Fróðskaparrit - 01.01.1991, Síða 111

Fróðskaparrit - 01.01.1991, Síða 111
Etymological Notes on roysni etc.y smæra and ælabogi W. B. Lockwood The noun roysni n. can express two very different concepts, the one abstract ’great achievement or the like’, the other concrete ’gable’ - without question representing a conflation of two etymologically distinct words. There will be no doubt about the antece- dents of the former; it presupposes medieval *reysni, a derivative of the recorded ON rausn - with similar meanings, basically ’magnificence’. But in the sense ’gable’ roynsi is less original, having been changes from *roysti, still present in roystisveggur, an alternative to roysnisveggur (veggur wall), which squares exactly with Norw. røyste, derived from ON (Norw.) raust, both words meaning ’gable’. The change from *roysti to roysni we ascribe to the influence of roysin ’erect; high; steep’, an adjective with such meanings being likely to be often employed when speaking of gables. The term roysin itself is first recorded by Svabo, Ditc. fær. 669), who compared it to Icel. »reisinn«. However, no such Icelandic word is known, hence Chr. Matras’ query in the Register, 109. The term isthus evidently isolated in Faroese, but with every appear- ance of being ancient, presupposing ON *reysinn, which we would connect etymolog- ically with ON reisa ’raise’, rísa ’rise’. The foregoing has relevance for a disputed point of Old Norse etymology, as follows. ON rausn ’magnificence’ (above) has also a quite different sense ’forecastle’. Falk, Wórt- er und Sachen (1912) argued that such dis- parate meanings indicated that two etymo- logically distinct words has here fallen together, in support of which he quoted Far. roysni ’gable’ - one could reasonably postu- late a common underlying meaning some- thing like ’higher section of a building’. Against this Heinertz, SKS Lund 7 (1927), 165 - we quote thereference from de Vries, Altnord. etym. Wb., 435 - explained the meaning ’forecastle’ simply as a special de- velopment of the original abstract sense. It looks as though this is right. At any rate the Faroese word lends no support to Falk’s view, for Far. roysni ’gable’ can have nothing to do with rausn in any sense seeing that the primary form is *roysti. We next notice that another, quite unrelat- ed word has been drawn into the orbit of the Faroese words considered so far. This is reystur from ON hraustr ’strong; capable; bold’. The Faroese term has these meanings, Fróðskaparrit 38.-39. bók (1989-90): 115-120
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148

x

Fróðskaparrit

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.