Búreisingur - 15.03.1902, Blaðsíða 28

Búreisingur - 15.03.1902, Blaðsíða 28
64 Útheimurin. ríkið búðu iieiri fúlkaslug, sum hovdu litla ella onga kultúr. Næstir Rómarunum, i norðara parti av Evropa, vóru German- narnir, ættarfedrar at Tyskum og Norðbúgvum. Eystan fyri teir búðu Slævamir; frá teimum eru Rusmenn og Pólakkar ættaðir. Og 'aftanfyri Slævarnar búði uppaftur hópur av ásia- tiskum fólkaferðum. Okkurt um fýra hundrað ár eftir Kristi føðing, begyntu tey germannisku fólkaslogini, trongd av hinuan, eitt fyri og annað eftir at bróta inn í rikið, og endaði tað við, at meðan eystari helmingurin av rikinum við hovuðsetur i Kon- stantinopel enn iieir hundrað ár varð standandi, só datt vestari helmingurin sundur. Soleiðis var hitt stóra Rómararíkið fallið saman og á grundini reistu nú teir fremmandu ránsmenninir ymis germannisk smáríkir. Kultúrin fekk ein knekk, sum hon ikki fyrr enn út móti okkara dðgum hevur vunnið aftur; ti eisini í hinum eystari helminginum av Rómararíkinum, sum enn stóð, gekk nógv aftur á hond við kultúrini. 0. u. 600 ár eftir Kristi. føðing var henda útskiftingin av vestara helminginum av Búmararikinum endað; og tá ráddu i Ang- landi Saxar og Anglar (harav navnið), i Frakklandi Frankar (harav navnið), i Spanjalandi Yestgotar, i norðara Italialandi Langobardar Meðan Anglarnir í Anglandi útruddaðu teir Rómarar, ið har búðu, og goymdu teirra egna germanniska tungu- mál, so gekk soleiðis i Italialandi, Spanjalandi og Frakklandi, at tað gamla heimafólkið, ið var fjolment og átti hægri kultúrina, so við og við vandi teir germannisku harrarnar av við teirra tungu- mál. Ti er enn á dðgum tey tungumál, ið talast í hesum trimum londunum, rómansk tungumál, tað er: hitt gamla Rómara- tungumálið (latínið) broytt og umskapað. Undir ðllum hesum, meðni hin gamla kultúrin næstan gekk til grundar, var tað tó eitt, ið bleiv standandi á fðstum fóti; tað var hin kristna kirkjan. Ja, hon gekk enntá frammá i stórum og breiddi seg so við og við út yvir heila Evropa. 011 fólkaslðgini i vestari parti av Evropa áttu i pávanum i Róm teirra kirkjuliga hðvdinga, so Róm nú aðru ferð og uppá annan hátt bleiv verðinsharri (táið Rusmenn vórðu kristnaðir, roknaðu teir seg kirkjuliga til hitt eystara Rómararikið). Tað bleiv nú kirkjan, ið goymdi tað, ið eftir var av kultúri, niður gjðgnum tíðirnar og bleiv lærari fyri ollum teimum nýggju fólkaslðgunum. Fyrst vórðu Frankarnir teir máttmiklastu av olium

x

Búreisingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Búreisingur
https://timarit.is/publication/12

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.