Fróðskaparrit - 01.01.2001, Page 7

Fróðskaparrit - 01.01.2001, Page 7
HEROISM AND INCEST IN THE BALLAD OF GONGU ROLVUR 11 Okkara hetja Gongu Rólvur fær fleiri royndir, sum hann stendur. Tær fyrstu skula prógva hansara óføru styrki og treystleika. Hesin heilt ungi maðurin er tann einasti, sum í ódnarveðrinunr megnar at stýra skút- uni til lands. At Rólvur er heilt ungur skilst av orðingi í kvæðnum. I trimum uppskrift- um verður sagt, at faðir hansara leiddi hann oman til skipið: har kom fram ein gamal maður við ungum soni í hand. (A ø. 14, sbr.: C ø. 19 og F ø. 18). í hinum uppskrift- unum verður sagt fleiri ferðir, at hann er heilt ungur. Komnir at landi í Trøllabotnum stendur risi fyri teimum, ið beinir fyri allari mann- ingini uttan Rólvi og brøðrunum við teim- um merkingartungu nøvnunum. Motivið er lítið útgreinað, og einki verður sagt um, hvussu teir fáa bjargað sær. Uttan teir taka ein dýran gullskatt við sær, ið ikki er nevndur áður, og fara til gongu. Leiðin gongur um ein ísjøkul, har báðir brøðurnir hvør eftir annan leggjast fyri eftir gongu í frosti og myrkri fyrst í átta og so átta dagar afturat. Gongu Rólvur tekur byrðar teirra og gongur uppaftur í átjan dagar, til hann sær ljós. Tá grevur hann gull sítt í fjallið. Hann er illa fyri av møði og kulda og hevur einki í at velja enn at ganga eftir ljósinum: A 46: Tí svaraði Gongu Rólvur: »Úti má ikki standa, hvørt her búgva trøll ella fólk, eg fari her inn at ganga.« Hetta er funktión nummar 15 hjá Propp. Tað er, at hetjan á ein ella annan hátt kemur fram til staðið, har hann skal loysa sína uppgávu. Rólvur hevur higartil prógvað síni kappaevni við óvanligari styrki og treyst- leika, men hetta er ikki nóg mikið til at greiða heimangerðina. Hann hevur ikki hitt donor enn, ið kann veita honum ta endaligu hjálpina, honum tørvar. Avgerandi hjálpina fær Rólvur í risahellinum, og donor er eing- in annar enn Hilda, kvinnan hjá risanum, ið vísir seg at vera systir hansara. Hon dugir snildir, har hann hevur styrki, og við henn- ara snildum vinna tey saman á risanum. Prógv um hennara snildir fáa vit beinan- vegin. Hon óttast fyri, hvat risin skal finna uppá, tá hann kemur heim og finnur Rólv, so hon klæðir hann í skinn og fjalir hann í eini urð í hellinum. Hetta ger hon rætt. Tá ið risin kemur heim, sigur hann henni frá tilburðinum við skipinum og manningini, hann hevur beint fyri, men at Rólvur slapp undan, og at hann hevur leitað eftir honum síðani. Nú heldur hann seg tevja, at kristið fólk hevur verið í hellinum. Hilda sigur honum, at bróðir hennara er komin, og við listum fær hon risan at lova ikki at gera dreinginum mein. Rólvur fjalir sítt sanna lyndi og síni mansevni og letst, sum hann er bara eitt bam, og á tann hátt fær hann frið fyri risanum. Uppgávan loyst (funktión 16, 18 og 19) Hetta er avgerandi staðið í øllum ævintýr- um. Propp greinir henda partin í trimum funktiónum: fl6: í hornatøkum við fíggindan. f 18: Sigur. Vunnið er á fíggindanum f 19: Upprunaligi skaðin verður bøttur Tá ið Rólvur hevur verið 7 ár í risahellin-
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160

x

Fróðskaparrit

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Fróðskaparrit
https://timarit.is/publication/15

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.