Morgunblaðið - 02.03.1967, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 2. MARZ ÍWT.
ítalskir verkamenn koma með járnbraut til Miinchen.
Grein úr New York
Times
lega í S-Ítalíu og Sikiley,
hafa orSið að horfast í augu
við brottflutning eða stöðn-
un.
I lok síðasta árs höfðu um
5 millj. manns kosið að flytj-
ast til annarra landa í Evrópu.
Til Frakklands fóru 2,2 millj.
til V-í>ýzkalands 1,1 millj., til
Sviss 800.000, til Relgíu
650.000, til Svíþjóðar 180.000,
Til Austurríkis 480.000, til
Danmerkur 15.000 og færri til
6 annarra landa.
í Sviss, þriðja stærsta inn-
flytjanda erlends vinnuafls,
er ennþá uppgangstímabil. Er
lendir verkamenn mynda þar
fjórðung alls vinnuafls. Ríkis
stjórnin hefur nú fyrirskipað,
að það skuli skorið niður um
2%. Ástæðurnar fyrir þess-
ari fyrirskpun er fremur trú
arlegs og málfræðilegs eðlis
en efnahagslegs.
Ef fjórðungur þeirra ítala,
sem nú vinna fyrir brauði
sínu utan heimalands síns
kæmi heim atvinnulaus mundi
hundraðstala atvinnuleysingja
í Ítalíu hækka úr 4,4% í 7%.
Á síðasta ári sendu ítalir,
starfandi erlendis, heim um
815 millj. sterlingpund. Með
þessari búbót varð greiðslu-
jöfnuður Ítalíu við útlönd hag
stæður um 695 millj. sterlings
pund. Án hennar hefði hann
verið óhagstæður um 120
millj. sterlingspund.
HINN gífurlegi straumur
S-Evrópubúa til N-Evrópu
í atvinnuleit fer nú sí-
minnkandi. Tekjur þær
sem Suðurlandabúar hafa
haft í norðiægari löndum
álfunnar eru í rauninni ein
þeirra stoða, sem efnahags-
líf þjóða þeirra hefur
byggt á.
Fram til þessa hafa rúm-
lega 5 milljónir innflytjenda
haft atvinnu sína í V-Þýzka-
landi, Bretlandi og Niður-
löndum. í þessum löndum hef
ur eftirspurn eftir vinnuafli
minnkað og þegar hafa um
100.000 erlendir verkamenn
verið sendir heim og bætast
þar á atvinnuleysisskrár landa
sinna.
Næstu tveir mánuðir munu
að öllum líkindum skera úr
um hvort atvinna í V-Þýzka-
landi muni á ný aukast og
minnka álagið á atvinnuleys
istryggingamar í suðrænum
löndum Evrópu.
Atvinna í N-Evrópu hefur
mjög bætt efnahag Suður-
landa sl. 12 ár og dregið úr
stjórnmálalegu, þjóðfélags-
legu og ef nahagslegu álagi
fólksfjölgunar í löndunum
frá Portúgal til Tyrklands.
Peningar, sem innflytjend-
urnir hafa sent heim til sín
hafa haldið upp milljónum
fjölskyldna og á síðasta ári
streymdu meira en 1 milljón
sterlingspunda í erlendum
gjaldeyri inn í veikbyggt efna
hagskerfi Suðurlanda.
Fregnir frá 18 Evrópulönd
um bera það með sér, að eftir
spurn eftir vinnuafli hefur
minnkað á tveimur af þrem-
ur aðalvinnumörkuðunum —■
V-Þýzkalandi og Sviss — og
á þremur minni — Stóra-
Bretlandi, Niðurlöndum og
Belgíu.
Fram til þessa hefur minnk
andi atvinna erlendis -ekki
skaðað efnahagslíf Suður-
landa. En nú ér byrjað að
loka vinnumörkuðunum fyr-
ir atvinnuleysingjum frá ítal
íu, Spáni, Grikklandi, Tyrk-
landi, Portúgal og Júgóslav-
íu.
