Morgunblaðið - 19.01.1980, Blaðsíða 8

g MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. JANÚAR 1980
Beðið fyrir einingu
kristinna manna
DÓMKIRKJAN: Kl. 11 messa
Sr. Hjalti Guðmundsson. Kl. 2
Alkirkjuleg (Ekumenisk) guðs-
þjónusta. Séra Ágúst Eyjólfsson
prestur við Dómkirkju Krists
Konungs í Landakoti predikar.
Sr. Þórir Stephensen þjónar
fyrir altari. Daniel Glad, trúboði
hvítasunnumanna og David
West, æskulýðsleiðtogi aðvent-
ista les bænir og texta. Sr. Þórir
Stephensen. Dómkórinn undir
stjórn dómorganistans, Mar-
teins H. Friðrikssonar, syngur í
hálfa klukkustund á undan báð-
um messunum.
ÁRBÆJARPRESTAKALL:
Barnasamkoma í Safnaðarheim-
ili Árbæjarsóknar kl. 10.30 árd.
Guðsþjónusta í safnaðarheimil-
inu kl. 2. Vænst er þátttöku
fermingarbarna þessa árs og
foreldrum þeirra. Kirkjukaffi
Kvenfélags Árbæjarsóknar eftir
messu. Sr. Guðmundur Þor-
steinsson.
ÁSPRESTAKALL: Messa kl. 2
að Norðurbrún 1. Sr. Grímur
Grímsson.
BREIÐHOLTSPRESTAKALL:
Barnastarfið í Breiðholtsskóla
og Ölduselsskóla kl. 10.30 árd.
Guðsþjónusta í Breiðholtsskóla
kl. 14. Sr. Jón Bjarman.
BÚSTAÐAKIRKJA: Barna-
samkoma kl. 11. Guðsþjónusta
kl. 2. Sr. Guðmundur Sveinsson,
skólameistari Fjölbrautaskólans
í Breiðholti predikar. Kaffi og
umræður eftir messu. Organ-
leikari Guðni Þ. Guðmundsson.
Fundur Æskulýðsfélags
Bústaðasóknar miðvikudags-
kvöld kl. 20.30. Sr. Ólafur Skúla-
son.
DIGRANESPRESTAKALL:
Barnasamkoma í safnaðarheim-
ilinu við Bjarnhólastíg kl. 11.
Guðsþjónusta í Kópavogskirkju
kl. 11. Sr. Þorbergur Kristjáns-
son.
FELLA OG HÓLAPRESTA-
KALL: Laugardagur: Barna-
samkoma í Hólabrekkuskóla kl.
2 e.h. Sr. Hreinn Hjartarson.
GRENSÁSKIRKJA: Barna-
samkoma kl. 11. Guðsþjónusta
kl. 14. Organleikari Jón G. Þór-
arinsson. Almenn samkoma n.k.
GUÐSPJALL DAGSINS:
Jóh. 2.:
Brúðkaupið í Kana
LITUR DAGSINS:
GRÆNN. Litur vaxtar og
þroska.
fimmtudag kl. 20.30. Sr. Halldór
S. Gröndal.
HALLGRÍMSKIRKJA: Messa
kl. 11. Sr. Karl Sigurbjörnsson.
Messa kl. 2. Sr. Ragnar Fjalar
Lárusson. Fyrirbænamessa
þriðjudag kl. 10.30 árd. Munið
kirkjuskóla barnanna á laugard.
kl 2
LANDSPÍTALINN: Messa kl.
10vSr. Ragnar Fjalar Lárusson.
HÁTEIGSKIRKJA: Barnaguðs-
þjónusta kl. 11. Sr. Tómas
Sveinsson. Messa kl. 2. Sr.
Arngrímur Jónsson. Bænástund
í kirkjunni daglega kl. 10.30
18—25 janúar, vegna alþjóðlegr-
ar bænaviku. Prestarnir.
KÁRSNESPRESTAKALL:
Barnasamkoma í Kársnesskóla
kl. 11. árd. Messa í Kópavogs-
kirkju kl. 2 síðd. Séra Árni
Pálsson.
LANGHOLTSPRESTAKALL:
Barnasamkoma kl. 10.30. Organ-
isti Jón Stefánsson. Sigurður
Sigurgeirsson. Prestur Sig.
Haukur Guðjónsson. Guðsþjón-
usta kl. 2. Órganisti Jón Stef-
ánsson. Prestur Sig. Haukur
Guðjónsson. Sóknarnefndin.
LAUGARNESKIRKJA: Barna
og fjölskylduguðsþjónusta kl. 11.
Þórir S. Guðbergsson, rithöfund-
ur segir sögu. Engin messa kl. 2.
