Búreisingur - 15.03.1902, Blaðsíða 15
Skúlaskapur í Føroyum.
51
bønarbræv inn til skúlayvirráðið um at fáa føroyskt inn í lærara-
sknlan, men hesum er ikki játtað). Og tað sýnist skeivt, at teir
tilstundandi lærararnir so lítið læra um Føroyar (sðgu og natúr
lanđsins, djóra- og plantalív o. s. fr.). Næmingarnir fáa ivaleyst
eina góða vitan á mangan hátt, men teir læra ovlítið av tí, ið
fyri lærarum er so ómetuliga týdningarsamt, at fara við, læra
og draga upp bðrn, soleiðis sum nútíðin krevur tað, at gera
skúlagang til eina gleði og eitt spæl fyri bðrnum. — Real-
skúlin er ikki so nógv søktur sum hann kundi verið; eisini
her er tíðin lærdómurin ólagaligur, mátin tvðrballutur og luftin
óføroysk og minni heimlig; fáir næmingar hava bindindi og
áhuga til at vinna framm til preliminerexamen. Soleiðis hevur
verið sagt um teir hægru skúlarnar. Og so almenniskúl-
arnir? Uti á bygd eru skúlastovurnar ofta ófýsiligar og ónoss-
ligar, og skúlarnir eiga ikki nóg mikið av undirvísingaramboðum
(t. d. bøkur, landkort o. a. m.). Lærararnir hava stundum ikki
kunskap og andliga ífyllu og skúlasans til fulna; teir hava
verið nógv ovillað lønaðir, so teir muga hava nýtt frílotur sínar
til at strevast fyri at vinna sær tað dagliga breyð, og hava teir
soleiðis ikki haft stundir og ráð til at vinna sær fleiri og betri
kunskapar, ið so aftur koma kundu bðrnunum til góða. Ofta
missa teir soleiðis hug og kærleika at skúlaarbeiðinum. Lærarin
hevur sum oftast ovnógv bðrn um at vera, so hann møðist og
fellur í fátt. Og tað sýnist at vera skeivt, at hann skal ganga
um, hús úr húsi, í kosti. Foreldrini hava ofta ikki tað rætta
skil og ta røttu hugleiðing uppá skúla og skúlasak yvirhðvur,
tey skilja ofta ikki, hvat týdning lærdómur hevur; tey lata
bðrnini nógv ov ofta vera burtur frá skúla, koma sær ikki i
gott samljóð við læraran, men aftur ímóti mangan ilskast og
meinskast við hann, og mangastaðnis verða. bornini ikki heima
hildin nógv til at lesa. Bðrnini sjálv missa ofta frá fyrsta degi
hugin til og gleðina yvir at ganga í skúla. Tað hevur upp-
aftur her verið sagt, at grundin til, at bðrnini missa skúlalystin,
er at finna í málviðurskiftunum: Barnið byrjar frá fyrsta degi
— sigst tað — at lesa eitt mál, tað ikki hevur hoyrt fyrr og
og sum tað ikki skilir, og so fellur hugurin; og alla skúlatíðina
ígjðgnum kemur tað stundum at standa skilaleyst, deyvt og kalt
og gáloysið uppi yvir ðllum skúlaarbeiði. Tað er í fyrstuni, barnið
skal takast og at tað skal fáa yndi til og finna stuttleika í at
lesa og hoyra, men táið barnið stigur inn um skúlagátt, finnur