Athyglin beinist einkum að
V-Þýzkalandi, þar sem fjöldi
erlendra verkamanna hefur
minnkað um 58.600 frá
1.126.000 í síðasta mánuði.
Þótt iðnaður hafi aukizt
mjög í Ítalíu og eitthvað
minna í öðrum S-Evrópu-
löndum, er atvinnuleysi eða
lítil atvinna plága sem herj-
ar öll þessi lönd. Mikill hluti
hinna vinnandi stétta, sérstak
Útgefandi::
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
í lausasölu kr.
Áskriftargjald kr. 105.00
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
7.00 eintakið.
á mánuði innanlands.
VALFRELSI FÓLKSINS
U'rá því að núverandi ríkis-
*- stjórn komst til valda
síðari hluta árs 1959 hefur
ötullega verið að því unnið
að auka innflutnings- og
verzlunarfrelsi í landinu,
með þeim áranigri að vöru-
úxval er nú jafn mikið í verzl
unum hér og erlendis, og
margar vörutegundir, sem
áður var einungis hægt að fá
eftir ólöglegum leiðum eða
á vissum árstímum, t. d.
■fyrir jólin, eru nú dag-
lega á boðstólum í verzlun
um. Hætt er við að almenn-
ingi þætti ilda að sér kreppt,
ef þetta innflutningsfrelsi
yrði afnumið og aftur tekið
upp það kerfi, sem bauð heim
vöruskorti, lélegum vöru-
gæðum og mjög takmörkuðu
úrvali.
Þetta gamla og úrelta kerfi
á þó enn sána talsmenn hér á
landi eins og glögglega kom
fram í umræðum á Alþingi
fyrir nokkrum dögum, þegar
talsmaður kommúnista hélt
fram þeirri kenningu að rí'kis
einkasölur væru heppilegar,
þar sem þær gættu þess að
einungis væru á boðstólum
„hóflega margar tegundir“ af
sömu vöru. Þessi talsmaður
kommúnista krafðist þess að
lialdið yrði uppi einkasölu á
viðtækjum, auðvitað með það
fyrir augum að valfrelsi al-
mennings í tækjakaupum
yrði takmörkuð mjög. Þessi
sami hugsunarháttur hefur
nýlega komið fram í skrifum
kommúnistablaðsins, þar sem
öfundast var yfir þeirri vel-
megun, sem nú ríkir hér á
landi og að þvf látið liggja,
að hið opinbera ætti að „hafa
vit fyrir fólki“ í ráðstöfun
þess á eigin aflafé, auðvitað
með auknum skattaálögum
eða öðrum þvingunarráðstöf-
unum.
^ í ræðu sem Ólafur Björns-
son flutti á Allþingi við um-
ræður um afnám einkasölu á
viðtækjum sagði hann m.a.:
„En afstaðan til þess, hvort
innflutningurinn eigi að vera
frjáls eða í höndum ríkis-
einkasölu, hlýtur að mínu
áliti að markast af því, hverra
hagsmunir það eru, sem
fyrst og fremst er tekið tillit
til. Eiga það að vera hags-
munir neytenda eða inn-
flytjenda? Að mínu áliti á
aðalreglan að vera sú, að
velja það fyrirkomulag, sem
bezt þjónar hagsmunum neyt
enda. En ríkiseinkasala er
ekki fyrirkomulag sem lík-
legt er til þess að þjóna vel
óskum og þörfum neytenda,
ekki gízt á því sviði, sem hér
um ræðir, þar sem eru inn-
kaup og dreifing útvarps-
tækja. Það sem fyrst og
íremst er heimtað af forstjóra
ríkiseinkasölu, er að bann
skíld þeim hagnaði, sem fjár-
lög gera ráð fyrir. Bregðist
það er hann vitanlega kallað-
ur fyrir rétt af fjármálaráð-
herra, endurskoðendum ríkis
reikninga og öðrum, sem eftir
lit eiga að hafa með störf-
um hans. Hins vegar þarf
hann ekki að standa neinum
reikningsskil fyrir því
hvernig hagsmunum neyt-
enda hafi verið þjónað.“
Fyrir ötul-a baráttu og for-
ustu Sjálfstæðisflokksins um
margra ára skeið býr fólkið
í þessu landi nú við svo til al-
gjörlega frjálsan innflutning
og mikið vöruúrval. Þar get-
ur því hver og einn af eigin
geðþótta valið þá vöru, dýra
eða ódýra, sem hugur hans
stendur til og fjárráð leyfa.