Þriðjudagur 22. jan.: Bænaguðs-
þjónusta kl. 18 og Æskulýðs-
fundur kl. 20.30. Sóknarprestur.
NESKIRKJA: Barnasamkoma
kl. 10.30 árd. Guðsþjónusta kl. 2.
Sr. Guðmundur Óskar Ólafsson.
Orgel og kórstjórn Reynir Jón-
asson. Kirkjukaffi.
SELTJARNARNESSÓKN:
Messa kl. 11 árd. Séra Frank M.
Halldórsson.
FRÍKIRKJAN í REYKJAVÍK:
Messa kl. 2 é.h. Upphaf alþjóð-
legrar bænaviku. Örganleikari
Sigurður ísólfsson. prestur sr.
Kristján Róbertsson.
DÓMKIRKJA Krists Konungs,
Landakoti: Lágmessa kl. 8.30
árd. Hámessa kl. 10.30 árd.
Lágmessa kl. 2 síðd. Alla virka
daga er lágmessa kl. 6 síðd.,
nema á laugardögum, þá kl. 2
síðd.
FELLAHELLIR: Kaþólsk
messa kl. 11 árd.
FÍLADELFÍUKIRKJAN: Safn-
aðarguðsþjónusta kl. 2 síðd. Al-
menn guðsþjónusta kl. 8 síðd.
Árni Arinbjarnarson organisti.
Einar J. Gíslason.
GRUND elli- og hjúkrunar-
heimili: Messa kl. 2 síðd. Séra
Jón Þorvarðarson messar. Fél.
fyrrv. sóknarpresta.
HJÁLPRÆÐISHERINN:
Sunnudagskóli kl. 10 árd. Helg-
unarsamkoma kl. 11 og bæn kl.
20 og almenn samkoma kl. 20.20.
KIRKJA JESÚ Krists hinnna
síðari daga heilögu — mormón-
ar: Samkomur að Höfðabakka 9
klukkan 14 og kl. 15.
NÝJA POSTULAKIRKJAN,
Háaleitisbr. 58: Samkomur kl.
11 og kl. 17. Séra Lennard
Heidin.
MOSFELLSPRESTAKALL:
Messa að Mosfelli kl. 14. Sókn-
arprestur.
BESSASTAÐAKIRKJA: Guðs-
þjónusta kl. 2 síðd. Sr. Bragi
Friðriksson.
KAPELLA St. Jóseíssystra í
Garðabæ: Hámessa kl. 2 síðd.
VÍðlSTAðASÓKN: Barnaguðs-
þjónusta kl. 11 árd. Guðsþjón-
usta kl. 14. Séra Sigurður H.
Guðmundsson.
HAFNARFJARÐARKIRKJA:
Sunnudagaskóli kl. 10.30 árd.
Guðsþjónusta kl. 14. Sóknar-
prestur.
FRÍKIRKJAN í HAFNAR-
FIRÐI: Kl. 10.30 barnastarfið.
Allir aðstandendur barna vel-
komnir með börnunum. Guðs-
þjónusta kl. 2. Predikun í sam-
talsformi. Kirkjukaffi eftir
messu. Fundur með foreldrum
fermingarbarna að lokinni guðs-
þjónustunni. Safnaðarstjórn.
KAPELLAN St. Jósefsspítala:
Messa kl. 10 árd.
KARMELKLAUSTUR: Há-
messa kl. 8.30. — Virka daga er
messa kl. 8 árd.
NJARÐVÍKURPRESTAKALL:
Messa í Innri-Njarðvíkurkirkju
kl. 11 árd. Messað í Ytri-
Njarðvíkurkirkju kl. 14. Sókn-
arprestur.
KEFLAVÍKURKIRKJA:
Sunnudagaskóli kl. 11 árd. Mun-
ið skólabílinn. Guðsþjónusta í
tilefni af alþjóðlegri bænaviku
kl. 14. — Sigurður Bjarnason
prestur aðventista messar.
Bænasamkomur öll kvöld bæna-
vikunnar, 18. — 25. jan., í
kirkjunni kl. 20.30. Sóknarprest-
ur.
HVALSNESKIRKJA: Barna-
guðsþjónusta kl. 11 árd. Sókn-
arprestur.
ÚTSKÁLAKIRKJA: Barna-
guðsþjónusta kl. 13.30. Sókn-
arprestur.
KOTSTRANDARKIRKJA:
Messa kl. 2 síðd. Sóknarprestur.
STOKKSEYRARKIRKJA:
Guðsþjónusta kl. 2 síðd. Sókn-
arprestur.
EYRARBAKKAKIRKJA:
Barnaguðsþjónusta kl. 10.30 árd.
