Morgunblaðið - 09.07.1982, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 9. JÚLÍ1982
VIÐSKIPTI
VIÐSKIPTI - EFNAHAGSMÁL - ATHAFNALÍF
Ráðgjafanefnd EFTA:
Lýsir áhyggjum sínum
vegna ríkisstyrkja
Á fundi ráðgjafanefndar EFTA, Frí-
verzlunarsamlaka Evrópu, sem hald-
inn var 3. júní sl. í Helsinki var lýst
áhyggjum yfir því, að ríkisstyrkir til
atvinnurekstrar i EFTA-löndunum
væru orðnir það miklir, að þeir trufl-
uðu eðlileg viðskipti milli landanna.
I áliti nefndarinnar var m.a.
skorað á ríkisstjórnirnar að hætta
niðurgreiðslu vaxta af útflutn-
ingslánum. Þá var hvatt til þess,
að fram færi rannsókn á kostnaði
við styrkjakerfið og áhrifum
þeirra á milliríkjaviðskipti.
Á fundi ráðgjafanefndarinnar
var einnig fjallað um hvernig frí-
verzlunarlöndin ættu að bregðast
við versnandi efnahagsþróun og
atvinnuleysi. Atvinnuleysi, erfið-
leikar í ákveðnum atvinnugrein-
um, byggðavandamál og óhag-
stæður viðskiptajöfnuður hafa
leitt til vaxandi þrýstings á
stjórnmálamenn að taka upp
verndar- og haftastefnu í atvinnu-
lífinu.
EFTA-löndin þyrftu því að vera
á varðbergi gagnvart þessum
þrýstingi og bregðast m.a. þannig
við að skapa atvinnurekstri hag-
stæðara efnahagslegt umhverfi,
svo hann gæti lagað sig að breytt-
um aðstæðum og haldið uppi fullri
atvinnu. Þá væri þýðingarmikið
að gera almenningi grein fyrir
efnahagslegum og þjóðfélagsleg-
um afleiðingum haftastefnunnar.
Plasteinangrun kynn-
ir breytta fiskkassa
PLASTEINANGRUN HF. á Akur-
eyri hóf á síóasta ári framleiðslu á
70 lítra fiskkössum í samvinnu við
Per Strömberg og voru framleiddir
um 50 þúsund kassar. Gunnar Þórð-
arson hjá Plasteinangrun, sagði að
byrjunin lofaði góðu.
— Hins vegar höfum við í Ijósi
þeirrar reynslu, sem fengizt hefur,
gert nokkrar breytingar á kössun-
um. Má þar nefna, að lögun enda-
gafls hefur verið breytt verulega
„Reykjavík
borgarblað“
VÆNTANLEGT er á markaðinn
nýtt blað, Reykjavík borgarblað, og
verður efni blaðsins og útlit hlið-
stætt erlendum borgarblöðum, enda
tilgangur blaðsins sá sama, að vekja
athygli á því sem borgin hefur upp á
að bjóða fyrir borgarbúa og þá sem
eiga erindi til borgarinnar.
Blaðið mun koma út fjórum
sinnum á ári og tengjast hverri
árstíð. Gerð verður grein fyrir því
sem framundan er og þeirri marg-
víslegu þjónustu, sem í boði er á
sviði afþreyingar, skemmtunar og
íþrótta. Þá verður þeirri margvís-
legu þjónustu, sem boðið er upp á í
Reykjavík á sviði verzlunar og
viðskipta gerð skil.
Efniskaflar blaðsins verða
tengdir atburðum líðandi stundar
og því sem framundan er. Má
nefna listir og menningarmál,
tónlist, myndlist, íþróttir og úti-
veru, skemmtanir og næturlíf og
leiklist.
Útgefandi og ritstjóri þessa
nýja blaðs er Jóhann Briem.
og fæst 60—70% burðargetuaukn-
ing í stöflun. Einnig verður mun
auðveldara að beita lyftara-
gripkló. Þá hefur lögun botns ver-
ið breytt til að fá fram meiri stöð-
ugleika í stöflun með öðrum gerð-
um kassa og til að auðvelda að
renna kössum inn í stæður. Loks
hefur frárennslisgötum í botni
verið fjölgað, sagði Gunnar Þórð-
arson ennfremur.
Til viðbótar má geta þess, að
Plasteinangrun getur boðið upp á
varanlegar merkingar, fram-
kvæmdar með heitstimplun.
Seinna á árinu munum við
ennfremur hefja framleiðslu á 90
lítra kössum, en þegar ákvörðun
var tekin um að byrja með 70 lítra
kassa eingöngu, leit út fyrir, að
þeir yrðu allsráðandi á markaðn-
um innan fárra ára.
Þróunin hefur vissulega orðið í
þá átt, en nokkur hluti markaðs-
ins mun samt sem áður halda sig
við 90 lítra kassana. Því er ekki
um annað að ræða, en fara að
óskum kaupenda og framleiða 90
lítra kassa. Hönnun þeirra er í
megindráttum sú sama og á 70
lítra kassanum, þ.e. áherzla hefur
verið lögð á að hafa engin holrúm,
er valda hættu á bakteríumyndun.
Lögun veggja er þó nokkuð önnur,
m.a. vegna hæðaraukningarinnar
og miðar einnig að meiri stöflun-
arstyrk.
Tilraunir með handsmíðaða
kassa hafa gefið mjög góðan ár-
angur, og raunar mun betur en bú-
izt var við. Við áætlum að hefja
framleiðslu í seinni hluta ágúst-
mánaðar og stefnt er að því að 90
Htra kassar verði ávallt til á lager,
sem og 70 lítra kassarnir, sagði
Gunnar Þórðarson ennfremur.