En rétt er að almenningur
geri sér skýra grein fyrir því
að enn eru til þeir stjórn-
málaflokkar, sem vilja tak-
marka þetta valfrelsi fólksins
og fái þeir aðstöðu til þess að
koma „hugsjónum“ sínum í
framkvæmd verður þess ekki
langt að bíða að yfir okkur
dynja á ný höft og bönn,
skömmtun og takmarkanir.
Baráttan stendur um val-
frelsi fól'ksins eða skömmtun-
arstefnu afturhaldsmann-
anna.
SAMGÖNGUMÁL
VESTMANNA-
EYINGA
ITestmannaeyjar eru ein
1 stærsta verstöð landsins
og árið 1965 framleiddu Vest-
mannaeyingar 12% af heild-
arútflutningi þjóðarinnar.
Það gefur auga leið að þess-
um þróttmikla athafnastað er
brýn nauðsyn á tíðum og ör-
uggum samgöngum við meg-
inlandið.
Samgöngum til Eyja er nú
þannig háttað að Flugfélag
íslands hefur áætlun þangað
tvisvar til þrisvar á dag og
Herjólfur siglir þangað tvisv-
ar og þrisvar í viku. Ferðin
með Herjólfi tekur 12 tíma,
flugferðin 20 mínútur. í Vest
mannaeyjum eru nú tvær
flugbrautir, önnur þeirra
fremur stutt. Vegna þess
hversu aðstaða til flugtaks og
lendingar er enn ófullkomin
er reyndin sú að flugsam-
göngur eru enn stopular og
óvissar og af þeim sökum
geta flugferðir fallið niður
svo dögum skiptir.
Á þessum samgönguerfið-
leikum Vestmannaeyinga er
nauðsynlegt að ráða bót. Með
lengingu styttri flugbrautar-
innar og fullkomnari aðstöðu
flugvellinum sjálfum er
hægt að gera flugsamgöngur
mun tryggari. Þá hlýtur
einnig að koma mjög til álita
að Herjólfur taki upp fastar
áætlunarferðir milli Þoriáks-
hafnar og Eyja en sú ferð
mun taka fjóra tíma og gefur
auga leið að slákt er mun
hagkvæmara þótt þá sé eftir
klukkutíma akstur til Reykja
víkur en 12 tíma sigling. Að-
staða í Þoriákshöfn er þó enn
ekki nægilega góð til þess að
þangað sé hægt að hafa fast-
ar ferðir.
Guðlaugur Gíslason og Sig-
urður Óli Ólafsson hafa flutt
á Alþingi þingsályktunartil-
lögu um athugun á möguleik-
um þess að nota loftpúðaskip
til samgöngubóta milli Eyja
og meginlandsins og er sú
hugmynd vissulega þess verð
að hún sé atihuguð gaum-
gæfilega. Ennfremur er eðli-
legt að kannað verði hvort
unnt er að bæta samgöngur
með þyrlum.
Vestmannaeyjar eru þýð-
ingarmikil miðstöð útvegs og
fiskiðnaðar og nauðsynlegt er
að skapa þessu byggðarlagi
hið bráðasta tryggari sam-
göngur við meginlandið en
nú er.
LONDON 27. febrúar, AP. —.
Adam Rapacki, utanríkisráðherra
Póllands, sagði á fundi með
fréttamönnum í dag að ekki væri
óhugsandi, að Páll páfi VI sæi
sér faert að heimsækja Pólland
innan tíðar. Ekki kvaðst Rap-
acki néitt geta sagt um, hvenær
af slíkri heimsókn gæti orðið en
taldi, að grundvöllur yrði fyrir
henni á næstunni.