Skógræktarritið - 15.05.2004, Síða 88

Lerkikvæmi Hérað
2. mynd. Samanburður kvæma í skógarreitum m.t.t. toppskemmda.
aði fóru fyrstu skemmdir að sjást
upp úr 10. maf; nálar gulnuðu,
fyrst á norðurhlið trjánna og síð-
an yfir allt tréð. í júní voru nálar
að mestu sölnaðar og engir
sprotar að lengjast á flestum
lerkitrjánna. Ljóstvarað
skemmdir voru einnig á brumum.
Munur virtist þó vera á skemmd-
um milli lerkikvæma auk þess
sem staðsetning virtist hafa áhrif
á hve miklar skemmdirnar voru.
Vegna þess hve lerki er gróður-
sett f miklum mæli á norðan- og
austanverðu landinu var ákveðið
að gera úttekt á skemmdunum og
freista þess að draga lærdóm af
þessu við val á lerkikvæmum
framtíðar.
Efni og aðferðir
Við úttekt á skemmdum í júlf
2003 voru tvær kvæmatilraunir
mældar: á Höfða á Fljótsdalshér-
aði ogVöglum á Þelamörk. Til-
raunin á Höfða var gróðursett
1999 og eru þar 15 rússalerki-
kvæmi og 3 síberíulerkikvæmi. Á
Vöglum eru 19 evrópulerkikvæmi,
6 rússalerkikvæmi, 2 síberíulerki-
kvæmi, 2 dáríulerkikvæmi og eitt
mýralerkikvæmi, gróðursett 1998.
Auk þessara kvæmatilrauna voru
86
tekin út svæði þar sem flest þau
lerkikvæmi sem gróðursett hafa
verið síðustu 10 ár fundust. Þeir
staðir eru Eyvindará, Vað, Víði-
vellir, Melar og Miðhúsasel á
Héraði og Dagverðareyri, Ásláks-
staðir, Espihóll og Melgerðismel-
ar í Eyjafirði. í úttektinni voru eft-
irfarandi þættir metnir:
• Nála- og brumskemmdir skv.
eftirfarandi skala:
0 = engar skemmdir
1 = skemmdir yfir 0-10% trésins
2 = skemmdir yfir 10-25% trés-
ins
3 = skemmdir yfir 25-50% trés-
ins
4 = skemmdir á yfir 50% trésins
• Toppbrumskemmdir:
0 = engar skemmdir
1 = toppbrum ónýtt
• Útbreiðsla skemmda vegna
barrviðarátu og lerki barrfellis
var könnuð á Héraði.
• f kvæmatilrauninni á Höfða var
toppvöxtur einnig metinn í júlí:
0 = enginn vöxtur
1 = 1-5 cm vöxtur og nýtt
endabrum myndað
2 = > 5 cm vöxtur, þ.e. eðli-
legur vöxtur
Notast var við forritið SPSS við
tölfræðilega meðferð gagna.
Niðurstöður
• Nálaskemmdir voru mjög mikl-
ar alls staðar nema á evr-
ópulerkikvæmunum sem voru
nánast óskemmd.
• Hvorki varð teljandi vart við
barrviðarátu né barrfelli.
Hlutfall plantna sem óx eðlilega/ekki eðlilega
100%
80%
60%

40%
20%
□ >5 cm (eðlilegur vöxtur)
□ 1 -5 cm
□ Enginn vöxtur
/Sý///■//

3. mynd. Vöxtur í kvæmatilraun á Höfða eftir kvæmum.
SKÓGRÆKTARRITIÐ 2004
J