Helgarpósturinn - 08.10.1987, Page 35

Reykjavíkurborg er nú að þrotum
komin með landrými fyrir fyrirtœki
sem vilja stœkka við sig innan borg-
armarkanna. Ný fyrirtœki sœkja í
auknum mœli til nágrannabyggð-
anna og þau eldri eru farin að flytja
starfsemi sína þangað einnig. Það
er ekki laust við að ákveðinn flótta-
fiðringur hafi stungið sér niður í fyr-
irtœkjum í Reykjavík á undanförn-
um árum. Þessi fiðringur kemur nú
upp á yfirborðið vegna hugsanlegs
flutnings Sambandsins úr borginni
til Kópavogs. Blóma- og uppgangs-
tími atvinnulífsins í Reykjavík er aö
fœrast til fyrrum svefnbœja ná-
grannasveitarfélaganna.
Af sveitarfélögum höfuðborgar-
svæðisins hefur Reykjavík fengið
flesta „flóttamennina" úr sveitum
landsins undanfarin ár og áratugi. í
nágrenni Reykjavíkur hafa hins veg-
ar myndast þéttbýliskjarnar, sem
notið hafa góðs af nálægð við höf-
uðborgina, en það eru Kópavogur,
Seltjarnarnes, Garðabær og nú síð-
ast Mosfellssveit (-bær). Hafnar-
fjörður hefur ennfremur stækkað
og eflst vegna nálægðarinnar við
Reykjavík.
SVEFNBÆIR AÐ VAKNA
Á síðustu árum hafa atvinnu-
starfsemi og þjónusta af ýmsu tagi
náð fótfestu í þessum nágranna-
Aðstööugjöld sem hlutfall tekna
byggðum þannig að nokkurt jafn-
vægi virðist vera að komast á milli
sveitarfélaganna hvað þetta snertir,
a.m.k. þeirra sem næst eru Reykja-
vik. Þéttbýliskjarnar sveitarfélag-
anna utan höfuðborgarinnar og
Hafnarfjarðar hafa verið að breytast
úr hálfgerðum svefnbæjum yfir í að
verða meiri vettvangur atvinnulífs-
ins;
Á sama tíma og minna svigrúm
gefst innan marka höfuðborgar-
innar fyrir útþenslu atvinnulífsins
eykst það í nágrannabyggðunum.
Þar er meira landrými til ráðstöf-
unar en í Reykjavík, að Seltjarnar-
nesi undanskildu. Þetta má meðal
annars merkja af aukinni hlutdeild
aðstöðugjalda af tekjum sveitarfé-
laganna. í Kópavogi var hlutur að-
stöðugjaldanna 7,5 prósent af heild-
artekjum bæjarfélagsins árið 1982. í
ár er gert ráð fyrir að þessi hlutur
verði 12,5 prósent. í Hafnarfirði var
hlutur aðstöðugjaldanna 5,2 pró-
sent 1982 en gert er ráð fyrir að hlut-
deild þeirra verði komin í 8,8 pró-
sent á þessu ári. Svipaða sögu er að
segja af öðrum sveitarfélögum á
höfuðborgarsvæðinu.
Tekjur sveitarfélaganna á höfuð-
borgarsvæðinu eru mismiklar af
atvinnustarfseminni. Þó að gert sé
ráð fyrir rétt rúmum milljarði í tekj-
ur með aðstöðugjöldum hjá Reykja-
1982 og á fjárhagsáætlun fyrir 1987
Sveitarfélag 1982 1987
Reykjavík 16,3 19,6
Kópavogur 7,5 12,5
Hafnarfjörður 5,2 8,8
Garðabær 4,3 5,3
Seltjarnarnes 1,7 4,2
EFTIR JÓN GUNNAR GRJETARSSON
„Ég sé ekkert óeölilegt við það aö fyrirtœki flytji starfsemi sína frá
Reykjavík til nœrliggjandi sveitarfélaga. Sannleikurinn er sá að það
þrengir víða að í Reykjavik."
Guðmundur Árni Stefónsson, bæjorstjóri HofnorfjarSar.
