Víðförli - 01.03.1947, Page 8

c
VÍÐFÖRLI
300 kirkjur hresstar við eða reistar úr rústura og er því endur-
reisnarstarfi sera óðast haldið áfram.
Þessi umskipti á högum rússnesku kirkjunnar eru með merk-
ustu viðburðum næstliðinna ára. Hvað veldur þeim? Almennt
mun meginorsökin talin sú, að yfirvöldin hafi blátt áfram beygt
sig fyrir þeirri staðreynd, að trúin varð ekki upprætt og að hún
reyndist mikill aflgjafi þjóðinni j)egar þrengingarnar dundu
yfir. Þegar að syrti var hið byrgða ljós borið út að nýju. Menn-
irnir þurftu þess og það reyndist þeim vel sem fyrr.
Það veltur á miklu fyrir kristnina í heild, hvernig orþodoxa
kirkjan reynist á komandi árum. Ef framhald verður á vinsam-
legum tengslum hennar við hið volduga, rússneska ríki og hún
reynist þess um komin að gegna hlutverki sínu með Rússu m
og öðrum Austur-Evrópuþjóðum, þá hefur það hina örlaga-
ríkustu þýðingu fyrir heiminn í heild. Andlegur þróttur henn-
ar var ekki veigamikill, ])egar byltingin brauzt út forðum. En
nú hefur hún verið í deiglu mikilla rauna. Ymislegt bendir
til, að hún hafi styrkzt og skírzt til mikilla muna í hörmungun-
urn og sé nú öruggari til kristinnar sóknar en áður. Ytri örðug-
leikar hennar eru vitanlega miklir, verkefnin risavaxin. Mjög
stór hluti rússnesku þjóðarinnar hefur vaxið upp án nokkurra
tengsla við kristindóminn. Prestar eru tilfinnanlega fáir. Hún
hefur verið nærfellt gjörsamlega einangruð. Ýmsir óttast að
of náið samband við ríkisvaldið geti enn orðið henni óhollt,
svo sem var á dögum keisaradæmisins. En allt er komið undir
drottinvitund hennar og hollustu. Kristnin, Kristur, á mikið
undir henni nú.
Brctland og Ameríka. Kirkjur Ameríku og Rretlands hafa
komizt gegnum styrjaldarárin án ytri skakkafalla og gegnt ó-
metanlegu hlutverki. Þær hafa heilshugar stutt baráttuna gegn
nazismanum, en jafnframt flutt forystumönnum þjóða sinna
mörg aðvörunarorð, bent þeim á, að styrjöldin var ekki
„heilagt“ stríð og nazistar ekki einu syndarar á jörð. Þær hafa
á stríðsárunum og eftir stríðslok injög brýnt fyrir mönnum