Morgunblaðið - 22.11.1975, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. NÖVEMBER 1975
23
Ásmundur
trúboöi —
12. nóvember andaðist að
Landakotsspítala Ásmundar Ei-
ríksson trúboði, eftir stutta legu.
Ásmundur var fæddur 2. nóv-
ember 1899 og lifði því 10 dögum
meira en 76 ár. Foreldrar Ás-
mundar voru Guðrún Magnús-
dóttir og Eiríkur Ásmundsson
sjálfseignarbóndi að Reykjarhóli
i Vestur-Fljótum Skagafirði.
Með þeim og þar ólst Ásmundur
upp.
Ásmundur var af merkum ætt-
um kominn og rakti ættir sínar til
Jóns Steingrimssonar eldprests
og Högna Sigurðssonar prestaföð-
ur að Breiðabólstað i Fljótshlið.
Ásmundur lagði fyrir sig bú-
fræðinám að Hólum og í Dan-
mörku. Stefndi hann ákveðið að
þvi marki. „Maðurinn upphugsar
veg sinn en Guð ræður“, stendur
hjá hinum vísa Salómon konungi.
Rættist það hér.
Að allri sköpun var Ásmundur
vel gerður maður, viljasterkur og
einbeittur, sannur Islendingur,
aldamótamaður. Hreifst af þeim
anda er mótaði þá kynslóð, um
bjarta og fagra daga fyrir ísland,
sjálfstætt og óháð öðrum.
Tvenn kollvarpaði framtíðar-
draumum hans á unga aldri, með
búskap og ræktun. Mikið heilsu-
leysi lagðist á hann og svo mjög
afgerandi afstaða í trúmálum og
þá afturhvarf fyrir endurlausn
Jesú Krists. Lífsstefna hans varð
önnur en reiknað hafði verið með.
Hann gerðist mikilvirkur trúboði.
Sókn hans varð til að byrja með í
heimasveit hans, þar sem vakning
braust út og svo allt landið. Þar af
22 ár sem forstöðumaður Fíladelf-
íusafnaðarins I Reykjavík.
Þó svo Ásmundur gengi ekki
heill til skógar mikinn hluta æf-
innar, þá þurfti stór legur á
sjúkrabeði til að sannfæra mann
um veikleika hans. Svo var Andi
hans þróttmikill og brennandi í
Andanum og tendrandi fyrir allt
umhverfi sitt, að með ólíkindum
var.
Ásmundur sótti Biblíuskóla til
Stockholms árið 1932, þar sem
hinn kunni prédikari Lewi Pethr-
us var rektor. Hafði þessi vera
þar ytra afgerandi áhrif á lífs-
stefnu Ásmundar. Þegar eftir
heimkomuna gengur hann i
Betelsöfnuðinn í Vestmanna-
eyjum og stóð i hinni íslensku
Hvítasunnuhreyfingu upp frá
því.
Jafn hæfileikamikill maður
sem Ásmundur var, gróf ekki
pund sitt í jörðu. Skáld var hann
gott og hafði virkan penna og
athyglisverðan. Orti hann og
þýddi bæði sálma og bækur, sem
náð hafa hugum og hjörtum þús-
unda. Enda bækur hans og rit
gefin út í mjög stórum upplögum.
Málgagn hreyfingarinnar hefir
komið út i meira en 40 ár og hefir.
Ásmundur verið ritstjóri þess
jafn lengi.
í allri umgengni var Ásmundur
mjög háttvís maður, átti fágaða-
framkomu, umtalsfrómur og góð-
gjarn. Hélt menn af sér. Varð því
stundum fyrir sárum og meiðsl-
um frá óráðvöndum og óheilum
mönnum. Fáa hefi ég þekkt jafn
sáttfúsa og fljóta til að gleyma
ávirðingum sem hann. Þó svo Ás-
mundur væri höfðingi í sjón og
raun, þá gerði hann sér aldrei
mannamun. Lítilsmegandi og
smælingjar áttu aðgang að honum
og heimili hans sem stóð um þjóð-
braut þvera, var öllum opið.
Fáir hafa notað heimili sitt sem
þau hjón, Ásmundur og Þórhild-
ur, tii þjónustu f þágu fagnaðarer-
indisins. Þar var gestrisni í háveg-
um ái;um saman. Þúsundir inn-
lendra og erlendra geta tekið und-
ir þann vitnisburð.
12. desember 1932 giftust þau
Þórhildur og Ásmundur. Náði
hjónaband þeirra yfir nærri 43 ár.
Svo náið voru þau samtvinnuð, að
manni fannst hvorugt geta án
hins verið. Það er því skarð fyrir
skildi í heimili Ásmundar, við
brottför hans.
