Helgarpósturinn - 08.10.1987, Page 36

Meö tilkomu Reykjanesbrautarinnar hafa opnast nýir og meiri möguleikar fyrir atvinnustarfsemi á stórum landsvæöum i
nágrannabyggöarlögum Reykjavikur.
irtæki skuli greiða öll aðstöðugjöld
sín til þess sveitarfélags þar sem höf-
uðstöðvarnar eru staddar. Þetta
þýðir að SÍS myndi greiða öll að-
stöðugjöld til Kópavogs, bæði af að-
stöðunni við Sundahöfn í Reykjavík
og af annarri starfsemi sem verður
á vegum SÍS í Reykjavík. Höfuð-
borgin er bundin í báða skó og á
erfitt með að standa í samkeppni
við hin sveitarfélögin á höfuðborg-
arsvæðinu.
Reykjavík hefur t.d. ekki mikið
svigrúm til að bjóða fyrirtækjum að-
stöðu fyrir lægra verð en nú er auk
þess sem lítið er um bletti innan
borgarmarkanna fyrir þá aðstöðu.
Ef við lítum aðeins aftur á dæmi SÍS
þá hlýtur borgin að hafa í huga það
fordæmisgildi sem af myndi hljótast
ef því (SÍS) yrðu boðin lægri að-
stöðugjöld eða ódýrara landsvæði
fyrir starfsemina. Önnur fyrirtæki
myndu eflaust fylgja í kjölfarið og
heimta, eðlilega, sömu fyrir-
greiðslu. Staða borgarinnar er því
ekki sterk í þessari samkeppni og
það getur reynst erfitt fyrir Reykja-
víkurborg að „halda í" fyrirtæki
sem vilja meira rými og lægri gjöld
af starfsemi sinni.
Þó að framboð á lóðum til upp-
byggingar nýrra svæða fyrir iðnað
og aðrar atvinnugreinar sé meira í
nágrannabyggðum Reykjavíkur er
þó ekki þar með sagt að þangað sé
auðveldur gangur fyrir fyrirtækin.
OLIS sótti t.d. um lóð við Reykja-
nesbraut í Kópavogi, ekki langl þar
frá sem SÍS hyggst setja niður höfuð-
stöðvar sínar. Þar var ætlunin að
reisa beinsínstöð og stórmarkað, en
hugmyndinni var hafnað af Kópa-
vogsbæ. Hins vegar var SHELL út-
hlutað lóð undir bensínstöð. Hag-
kaupsmenn hafa einnig fengið já-
kvæðar undirtektir Kópavogsbæjar
og eiga nú frátekna lóð undir IKEA
í landi bæjarins. Þeir hafa reyndar
sótt á önnur mið fyrir hugsanlega
starfsemi IKEA, meðal annars í
Reykjavík og Hafnarfirði, en ekkert
hefur gerst í þeim málum ennþá.
SÍS VELKOMIÐ
Sveitarfélögin i nágrenni Reykja-
víkur hafa vissulega ákveðið svig-
rúm varðandi gjaldtöku af fyrirtækj-
um og eiga auðveldara með að
hliðra til í þeim efnum en Reykja-
víkurborg. Þau geta valið og hafnað,
ennþá, en allt stefnir í mikla sam-
keppni þeirra á milli um fyrirtækin.
„Það er þegar bullandi samkeppni
milli sveitarfélaganna," segir Guð-
mundur Arni Slefánsson, bæjar-
stjóri Hafnarfjarðar, ,,en við höfum
ekki þurft að hafa uppi neinn áróður
til að laða fyrirtæki hingað. Við er-
um býsna aflögufærir með land og
getum rutt upp skipulagi á mjög
skömmum tíma ef því er að skipta.
Sambandið er t.d. boðið velkomið
hingað."
Mjög mikil aðsókn hefur verið í
lóðir innan marka Hafnarfjarðar og
á siðustu mánuðum hefur „rignt yfir
umsóknum" um land í sveitarfélag-
inu. „Við leggjum absolút áherslu á
að fá fyrirtæki til okkar og vera
hérna með mjög víðfeðma og fjöl-
breytta atvinnustarfsemi."
A höfuðborgarsvæðinu er nú þeg-
ar orðin umtalsverð þörf fyrir hent-
ugt, ódýrt land fyrir margs konar
athafnir, hvers konar geymslu- og
birgðasvæði og iðnað þeim tengd-
an. Þó að Reykjavíkurborg hafi upp
á um 3 þúsund fermetra að bjóða
innan borgarmarkanna fyrir ýmis-
konar iðnað virðist það ekki falla í
góðan jarðveg hjá fyrirtækjunum.
