Fróðskaparrit - 01.01.1991, Blaðsíða 111

Fróðskaparrit - 01.01.1991, Blaðsíða 111
Etymological Notes on roysni etc.y smæra and ælabogi W. B. Lockwood The noun roysni n. can express two very different concepts, the one abstract ’great achievement or the like’, the other concrete ’gable’ - without question representing a conflation of two etymologically distinct words. There will be no doubt about the antece- dents of the former; it presupposes medieval *reysni, a derivative of the recorded ON rausn - with similar meanings, basically ’magnificence’. But in the sense ’gable’ roynsi is less original, having been changes from *roysti, still present in roystisveggur, an alternative to roysnisveggur (veggur wall), which squares exactly with Norw. røyste, derived from ON (Norw.) raust, both words meaning ’gable’. The change from *roysti to roysni we ascribe to the influence of roysin ’erect; high; steep’, an adjective with such meanings being likely to be often employed when speaking of gables. The term roysin itself is first recorded by Svabo, Ditc. fær. 669), who compared it to Icel. »reisinn«. However, no such Icelandic word is known, hence Chr. Matras’ query in the Register, 109. The term isthus evidently isolated in Faroese, but with every appear- ance of being ancient, presupposing ON *reysinn, which we would connect etymolog- ically with ON reisa ’raise’, rísa ’rise’. The foregoing has relevance for a disputed point of Old Norse etymology, as follows. ON rausn ’magnificence’ (above) has also a quite different sense ’forecastle’. Falk, Wórt- er und Sachen (1912) argued that such dis- parate meanings indicated that two etymo- logically distinct words has here fallen together, in support of which he quoted Far. roysni ’gable’ - one could reasonably postu- late a common underlying meaning some- thing like ’higher section of a building’. Against this Heinertz, SKS Lund 7 (1927), 165 - we quote thereference from de Vries, Altnord. etym. Wb., 435 - explained the meaning ’forecastle’ simply as a special de- velopment of the original abstract sense. It looks as though this is right. At any rate the Faroese word lends no support to Falk’s view, for Far. roysni ’gable’ can have nothing to do with rausn in any sense seeing that the primary form is *roysti. We next notice that another, quite unrelat- ed word has been drawn into the orbit of the Faroese words considered so far. This is reystur from ON hraustr ’strong; capable; bold’. The Faroese term has these meanings, Fróðskaparrit 38.-39. bók (1989-90): 115-120
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148

x

Fróðskaparrit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.