Nú við leiðarlok Ásmundar skal
honum þakkað framlag hans til
starfs Hvítasunnumanna. Filadel-
Eiríksson
Kveðja
fíusöfnuðurinn þakkar honum
trúfestu og úthald, sem var jafnt
í meðlæti sem mótlæti. Persónu-
lega þakka ég og eiginkona mfn
áratuga kynningu. Það var ekki
vandalaust hlutverk mitt að
ganga inn í störf hans og sjást við
daglega umgengni. En þar sem
bræðrahugur ríkti og áhugsmálin
voru sameiginleg, þá fór þetta
eins og bezt varð á kosið.
Eftirlifandi skyldmennum,
systkinum og eiginkonu eru send-
ar kveðjur þakklætir, virðingar
og samúðar.
Einar J. Gfslason.
„Höfðingi og mikill maður er f
dag fallinn f lsrael“ (II. Sam
3,38)
Þessi orð komu í huga minn, er
ég frétti andlát Ásmundar Eiríks-
sonar trúboða og um árabil for
stöðumanns Fíladelfíusafnaðar-
ins f Reykjavík. Varð ég þess
raunar oft var, að Guð sendi hann
gagngert inn á trúarsvið þjóðar-
innar, mörgum til blessunar. Við
getum þess vegna hugleitt orðin,
sem forðum voru sögð um annan
trúboða og starf hans: „Maður
kom fram, sendur af Guði. Þessi
maður kom til vitnisburðar til
þess að vitna um ljósið. Ekki var
hann ljósið, heldur átti hann að
vitna um ljósið" (Jóh. 1. kap.).
Jóhannes skfrari og Asmundur
trúboði vitn'uðu báðir um hið
sanna ljós, sem var að koma og
kom í heiminn, þótt mörg væru
árin á milli þeirra.
Hér verður eftirtektarverður og
minnisstæður æviferill Asmund-
ar ekki rakinn og ekki heldur hið
mikla og margbrotna starf hans á
vettvangi trúmálanna. Það fellur
væntanlega í annarra hlut, auk
þess, sem þegar eru komin út tvö
bindi af sjálfsævisögu hans:
Skyggnzt um af skapabrún. En
svo sérstæður og ógleymanlegur
persónuleiki var Ásmundur, að ég
vil bregða upp hér á eftir örfáum
minningum.
Fyrst er ég sá hann og heyrði
fyrir liðlega aldarfjórðungi, var
það ekkert vafamál, að þar fór
óvenju djarfur, en einlægur
Drottins þjónn, sem hikaði ekki
við að leggja út á djúp trúarinnar,
maður, sem einnig gat sagt: „Hvf-
líkt djúp, ríkdóms og speki og
þekkingar Guðs!“ (Róm. 11,33).
Ásmundur var þá að móta og
byggja upp söfnuð á tslandi, sem
erlendir hvítasunnumenn höfðu
stofnað. Og ekki var slegið slöku
við né hlaupizt á brott frá erfiðum
verkefnum. Ásmundur var
stórhuga og óvenju afkastamikill.
Það sýna og sanna öll þau
mörgu stórviki, sem hann
og fámennur söfnuður komu heil
um i höfn. Ásmundur Eiriksson
var glöggur og vel gefinn og
gæddur margvíslegum og góðum
hæfileikum. Hjartahlýjan var
mikil og augað næmt fyrir nauð-
stöddum meðbróður, hvort heldur
konur eða karlar, ungir eða gaml-
ir áttu þar í hlut. Á þeim mikla
vettvangi var ekki sfzt unnið
kappsamlega og ósleitilega. Hann
var mikill bænarinnar maður og
náði ótrúlega langt að því sviði.
Þar var líka oft gripið til föstu
til þess að ná settu marki.
Reyndist þetta hvort tveggja
sálgæzlustarfi hans hinn
mesti styrkur. Margan sjúkan
og sorgbitinn heimsótti
hann til þess að umvefja þann
hinn sama ástúðlegri og bróður-
legri fyrirbæn, bæn, sem vermdi
og veitti kraft, huggun og sigur.
Margan vissi ég koma niðurbrot-
inn og illa leikinn af grimmum
örlögum og sjálfsskaparvítum til
Ásmundar, en fara af fundi heil-
an, hressan og glaðan í bragði.
Boðun trúarinnar og þjónustu
kærleikans voru rækt á sjúkra-
húsum og í fangelsum, f heima-
húsum og á ótal samkomum, úti í
Guðs grænni náttúrunni og við
alls konar aðrar kringumstæður.