Auk þess er gert ráð fyrir að við
þetta bætist um 275 þúsund fer-
metrar austan Elliðaár á næstu 27
árum og um 185 þúsund fermetrar
norðan Grafarvogs. Fyrirtækin
kjósa frekar að stækka við sig á
þeim lóðum þar sem þau eru þegar
staðsett, en þar er orðið mjög
þröngt. Það þykir vænlegri kostur
að flytja starfsemina til nærliggjandi
sveitarfélaga, enda virðist allur
þungi athafnalífsins vera að færast
meira í suðurátt frá Reykjavík en í
norður og eða austur.
Það er talin óumflýjanleg stað-
reynd að fyrirtæki leiti í náinni
framtíð eftir aðstöðu á þessum „nýja
ás", eða á svæðinu í kringum nýju
Reykjanesbrautina sem liggur ofan
byggðar við Kópavog, Garðabæ og
Hafnarfjörð. Vera má að Sambandið
hafi ýtt þessari skriðu af stað, en
sveitarfélögin í nágrenni Reykjavík-
ur eiga nú þegar í vaxandi sam-
keppni um að fá atvinnustarfsemina
til sín. A komandi árum má því bú-
ast við straumi fyrirtækja frá höfuð-
borginni svo fremi sem nægilegt
land á góðu verði stendur þeim til
boða í nærliggjandi sveitarfélögum.
Það verður þó að hafa í huga að
það eru einkum fjársterk fyrirtæki
og einstaklingar með gott orð á sér
í viðskiptaheiminum sem geta fært
sér þetta aukna svigrúm í nyt. Svo
gæti jafnvel farið að miðpunktur at-
vinnulífsins færðist úr Reykjavík og
dreifðist um nærliggjandi sveitar-
félög. Fyrrum svefnbæir yrðu þá
„hrókar alls fagnaðar", en eftir sæti
Reykjavík með minni og félítil fyrir-
tæki, auk opinberra stofnana. Nýjar
atvinnugreinar spretta upp utan
höfuðborgarinnar og fólk færi að
flýja hinn „nýja svefnbæ". Eftir
stæði Reykjavík sem bær hinna
„litlu", en vaxtarbroddur þjóðlífsins
stingi sér niður í kringum höfuð-
borgina.
KÓPAVOGSGRÝLAN
Mikill ferðahugur virðist kom-
inn í mörg gömul og gróin fyrir-
tæki í Reykjavík. Lóðaumsóknir
og fyrirspurnir hrannast upp í ná-
grannabyggðarlögunum. Fram-
boð af lóðum og landrými til
stækkunar í framtíðinni er þar
mikið, en það sama er ekki hægt
að segja um höfuðborgina, í ná-
inni framtíö að minnsta kosti. Þró-
unin er í suður en ekki til norðurs
og austurs frá Reykjavík. Samstarf
sveitarfélaganna er ekki nógu gott
hvað skipulagsmálin varðar og
hefur „Reykjavík alltaf dregið fæt-
urna í því samstarfi", segir Krist-
ján Guðmundsson, bæjarstjóri
Kópavogs.
Mjög mörg fyrirtæki hafa leitað
til Kópavogsbæjar um land fyrir
starfsemi sína og í augum bæjar-
stjórans er ekki laust við að þau
noti ..Kópavog" eins og grýlu á
Reykjavík til að fá eitthvað frani
þar. Því er ekki hægt að neita að
það er orðið nokkuð löng leið sem
t.d. Breiðhyltingur þarf að fara ef
hann starfar í vesturbæ Reykjavík-
ur. Með tilkomu nýju Reykjanes-
brautarinnar er mun styttra fyrir
hann að sækja vinnu í Kópavog.
„Við erum ekki með nein gylliboö
eða undirboð til að laða til okkar
fyrirtæki, miðpunkturinn er ein-
faldlega að færast frá Reykjavík."
SKIPULAGSSTOFA SELD?
Samtök sveitarfélaga á höfuð-
borgarsvæðinu hafa rekið skipu-
lagsstofu urn nokkurra ára skeið.
Forstöðumaður hennar er Gestur
Ólafsson. Nú virðist sem hlutverki
hennar sé lokiö og hún verði lögð
niöur.
Hafnfirðingar hafa lagt til að
skipulagsstofan verði lögð niður
og hún seld hæstbjóðanda. Skipt-
ar skoðanir eru um það hvort selja
eigi stofuna eða breyta starfsemi
hennar. Sveitarstjórnir á höfuð-
borgarsvæðinu eru sammála um
að núverandi hlutverki skipulags-
stofunnar sé lokið og henni eigi að
breyta í gagnabanka eða „forum"
svæðisins. Deilurnar standa um
það hvort selja eigi skipulagsstof-
una til hæstbjóðanda eða núver-
andi forstöðumanni, Gesti Ólafs-
syni.
36 HELGARPÓSTURINN