Bændablaðið - 27.06.2024, Blaðsíða 12

12 Fréttir Bændablaðið | Fimmtudagur 27. júní 2024
Land og skógur annast sjötíu og
sjö landgræðslusvæði sem spanna
yfir 250 þúsund hektara.
Í sumar verður unnið að
áburðardreifingu, sáningu og
gróðursetningu á uppgræðslusvæðum
Lands og skógar, auk margra annarra
verkefna.
Gústav Magnús Ásbjörnsson,
sviðsstjóri endurheimtar vistkerfa
hjá Landi og skógi, segir mörg
verkefni hafin eða vera að fara í
gang, um allt land. „Svo er staðan
auðvitað þannig, sérstaklega fyrir
norðan, að tíðarfarið tefur fyrir
aðgerðum í landgræðslu eins og
öðrum verkum. Til dæmis eru
girðingar stofnunarinnar á Norður-
landi nokkuð víða undir snjó enn
þá og jörð mjög blaut og ekki alls
staðar hægt að fara um af einhverri
ábyrgð,“ segir hann.
Umsjón landgræðslusvæða
Land og skógur sér um 77 land-
græðslusvæði sem allt í allt eru
ríflega 250 þúsund hektara stór og
flest þeirra afgirt. Girðingarnar eru
hátt í 800 kílómetrar og er unnið að
viðhaldi þannig að því sé lokið áður
en fé er sleppt í sumarhaga.
„Land og skógur vinnur að
áburðardreifingu, sáningu og
gróðursetningu í þessi svæði. Alls
verður tilbúinn áburður borinn á um
3.500 hektara, melgresi og túnvingli
sáð í um 250 hektara og ríflega hálf
milljón birkiplantna gróðursett nú í
vor. Aðeins verður byrjað að dreifa
lífrænum áburði í vor en því verður
lokið í haust sem og gróðursetningu
á birkiplöntum,“ segir Gústav.
Stærsti hluti lífræna áburðarins segir
hann vera kjötmjöl sem framleitt sé í
Orkugerðinni ehf. í Flóahreppi.
„Landgræðslusvæðin eru í öllum
tilvikum mjög illa farið land, mjög
rofið og mikil jarðvegseyðing sem
hefur átt sér stað,“ heldur hann áfram.
Mörg svæðanna séu á gosbeltinu.
„Markmiðið með þessari vinnu er
að stöðva jarðvegsrof, endurheimta
jarðvegs- og gróðurauðlindina og
þá vistkerfisþjónustu sem þessar
auðlindir veita. Þannig er t.d. verið að
endurheimta birkivistkerfi á stórum
svæðum, m.a. í nágrenni Heklu, til að
draga úr áhrifum eldgosa og öskufalls
sem þeim getur fylgt,“ segir hann
jafnframt.
Úttektir og ráðgjöf
Þátttakendur í verkefnunum Bændur
græða landið og Landbótasjóði Lands
og skógar eru á fullu í framkvæmdum
sinna verkefna og starfsfólk
stofnunarinnar sinnir ráðgjöf og
úttektum í þeim verkefnum. Um er
að ræða verkefni þar sem fólk er að
bæta ástand lands sem það hefur í
sinni umsjá og þar getur verið um
að ræða einkalönd fólks, afrétti,
þjóðgarða og annað það land sem
er í slæmu ástandi og þarf að bæta.
Gústav segir að í heildina séu þetta
um 500 verkefni sem unnið sé að víðs
vegar um landið og í gegnum þau
unnið á ríflega 10 þúsund hekturum
árlega.
Þá sinni stofnunin einnig ráðgjöf
og verkstjórn við samstarfsverkefni
sem snúi að landgræðslu og geti þar
verið um að ræða mótvægisaðgerðir
vegna framkvæmda (til dæmis við
Hálslón), landgræðslu til að auka
umferðaröryggi og vernda byggð
(Mýrdalssandur, Víkurfjara o.fl.).