Oft hefi ég hitt ýmsa trúarleið-
toga um dagana, en þar var Ás-
mundur einn þeirra fáu, sem
þrátt fyrir mikil og tíma
frek störf, hafði allt af tíma
til og ánægjuna af að ræða þau
mál. Þar var hann rökfastur
vel, og hafsjór af fróðleik og
þekkingu. „Drottinn einn er
dómarinn í hinum leyndustu og
viðkvæmustu málum, en ekki
mennirnir," sagði hann oft. Vin-
áttu og virðingu fjölmargra átti
hann, þótt þeir stæðu viðsfjarri
honum i trúarlegum efnum. Hann
vitnaði gjarnan i orðin alkunnu:
„Aðgát skal höfð i nærveru sál-
ar.“ Og hvort sem hann var i
helgidóminum eða utan sá ég
hann aldrei koma öðru visi fram
en af virðuleik, festu og dreng-
skap og djúpri auðmýkt og lotn-
ingu fyrir öllu því, sem Guðs er.
Líf og grandvarleiki Drottins-
þjónsins góða speglaði orðin:
„Verið ávallt glaðir vegna samfé-
lagsins við Drottin, ég segi aftur
verið glaðir. Ljúflyndi yðar verði
kunnugt öllum mönnum, Drott-
inn er í nánd. Verið ekki hugsjúk-
ir um neitt, heldur gjörið í öllum
hlutum óskir yðar kunnar Guði
með bæn og beiðni ásamt þakkar-
gjörð. Og friður Guðs, sem er æðri
öllum skilningi, mun varðveita
hjörtu yðar og hugsanir yðar í
samfélaginu við Krist Jesúm“
(Fil. 4,4—7). Asmundur Eiríks-
son trúði Orðinu og hann sáði
Orðinu. Það var svo sannarlega
Orð lffsins.En það var lfka kapp-
kostað að breyta samkvæmt þessu
Orði. Þess vegna var trúin lifandi
og verkin góðu streymdu í kjöl-
farið. Þar fór maður brennandi í
Andanum, „sannur Israelíti, sem
ekki voru svik i“. Orðum hans var
því gott að treysta. Á fagran hátt
sameinaði Ásmundur djúpan
skilning, mildi og karlmennsku.
Og vel fórst honum framkvæmd
þessara fyrirmæla Ritningarinn-
ar: „Vakið, standið stöðugir í
trúnni, verið karlmannlegir, verið
styrkir. Allt hjá yður sé í kær-
leika gjört“ (I. Kór. 16,13—14).
Þannig var starfað, af því að sú
nótt nálgast, þá enginn fær unnið.
Það, sem hér hefur verið rifjað
upp, ætti að bera trúar- og bæna-
lífi Ásmundar nokkurt vitni.
Það er mikil blessun hverri
þjóð, þegar Guð gefur henni góða
andlega leiðtoga, en þá ber líka,
að hafa í heiðri orð postulans:
„Verið minnugir leiðtoga yðar,
sem Guðs orð hafa til yðar talað,
virðið fyrir yður, hvernig ævi
þeirra lauk, og líkið síðan eftir
trú þeirra“ (Hebr. 13,7).
Kærleikur góðra samferða-
manna hefur allt af í för með sér
vissa áhættu, sem sé söknuðinn,
sem hann kallar óhjákvæmilega
á, þegar hans nýtur ekki lengur.
Gerist hins vegar ekkert slíkt, er
ekki um sannan kærleika að
ræða.
Að jarðneskum leiðarlokum
þakka ég nú Ásmundi Eiríkssyni
trúboða alla góðsemi hans, sanna
vináttu og órofa tryggð. Og við
hjónin þökkum honum yndislegar
samverustundir á hans fagra
heimili, þar sem hann naut sín
svo vel með sinni ljúfu og góð-
gerðarsömu konu, Þórhildi Jó-
hannesdóttur, að unun var þar að
koma og dveljast. Henni ásamt
öðrum þeirra nánustu, Fíladelfiu-
söfnuðinum og núverandi safnað-
arstjóra, vottum við einlæga og
dýpstu samúð: Guð blessi þau öll
og minningu Ásmundar, af þvi að
„höfðingi og mikill maður er f
dag fallinn f Israel". Hann hefur
nú verið kallaður heim í
himneska dýrð komandi jóla-
hátíðar.
Sr. Páll Pálsson á Bergþórshvoli.
