Víðförli - 01.03.1947, Blaðsíða 43

Sr. Sigurður Pálsson:
Um messuna
Margar messur hafa frá upphafi vega sungnar verið hér á
landi. Þykir og jafn sjálfsagt, að messur séu sungnar og það, að
sunnudagur komi í hverri viku. Þrátt fyrir þetta er meðvitund
alls þorra fólks um gildi messunnar all óljós og því er hún miklu
miður rækt en s'kyldi. Eftirfarandi grein er fram sett í von um,
að hún megi verða einhverjum til nokkurrar glöggvunar í þessu
efni, þó fátt eitt verði hér sagt um svo mikið mál.
Af öl'lum þeim fjölda messugerða, sem sungnar hafa verið á
landi voru, eru a. m. k. tvær svo frægar í sögunni, að hvert
mannsbarn kann skil á þeim. Sú hin fyrri var sungin á Þingvöll-
um sunnudaginn 23. júní árið 1000, hin síðari var sungin á
Kirkjubæjarklaustri 4. sunnudag eftir trinitatis árið 1783.
Kristnisaga segir frá hinni fyrri messunni. Af þeirri frásögn
má sjá, að kristnir menn hafa viðbúizt vel. Safnast þeir sam-
an og halda göngu til Almannagjár. Fyrst fara tveir krossar,
sem valdir menn hafa borið. Þá ganga sjö prestar skrýddir.
Þeir hafa borið messubækur og helga dóma, er til messunnar
þurfti. Eftir þeim fylgdi svo skari kristinna manna, sem stað-
ráðnir voru í að fylgja konungi sínum, Kristi, hvað sem kosta
kynni. Mun kristin trú naumast í annan tíma hafa verið jafn
kröftuglega játuð hér á landi. Skrúðganga þessi nam staðar á
gjábakka upp frá búð Vestfirðinga. Þar var messa sungin og
embættaði Þormóður prestur með aðstoð hinna, sem ekki eru
nafngreindir. Reykelsi var brennt og atferli allt haft með þeirri
prýði, sem bezt mátti. Eftir embættið prédikuðu tveir leikmenn
úr hópi hinna glæsilegustu höfðingja ])eirra tíma, þeir Gissur
hinn hvíti og Hjalti Skeggjason.
Þau undur urðu við messu þessa, að reykelsisilminn kenndi