„Þessu til viðbótar er unnið að
eftirliti með landnýtingu og þá að
mestu leyti vegna gæðastýrðrar
sauðfjárframleiðslu,“ útskýrir Gústav.
„Í mörgum landbótaáætlunum er
m.a. kveðið á um samráð um upphaf
beitartíma á afréttum og hefur
starfsfólk Lands og skógar komið
að því að meta ástand gróðurs og
veitt ráðgjöf um hvenær hægt sé að
opna afrétti fyrir beit,“ segir hann
enn fremur.
Varnir gegn landbroti
„Á vorin er unnið að úttektum og
skipulagi verkefnanna. Í vörnum
gegn landbroti er ekki mikið um
framkvæmdir á sumrin, þá er
veiðitímabil í fullum gangi sem og
að vatnsmagn í jökulám er mikið
og því ekki góðar aðstæður til
framkvæmda. Þær byrja hins vegar
í haust þegar veiðitímabili lýkur og
vatn í jökulám fer að minnka,“ segir
Gústav.
Endurheimt votlendis
„Í endurheimt votlendis er þetta
einnig tími úttekta og skipulags.
Ekkert er framkvæmt á varptíma,
auk þess sem sumarið er mjög
góður tími til að afla upplýsinga
um aðstæður, svo sem gróðurfar og
vatnsstöðu og spá þannig fyrir um
áhrif framkvæmda,“ segir Gústav.
Þó nokkur verkefni sem nú séu í
undirbúningi hefjist í haust og geti
þá framkvæmdir staðið á meðan
snjóalög leyfi allt fram á vorið 2025
þar til varptími hefst að nýju.
/sá
Landgræðsla:
Kjötmjöl í lífrænan uppgræðsluáburð
– Áburðardreifing, sáning og gróðursetning í fullum gangi
Landgræðslusvæði í Koti á Rangárvöllum þar sem búið er að bera kjötmjöl á land þar sem gróðurþekjan árið 2013
var innan við 5%. Mynd / LOGS
Gústav Magnús Ásbjörnsson.
Framtíðarsundgarpar
Á Húsavík hefur frá árinu 1992
verið haldið sundnámskeið
fyrir fjögurra til sex ára gömul
börn og þá er líf í tuskunum í
sundlauginni.
Að sögn Árnýjar Björnsdóttur,
íþróttakennara og stjórnanda
Leikskólasundsins, er þetta árviss
og vel metinn viðburður á Húsavík.
„Það eru um 70 börn sem mæta
þetta sumarið, sex hópar og hver er
í 30 mínútur í einu,“ segir hún og
bætir við að börnin séu af mörgum
þjóðernum en öll öðlist þau meira
sjálfstraust í vatninu og mjög tilbúin
í alvörusund eftir námskeiðið.
„Foreldrarnir eru stundum í
vandræðum með að koma kútum á
þau eftir námskeiðið, þau eru orðin
svo frökk og dugleg og vilja bara
synda eins og hinir.“
Í námskeiðinu felst að kenna
þeim að nota klefana, skápana og
sturtuna og að leika sér í vatninu,
reyna að losna við vatnshræðslu
ef hún er til staðar og þá er
kominn grundvöllur fyrir alvöru
sundkennslu. „Við erum ekki bara
að leika okkur, við kennum tæknina
og undirstöðuna,“ segir Árný enn
fremur.
Um er að ræða átta skipti og
venjulega er byrjað á miðvikudegi
og endað á föstudegi en vegna
stórhríðar og norðanáhlaups þetta
árið þurfti að fresta fyrsta tímanum,
hefjast handa á fimmtudegi og nýta
laugardaginn í staðinn.
„Við erum tvær sem sjáum um
þetta, ég og Valdís Jósefsdóttir,
en með okkur eru alltaf einn til
þrír unglingar úr unglingavinnu
Norðurþings, litlu skinnin ná ekki
alltaf niður og það þarf að vera til
taks fyrir þau.“ /bs