fræðslu um geðheilbrigði í samfélaginu.
En gerir fræðsla um geðheilbrigði gagn? Rannsóknir gefa vísbendingar
um að fræðsla um geðsjúkdóma fyrir unglinga hafi jákvæð áhrif á viðhorf
þeirra til geðrænna vandamála1 en fordómar gagnvart geðsjúkdómum
minnka líkurnar á að fólk leiti sér hjálpar, sérstaklega ungt fólk og
karlmenn2. Samantekt frá 2016 sýndi einnig að fræðsla getur haft jákvæð
áhrif á ýmsa þætti, allt frá þekkingu og fordómum yfir í vilja unglinga
til að leita hjálpar fyrir sig eða vini sína3. Það eru því ýmsar vísbendingar
um að fræðsla geti verið árangursrík og líklega eru flestir sem hafa
verið í Ástráði sammála um að unglingar eru til í að hlusta ef þeim er
mætt á jafningjagrundvelli. Þar að auki hefur þverfræðilega samstarfið
gefist vel og vonandi undirbúið nemendur fyrir framtíðar teymisvinnu
á Landspítalanum og annars staðar. Það er okkar von að Hugrún muni
halda áfram að vaxa og dafna á næstu árum og geti hjálpað til við að
breyta viðhorfum ungs fólks til geðsjúkdóma.
Hvernig varð
Hugrún til?
Er þörf fyrir
geðfræðslu?
Ragna Sigurðardóttir
stofnandi og fjáröflunarstýra Hugrúnar 2016-2017
Steinn Thoroddsen Halldórsson
stofnandi og formaður Hugrúnar 2016-2017
Geðfræðslu -
félagið Hugrún
Litið til baka yfir farsælt
fyrsta starfsár
Hugrún er nýtt samstarfsverkefni og geðfræðslufélag
lækna-, sálfræði- og hjúkrunarfræðinema. Markmið
félagsins er að fræða ungt fólk um andlegt heilbrigði
með það fyrir augum að minnka fordóma gagnvart
geðsjúkdómum sem og að auka færni ungmenna í að
rækta eigin geðheilsu.
Heimildir
1. Sakellari E, Leino­Kilpi H & Kalpkerinou­
Anagnostopoulou A. Educational interventions
in secondary education aiming to affect pupils’
attitudes towards mental illness: a review of
the literature. J. Psychiatr. Ment. Health Nurs.
2011;18:166–176.
2. Clement S et al. What is the impact of mental
health­related stigma on help­seeking? A
systematic review of quantitative and qualitative
studies. Psychol. Med. 2015;45:11–27.

3. Salerno JP. Effectiveness of Universal School­
Based Mental Health Awareness Programs
Among Youth in the United States: A
Systematic Review. J. Sch. Health 2016;86:
922–931.