„Ég lagði allan hug á að rann-
saka og kynna mér með hyggni
allt það er gjörist undir himnin-
um.“ Ég veit naumast hvað veldur
því að ég vel þessi orð úr einni að
því er mig snertir, torráðnustu
bók Biblíunnar Prédikaranum,
þegar ég sest niður til þess að
kveðja einn mesta andans mikil-
menni og mannvin sé ég hefi á
stormasömum aefiárum fengið
náð til þess að kynnast náið.
Það má vissulega segja og það
með sanni að Asmundur leitaðist
við til hinstu stundar að auka og
bæta þekkingu sína á öllu því sem
mannlegt var,
Hann gjörði meira en hinn
spakvitri höfundur Prédikarans,
hann eyddi nær allri sinni æfi í
það að afla sér meiri og dýpri
þekkingar á þvi, sem var ofar
sjónum okkar jarðar barna. Mjög
er mér til efs að aðrir menn hér-
lendir hafi verið honum fremri i
þekkingu á hinum fornu helgirit-
um þ.e. Heilagri ritningu. Það er
ekki meining min að rita langt
mál f minningu Ásmundar, það
munu mér hæfari menn giöra.
Heldur var ætlun mín einungsis
sú að koma á framfæri minu
dýpsta hjartans þakklæti til
þeirra hjóna frú Þórhildar og Ás-
mundar, sem um langt árabil
höfðu heimili sitt jafnan opið fyr-
ir mér hvernig svo sem á stóð. Tel
ég mig ekki standa í meiri þakkar-
skuld við nokkrar persónur aðrar.
Elskulega Þórhildur min, ég votta
þér alla þá dýpstu samúð er ég
ræð yfir, nú er þú horfir á eftir
þínum elskulega eiginmanni yfir
móðuna miklu. En bæði trúum
við og vitum að hér er aðeins um
vistaskipti að ræða, þvi Ásmund
munum við hitta með sínu blíð-
asta brosi þegar okkar örstuttu
jarðvist likur. Söknuðurinn er
sár, en allt slíkt mun þin einlæga
trú samfara afburða greind milda
og græða.
Þorvaldur Sigurðsson.
Nokkur kveðjuorð
Er mér barst sú harmafregn að
Asmundur Eiríksson trúboði og
fyrrverandi safnaðarstjóri Fíla-
delfíusafnaðarins í Reykjavik
væri látinn, minntist ég þá síðasta
samtals, er við áttum fyrir
skömmu gegnum síma. Hann
spurði mig hvort ég gæti ekki
skroppið með sér í kaffi á veit-
ingahús bráðlega, hann þyrfti að
spyrja mig um visst atriði. Ég
þakkað fyrir boð hans, en sagði
jafnframt að þannig stæði á hjá
mér, að það væri að koma sjúkra-
bíll að sækja konu mína þar sem
hún væri að fara á spitala. Hvað
er þetta, svaraði Ásmundur, ég
vona að þetta fari allt vel, ég læt
biðja fyrir henni á safnaðarsam-
komu vona að hún komi til þín
eftir stuttan tíma. Hún kom enda
heim eftir tíu daga og fékk bót á
sjúkdómi sínum. En sarna dag og
hún kom heim af spítalanum lézt
Asmundur á Landakotsspitala,
svo ferð sú er við vorum búnir að
ákveða verður aldrei farin. Ás-
mundur veiktist nokkru á eftir
skyndilega og var skorinn upp,
skurðaðgerðin gekk vel, var hann
orðinn nokkuð hress, en hann var
búinn að ganga með kransæða-
sjúkdóm og skyndilega fær hann
kransæðakast er hafði þær afleið-
ingar er fyrr er getið. Ásmundur
var fjölhæfur maður, hann var
rithöfundur, skáld og ljóðaþýð-
andi, og var hann þetta allt með
ágætum. Ég mun eigi fara út i ætt
hans, það verður gert af þeim er
til hennar þekktu. En sú hlið er
ég þekkti af manninum sjálfum
verður mér alltaf hugstæð. Við
konan mín komum oft á heimili
þeirra hjóna og móttökur hjá
þeim voru sem bezt er hægt að
óska sér. Þar var alltaf opið hús
fyrir alla og ekki sízt fyrir þá er
áttu hvergi húsaskjól höfðu tapað
ölli viljaþreki, ekkert framundan
nema örbirgð og volæði, en eftir
dvöl sína þar gengu út sem heil-
brigðir menn bæði að sál og lík-
ama, og urðu síðan góðir þjóðfé-
lagsþegnar. Þarna á heimili þess-
ara hjóna fengu þeir trúarstyrk,
sem var hin andlega hjálparhella.
