Helgarpósturinn - 08.10.1987, Qupperneq 14

'■ .’•■': ■ ■'■■■■■ ■' ■■ ■■ ■
Þorleifur Kristmundsson, starfsmaöur Rafmagnsveitu Reykjavikur: „Það var eins og að ganga ... eða keyra ... á lok-
aðar dyr að sækja um starf áður en ég fór í starfsþjálfunarskóla fatlaðra."
Nám í starfsþjálfunarskóla fatlaöra hefur gjörbreytt lífi
margra, sem bœklast hafa í slysum
ÞAÐ TOGAR Í MANN
AÐ SJÁ SKIPIN
Það hlýtur að vera gífurlegt áfall fyrir unga og hrausta
menn, sem kusu sér sjómennskuna að ævistarfi, að lam-
ast og vera síðan bundnir hjólastól það sem eftir er
ævinnar. Lífið umturnast á einu augnabliki og framtíðar-
áformin verða að engu. Tveir fyrrum sjómenn, sem urðu
fyrir slíkri lífsreynslu, segja hér frá því hvernig þeir
brugðust við áfallinu og löguðu sig að gjörbreyttum
aðstæðum.
EFTIR JÓNÍNU LEÓSDÓTTUR MYNDIR JIM SMART
„Ég sat í drápssætinu og bíllinn
valt.“ Það var Porleifur Kristmunds-
son, starfsmaður hjá Rafmagnsveitu
Reykjavíkur, sem þannig komst að
orði, þegar blaðamaður Helgar-
póstsins leit inn hjá honum í vik-
unni. Hann talaði um þetta eins og
hversdagslegan atburð, þó upprifj-
un þessarar dýrkeyptu bílveltu
hljóti oft að hafa valdið honum sál-
arkvölum. Nú eru hins vegar liðin
tíu ár frá atvikinu og Þorleifur virð-
ist lifandi sönnun þess, að tíminn
læknar öll sár. Líkamleg meiðsl
mannsins í drápssætinu verða þó
aldrei aftur tekin. Hann er og verð-
ur lamaður og bundinn hjólastól.
Þorleifur segir sjóinn alltaf hafa
„kallað", þó hann hafi líka hjálpað
frænda sínum í bakarii á sumrin.
Það var sjómennskan, sem átti hug
hans allan, þar til hann lenti í fyrr-
nefndu bíislysi á Snæfjallaströnd við
Djúp árið 1977. Veröldin kúventist
14 HELGARPÓSTURINN
skyndilega, í tvennum skilningi.
Bílnum hvolfdi og Þorleifur hékk
inni í flakinu, farinn úr hálsliðnum.
Kunningjarnir tveir, sem voru með
honum í bifreiðinni, æddu um í losti
fyrir utan bílhræið og vissu ekki
hvað þeir áttu að gera.
Slasaði maðurinn var að mestu
með meðvitund og óskaplega kval-
inn, á meðan beðið var eftir sjúkra-
flugvél frá ísafirdi. Sagðist Þorleifur
muna vel eftir því að hafa heimtað
hverja sígarettuna á fætur annarri.
Þeim var stungið upp í hann og þar
löfðu þær, þar sem hann gat ekki
einu sinni hreyft hendurnar — hvað
þá meira.
Þorleifur Kristmundsson dvaldi í
tæpa tvo mánuði i Borgarspítalan-
um í Reykjavik og var síðan i ár i
endurhæfingu á Grensásdeildinni.
Fyrst um sinn var búist við að hann
næði aldrei svo langt að geta setið í
hjólastól og yrði því rúmliggjandi
það sem eftir væri ævinnar. ,,Ég
frétti fyrst um þessa spá frá hinum
strákunum á deildinni og það var
ógurlegt sjokk að fá þetta þannig
framan í sig. En ég ákvað strax að
berjast. . . takast á við vandann af
fullum krafti. Ég hamaðist svo á
fyrsta hjólastólnum, sem ég var sett-
ur í, að það blæddi úr fingrunum á
mér, en þá get ég ekki hreyft. Síðan
fékk ég hentugri útbúnað á stólinn
og lærði að snúa hjólunum með lóf-
unum.
Þeir voru fleiri, ungu mennirnir
sem skyndilega þurftu að læra að
ferðast um í hjólastól. Árið 1977 var
að sögn Þorleifs sérlega mikið slysa-
ár, a.m.k. hvað varðar mænu-
skemmdir. „Við vorum átta eða níu
stykki þarna inni. Það sköpuðust
lika töluvert sterk bönd á milli okk-
ar, sem leiddu seinna til stofnunar
samtaka. Þau nefndust Samtök end-
urhœföra mœnuskaddadra, eða
SEM, og að þeim stóð kjarninn úr
’77-hópnum.“ Samtökin stóðu fyrir
fundum, opnuðu skrifstofu og fleira.
Mikilvægasti afraksturinn er þó ef-
laust starfsþjálfunarskóli fatlaðra,
sem á rætur sínar að rekja til þessar-
ar starfsemi. Þeir eru nefnilega
margir, sem eiga skólanum lífsfyll-
ingu sína að þakka. Einn þeirra er
Víðir Þorsteinsson, sem var tæplega
19 ára, stundaði sjóinn og hafði
aldrei tölvu augum litið, þegar hann
lamaðist eftir bílslys í Eyjafirði. Nú