AKRANESKIRKJA: Barna-
guðsþjónusta kl. 10.30. Messa kl.
2. síðd. Sérstaklega vænst þátt-
töku fermingarbarna og foreldra
þeirra. Séra Björn Jónsson.
Finnur Torfi Stefánsson:
Steingrími Gauti svarað
í Morgunblaðinu 10. janúar sl.
birtist grein eftir Steingrím Gaut
Kristjánsson borgardómara með
gagnrýni á starf umboðsfulltrúa í
dómsmálaráðuneytinu. í grein
sinni byggir borgardómarinn á
ályktunum, sem hann kveðst
draga af ummælum undirritaðs í
útvarpsþættinum Morgunpóstur-
inn 4. janúar sl. og auglýsingu
dómsmálaráðuneytis frá 3. janúar
sl. um stofnun stöðu umboðsfull-
trúa. Úr ályktunum sínum gerir
borgardómarinn þrjár forsendur
sem grein hans og gagnrýni er
byggð á. Þar sem forsendur þessar
eru allar rangar og borgardómar-
inn hefur auk þess neitað að koma
fram í útvarpsþætti til að ræða
gagnrýni sína frekar þar, verður
ekki hjá því komist að sýna fram á
þetta í blaðagrein.
Er umboðsfulltrúa
ætlað að brjóta lög?
Megingagnrýni borgardómar-
ans er sú að umboðsfulltrúa sé
ætlað að hafa áhrif á dómstóla í
dómsathöfnum og breyta efnisnið-
urstöðum dóma. Færir hann fyrir
því skilmerkileg rök að slíkt sam-
ræmist ekki íslenzkum rétti og
slík afskiptasemi framkvæmda-
valds af dómstólum brjóti í bág
við stjórnarskrá. Er það að sönnu
allt rétt og flestum kunnugt. Hitt
er torráðnara hvaðan dómarinn
fær þá hugmynd að umboðsfull-
trúanum sé ætlað að vanvirða
þessi lagaákvæði. Sjálfur segist
hann hafa hana úr ummælum
undirritaðs í fyrrgreindum út-
varpsþætti. Þau ummæli hljóðuðu
orðrétt svo:
„Ja, þetta starf er hugsað með
hliðsjón af starfi umboðsmanns
sem svo er kallað í Danmörku og
ýmsum fleiri nágrannalöndum, en
er þó að þvi leyti frábrugðið að hér
hefur ekki enn verið sett nein
löggjöf sérstaklega sem starfið
byggist á heldur er umboðsfull-
trúinn starfsmaður dóms- og
kirkjumálaráðuneytisins og í upp-
hafi verður starfssvið hans mun
takmarkaðra heldur en er hjá
umboðsmanni í Danmörku og
víðar. Það sem mér er ætlað að
gera fyrst og fremst er að sinna
erindum fólks sem telur á hlut
sinn gengið í samskiptum við
einkum dómsmálayfirvöld, þ.e.a.s.
dómstóla, löggæzlu og yfirvöld
fangelsismála. En það er jafn-
framt ætlunin að ég reyni að
leiðbeina fólki almennt í sam-
skiptum við stofnanir ríkisins
greiða götu þess um ranghala
kerfisins, ef þannig má að orði
komast og veita því nokkra lög-
fræðilega aðstoð eftir því sem efni
standa til. Þetta kemur náttúru-
lega til með að þróast dálítið eftir
því sem verk.efnin gefa tilefni til
en það er stefnt að því að þetta
starf verði fyrirboði eða fyrir-
rennari umboðsmannsstarfs eins
og er einmitt í nágrannalöndun-
um“.
Þá kveðst dómarinn ennfremur
draga álytkun sína af eftirgreindu
orðalagi auglýsingar um starf
umboðsfulltrúa: „Fyrst um sinn
mun starf umboðsfulltrúa einkum
lúta að dómgæzlu, löggæzlu og
fangelsismálum.“
Hér er hvergi vikið að skerðingu
á sjálfstæði dómstóla. Því síður er
unnt aö finna í ummælum þessum
neinn ávæning af fyrirhuguðum
lagabrotum. En að sjálfsögðu er
það alltaf svo að menn geta
misskilið það sem þeir vilja mis-
skilja.
Finnur Torfi Stefánsson.
Hefur umboðsmaður
í Danmörku stjórn-
skipulegt vald?