,,Algjör vatnaskil fyrir sveitarfélögin í kringum Reykjavík viö það að
Reykjanesbrautin opnaðist. Þungamiðjan er alltaf að fœrast sunnar og
sunnar og við höfum ansi mikið land sem telst vera miðlœgt."
Kristjón Guðmundsson, bæjarstjóri Kópavogs.
„Það hefur ekki komið hér upp neitt sérstakt mat á því hversu stór fyrir-
tœki þurfa að vera til að fá lóð. Viö höfum ekki veitt neinar undanþágur
eöa beinar ívilnanir meö tilliti til þess."
Ingimundur Sigurpólsson, bæjorstjóri Garðobæjor.
,, Aöstöðugjöld hjá okkur eru aðeins lœgri en í Reykjavík og hafa yfirleitt
alltaf verið það, um 30 prósentum lœgri."
Sigurgeir Sigurðsson, bæjarstjóri Seltjarnarness.
„V'tð veitum engan afslátt á gjöldum, en aðstöðugjaldaprósentan er
hlaupandi stærð og fer þá eftir eðli starfseminnar. Fyrirtœkjum er ekki
mismunað eftir stœrð þeirra og eöli."
Guðmundur Árni Slefónsson, bæjarstjóri Hafnarfjarðar.
„Flest sveitarfélög nýta sér álagningarmöguleika á aðstöðugjöldin til
fulls."
Ingimundur Sigurpólsson, bæjarstjórn Seltjarnarness.
„BuUandi samkeppni milli sveitarfélaga höfuðborgarsvœðisins að fá
fyrirtœki til sín."
Guðmundur Árni Slefónsson, bæjarstjóri Hafnorfjarðar.
„Því miöur er ekki nógu mikið samstarf milli sveitarfélaga á höfuðborg-
arsvœöinu. Samstarfþessara sveitarfélaga mœtti vera meira og betra, en
Reykjavíkurborg hefur alltaf dregiö fœturna í því samstarfi."
Kristjón Guðmundsson, bæjarstjóri Kópavogs.
víkurborg á þessu ári er það ekki
nema um 20,2 prósenta aukning í
hlutdeild þeirra frá 1982. Á Seltjarnar-
nesi er gert ráð fyrir sjö og hálfri millj-
ón í tekjur með aðstöðugjöldum en
það er hins vegar um 147 prósenta
aukning hlutdeildar þeirra í heildar-
tekjum miðað við árið 1982. Helsta
skýringin á þessari miklu aukningu
er verslunar- og þjónustumiðstöðin
á Eiðistorgi. En nú er ekki meira
landrými til þar á bæ til að freista
annarra fyrirtækja, auk þess sem
Nesið er varla nægilega vel i sveit
sett til að laða til sín fyrirtæki. Sam-
tenging við önnur sveitarfélög er
sem stendur mjög bágborin. í Hafn-
arfirði og Kópavogi hefur hlutdeild
aðstöðugjalda af tekjum hins vegar
aukist um tæp sjötíu prósent á sama
tíma (1982—1987).
SPÓNN ÚR ASKI
REYKJAVÍKUR
Það er því nokkuð ljóst að flutn-
ingur fyrirtækja úr Reykjavík til
nærliggjandi sveitarfélaga getur
haft mikið að segja fyrir þau þó að
um lítinn spón sé að ræða úr aski
Reykjavíkur. Ef Sambandið flytti
t.d. með sína starfsemi frá Reykjavík
til Kópavogs þá er ekki um að ræða
nema tæpra 5 prósenta missi fyrir höf-
uðborgina af aðstöðugjöldum. En
fyrir Kópavog þýddi það hins vegar
um 50 milljónir til viðbótar þeim 58
milljónum sem ráð er fyrir gert í
fjárhagsáætlun bæjarins á yfirstand-
andi ári. Hér er því um nær tvöföld-
un tekna af aðstöðugjöldum fyrir
Kópavog að ræða. Auk þess eru svo
fasteignagjöld sem næmu milljón-
um króna.
Ef við lítum aðeins víðar á dæmi
SÍS þá er það bundið lögum að fyr-
HELGARPÓSTURINN 35