Þau bjuggu mörg ár á Hverfis-
götu 44 og þar var einnig sam-
komuhús safnaðarins, og þar
hygg ég að hafi byrjað fyrst hið
raunverulega safnaðarlíf Ffla-
delfíu. En nú hefur það gerst sem
alþjóð veit, risið upp að Hátúni 2
einhver veglegasta kirkja hér-
lendis, sem flestir Reykvfkingar
hafa komið auga á og notið góðs
af. Þetta hús var reist af litlum
efnum, en því meiri áræðni. Að
leggja út í þetta stórvirki, kirkju-
bygginguna, sannar raunsæi og
kjark hins fráfallna fyrrv. for-
stöðumanns og safnaðarins í
heild. sem bæði gaf peninga og
vinnu til byggingarinnar. En As-
mundur var lyftistöngin, fyrst og
fremst að ná í þennan fallega stað
sem kirkjan stendur á, og einnig
til peningaöflunar, bæði utan-
lands og innan. Veit ég að söfnuð-
urinn þakkar honum fyrir þann
dugnað er hann sýndi á svo mörg-
um sviðum til að kirkjan kæmist
upp. Ásmundur var fyrirmann-
legur hvort heldur var í ræðustól
eða maður hitti hann á götu,
snyrtimenni bæði í sjón og raun
er allir tóku eftir, enda sýnir lóð-
in í kringum kirkjuna að þar var
maður með útsjón og listhneigð
að verki. Þarna var hann öllum
stundum þegar hann hafði tíma
frá hugðarefnum sínum. Oft
horfði ég á litla dótturdóttur mína
vappa í kringum hann þarna á
lóðinni, Ernu Stefánsdóttur, Há-
túni 7, og þegar hún kom heim
var Ásmundur allt hjá henni,
hann gaf sér tíma til að fræða
hana og svara spurningum barns-
ins (lofið börnunum að koma til
mín), þannig var Ásmundur, mik-
ill barnavinur.
Ég er viss um að Ásmundur var
ánægður að fá sem eftirmann
sinn Einar Gíslason fyrrv. for-
stöðumann Betels í Vestmanna-
eyjum, sem á fáa sína lfka f ræðu-
mennsku og gæddur þeim per-
sónuleika að vera virtur af söfn-
uði sínum.
Að endingu þakka ég Asmundi
Eiríkssyni og vini hans Guðmundi
Markússyni fyrir allar þær ferðir
er þeir áttu heim til föður mins
Árna Þórarinssonar að Smára-
götu 3 er hann var rúmliggjandi
og glöddu hann með lifandi trúar-
tali er lífgaði upp á gamla öldung-
inn.
Að lokum þakka ég og fjöl-
skylda mín Ásmundi fyrir allar
fyrirbænir hans okkur til handa f
veikindatilfellum. Megi Guð
blessa ástvini hans og hans ást-
kæru eiginkonu Þórhildi Jó-
hannesdóttur er hann taldi sína
mestu lífshamingju að hafa átt
sem lífsförunaut. Hafi hann þökk
fyrir allt og allt.
Þórarinn Árnason
frá Stórahrauni
Kveðja frá fyrrverandi
samstarfsmanni
„Svo mælti Drottinn: „Nemið
staðar við vegina og litist um og
spyrjið um gömlu göturnar, hver
sé hamingjuleiðin og farið hana,
svo að þér finnið sálum yðar
hvild."
Mér þykir við hæfi að byrja
nokkur minningarorð um Ás-
rnund Eiríksson trúboóa og fyrr-
verandi forstöðumann Fíladelfíu-
safnaðarins í Reykjavík með þess-
um orðum Biblíunnar. Ég hygg að
hann hafi sem ungur maður bók-
staflega reynt það, sem í þessum
orðum felst. Hann nam staðar við
veginn sem fjöldinn gekk, litaðist
um og spurði um gömlu göturnar,
hver væri hamingjuleiðin og fór
hana og fann sálu sinni hvíld.
Hvíld trúarinnar á Jesúm Krist
sem endurlausnara sinn og frels-
ara. Þessi var trú hans allt til
þeirrar stundar er hann kvaddi
þennan heim. Þetta var hans
hamingjuleið. Frá þessum þátta-
skilum í lffi sfnu segir hann í
fyrsta bindi ævisögu sinnar:
„Skyggnst um af skapabrún.“ Þar
dregur hann upp niynd af ungum
manni stöddum í glæsilegum
veislusal þar sem dansinn dunar
og fólkið er glatt og kringumstæð-
ur hinar bestu fyrir ungan og
lífsglaðan mann að njóta þeirrar
gleði, sem heimurinn getur veitt.
Allt í einu er sem kallað sé til
Framhald á bls. 18