Annað gagnrýnisatriði
Steingríms Gauts, er að hann
hefur það eftir undirrituðum að
„hlutverk fuiltrúans væri sam-
svarandi starfi umboðsmanns
þjóðþinga á Norðurlöndum og
víðar“. Þetta er rangt eftir haft,
eins og sjá má af tilfærðum
ummælum hér að ofan, og kemur
að því er virðist þar enn til
misskilningur dómarans. Umboðs-
fulltrúi hefur sumpart önnur
verkefni, en umboðsmaður í Dan-
mörku, þar sem er leiðbeiningar-
starf og lögfræðileg ráðgjöf. Hlut-
verk umboðsfulltrúa er hins vegar
samsvarandi starfi umboðsmanns
í Danmörku hvað varðar stofnanir
þær sem undir dómsmálaráðu-
neytið falla.
Þá heldur dómarinn því fram að
umboðsmaður í Danmörku geti „í
umboði þingsins komið fram
breytingum og leiðréttingum á
stjórnarathöfnum, sem hann telur
ólögmætar". Þetta er einnig rangt
hjá borgardómaranum. Það er
þvert á móti einkenni fyrir starf
umboðsmanns í Danmörku að
hann hefur ekki vald til að
afturkalla, ógilda eða breyta
stjórnsýslugerningum. tæki hans
eru álitsgerðir. í reynd er það svo
að yfirleitt er farið eftir ábending-
um umboðsmanns. ekki af því að
það sé skylt, heldur telja menn
það skynsamlegt.
Er starf umboðs-
fulltrúa stjórn-
málalegs eðlis?
í þriðja lagi gagnrýnir borgar-
dómarinn, að ætlunin sé að starf
umboðsfulltrúa verði stjórnmála-
legs eðlis og kveður undirritaðan
hafa lýst þeirri fyrirætlan í áð-
urgreindu útvarpsviðtali.
í reynd hné svar undirritaðs í
þveröfuga átt, en það hljóðaði svo
orðrétt: „Starfið er alls ekki póli-
tískt í eðli sínu. Þetta er venjulegt
þjónustustarf auðvitað og starfið
er ekki stjórnmálalegt í eðli sínu á
neinn hátt.“
Einnig hér virðist koma til
misskilningur dómarans. Þá dreg-
ur Steingrímur Gautur borgar-
dómari enn þá ályktun af ummæl-
um undirritaðs í útvarpsviðtalinu
„að eðlilegt væri að flokkspólitísk
sjónarmið réðu vali í starfið".
Áðspurður um það hvort ráðning í
starfið hefði verið pólitísk svaraði
undirritaður orðrétt svo: „Ég held
að ég geti svarað því játandi
a.m.k. að hluta til því ég veit að
dómsmálaráðherra leit svo til að
það gæti verið mikill kostur að í
þetta starf færi maður sem hefði
trú á málefninu almennt. Þetta er
hugmynd jafnaðarmanna á Norð-
urlöndum þetta umboðsmanns-
starf."
Hér er ekki rætt um stjórn-
málaflokk eða flokkapólitík, held-
ur um viðhorf til starfsins og má
öllum vera sá merkingarmunur
ljós ekki sízt löglærðum mönnum,
sem fengið hafa langa þjálfun í
nákvæmri merkingu hugtaka og
orða.
Hlaupið að
óathuguðu máli
Það er svo um pólitíkina að hún
getur birzt á margvíslegan hátt.
Hún getur komið fram í afstöðu
manna til stjórnmálaflokka. Hún
getur komið fram í afstöðu til
málefna. Hún getur ennfremur
komið fram í afstöðu til einstakra
manna t.d. til þeirra sem ábyrgð-
arstöðum gegna. í hinum víðasta
skilningi liggur mjög nærri að
skoða grein Steingríms Gauts sem
pólitískt innlegg, jafnvel þótt með
fræðilegu yfirbragði sé. Misskiln-
ingur hans á ummælum þeim sem
hér hafa verið greind, er meiri en
svo að unnt sé að taka málefna-
lega trúanlegan.
Ein mikilvæg lífsregla, sem
laganemum er innprentuð í námi,
er að hlaupa ekki að niðurstöðum
að óathuguðu máli. Þetta er góð
regla, ekki sízt fyrir dómara. Þeim
er það mikilvægt að almenningur
geti borið trausts til starfa þeirra.
Því trausti má ekki fyrirgera með
vanhugsuðum blaðaskrifum. Þá er
það að sama skapi mikilvægt að
dómarar misnoti ekki það álit sem
staða þeirra skapar til að hafa
áhrif á almenningsálitið. Hafi
Steingrímur Gautur í raun og
veru skilið ummæli undirritaðs á
þann veg sem hann vill vera láta í
blaðagrein sinni, þá var honum í
lófa lagið að leita staðfestingar á
því hvort hann skildi rétt eður ei.
Þetta gerði hann því miður ekki,
heldur kaus að hlaupa að niður-
stöðu að óathuguðu máli.