Víðförli - 01.03.1947, Blaðsíða 56

54
VIBFORLI
sem af þeim hafði hlotizt. Konstant hélt áfram í fullar tvær
klukkustundir, án þess ég tæki fram í. Þegar hann þagnaði,
stakk ég aðeins upp á, að við skyldum hittast aftur.
Næsta sinn galt ég trúnað hans í sömu mynt, sagði honum
frá mér. Og hann lét mig tala jafn athugasemda- og hindrunar-
iaust og hann hafði gert hið fyrra sinn.
Mitt líf var mjög svo ólíkt hans lífi, fyrst og fremst tals-
vert áhyggjuminna. Sú var tíðin, að ég hélt e'kki hægt að
hjálpa öðrum en þeim, sem ættu í sömu erfiðleikum og sjálfir
vér. Af háttvísi sneyddi ég ævinlega hjá að tala um hjúskap-
arhamingju mína við mann, sem lifði í ósátt við konu sína, eða
um fjárhag minn við þann, sem átti í kröggum. Nú hef ég
lært, að maður getur hjálpað hverjum sem er, ef maður aðeins
gefur honum nokkuð af sjálfum sér. Og sjálfan sig gefur maður
aðeins með því að tala blátt áfram um reynslu sína og lífs-
viðburði, um þjáningu sína, sigra og ósigra.
Þegar Konstant kom þriðja sinni, sagði ég við hann: ,,Þegar
við hittumst fyrst, töluðuð þér. Næst talaði ég. í dag skulum við
láta Guð tala“ ...
Bergson skrifar: ,.Vitið einkennist af eðlislægum ómáttug-
leik til þess að skilja lífið“. Vísindin, grundvöllurinn, sem sið-
menning vor er reist á, grennslast og greina og þekkja enga aðra
leið til framfara. En lífið verður ekki höndlað með grennslan,
það smýgur sífellt úr þeirri greip. Þessi siðmenning, sem setur
rökhyggjuna ofar innsæinu, lærdóminn ofar listinni, tæknina
ofar manninum, rökfræðinginn ofar trúmanninum, sérfræði-
álitið ofar lífinu, er nú í alvarlegum vanda stödd. Þessi kreppa
siðmenningarinnar sannar getuleysi tækninnar og raunvitsins,
þegar innsæið fær ekki að starfa með. Mannkynið hefur safnað
dyngjum af þekkingaratriðum, en megnar ekki lengur að höndla
einfaldar staðreyndix lífsins. Þjóðabandalaginu tókst aldrei að
skilgreina hugtökin stríð og friður, réttarvísindin eru ekki leng-
ur viss um, hvað er rétt og rangt, læknisfræðin ekki viss um,
hvað heilbrigði er. Þetta mannkyn þráir nú að finna aftur
dýpsfu Þndrrop lífsrns. En að þeim verður ekki komizt nema