Toyota Motor Corporation
heitir „nýttu fyrirtæki
Tveir helmingar Toyota, sala og framleiösla, hafa nú
verið sameinaöir undir einn hatt, eftir 32ja ára aðskilnaö
TOYOTA MOTOR CORPORATION heitir „nýtt“ fyrirtæki í Japan, en það
er samsett úr þeim tveimur fyrirtækjum, sem framleitt hafa og selt Toyota
síðustu 32 árin. Málum hefur nefnilega verið þannig háttað hjá Toyota síðan
1950, að framleiðsla og sala hafa verið algerlega aðskilin í tveimur fyrirtækj-
um.
Gert er ráð fyrir, að sala fyrir-
tækisins á næstu tólf mánuðum
muni nema um 17,6 milljörðum
Bandaríkjadollara, sem er algert
met í starfsemi Toyota. Ef þessar
áætlanir fyrirtækisins standast
verður Toyota stærsta fram-
leiðslufyrirtæki Japan, sé tekið
mið af veltu.
Það var á árinu 1979, að Toyota
skauzt upp í annað sætið á listan-
um yfir stærstu bílaframleiðendur
heimsins, upp fyrir Ford. Á síð-
asta ári framleiddi Toyota alls
3,22 milljónir bíla, en til saman-
burðar framleiddi Generai Mot-
ors, GM, stærsti bílaframleiðandi
heimsins, um 4,63 milljónir bíla.
Það var í apríl 1950, að ákveðið
var að skipta Toyota upp í tvö
fyrirtæki vegna mikilla fjárhags-
erfiðleika, sem fyrirtækið átti í á
þeim tíma. Hins vegar hefur fyrir-
tækið í dag það orð á sér, að vera
gífurlega sterkt fjárhagslega, eitt
sterkasta fyrirtæki veraldar.
Sérfræðingar segja þó, að fyrir-
tækið hafi á síðustu misserum far-
ið sér heldur hægt í nokkrum mál-
um og í því sambandi er nefnt, að
fjárfestingar fyrirtækisins erlend-
is hafi ekki verið í takt við það
sem gerist hjá keppinautunum. Þá
hafi fyrirtækið farið sér heldur
hægt í þeirri þróun, sem átt hefur
sér stað í sambandi við fram-
drifna bíla og túrbínubíla, en gíf-
urleg þróun hefur verið í þeim
málum undanfarin misseri.
Meginástæðan fyrir sameiningu
fyrirtækjanna er sú, að for-
svarsmenn Toyota telja, að sam-
einað standi fyrirtækið betur í
þeirri harðnandi samkeppni, sem
framundan sé bæði á heimamark-
aði og erlendis. Markaðshlutdeild
fyrirtækisins í Japan er um 29%
og kemst ekkert fyrirtæki nærri
því. Markaðshlutdeildin í heims-
markaðnum er hins vegar um
8,6%. Talsmenn fyrirtækisins
segja, að takmarkið sé að ná um
10% markaðshlutdeild á heims-
markaði, en sérfræðingar segja,
að það muni reynast mjög erfitt
miðað við núverandi aðstæður.
Forseti hins sameinaða fyrir-
tækis er dr. Shoichiro Toyota, sem
er sonur stofnanda fyrirtækisins.
Hinn nýi forseti fyrirtækisins var
fyrir sameininguna forseti sölu-
fyrirtækisins, en þrátt fyrir það
segja kunnugir að þekking hans sé
mun meiri á framleiðslunni og
reiknað er með, að hann muni í
auknum mæli koma inn í þann
þátt starfseminnar.
Fimm stærstu með um 66%
alls útflutnings í fyrra
SAMANLAGT útflutningsverð-
mæti 50 stærstu útflytjenda hér á
landi árið 1981 nam 6.225,9 millj-
ónum króna, eða sem svarar til
95,3% af heildarverðmæti út-
flutnings. Samsvarandi hlutfall
fyrir árið 1980 var 93,4%. Fimm
stærstu útflytjendurnir í fyrra
voru Sölumiðstöð hraðfrystihús-
anna, Sölusamband islenzkra
fiskframleiðenda, Samband ís-
lenzkra samvinnufélaga, ís-
lenzka álfélagið hf. og Samlag
skreiðarframleiðenda.
Samanlagt útflutningsverð-
mæti þessara fimm fyrirtækja
nam á árinu 1981 um 4.312,6
milljónum króna og svarar það
til um 66% af heildarverðmæti
útflutnings. Hlutdeild þessara
fimm fyrirtækja á árinu 1980
var örlítið minni, eða um
64,8%. Annars sýnir meðfylgj-
andi tafla hvernig útflutning-
urinn hefur skipzt milli fyrir-
tækja árin 1980 og 1981, en
þessar upplýsingar eru birtar í
Hagtíðindum Hagstofu ís-
lands.
STÆRSTU ÖTFLYTJENDUR 1980 1981 1981
Fobverðmæti Fobverðmæti Ötflutnings
í millj.kr. £ millj.kr. magn í tonnum
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna 1.028,3 1.337,1 89.143
Sölusamband islenzkra fiskframleiðenda 561 ,4 1.065,3 59.590
Samband íslenzkra samvinnufélaga 623,4 947,5 50.1 34
íslenzka Slfélagið hf. 544,8 638,7 68.601
Samlag skreiðarframleiðenda 133,2 324,0 9.049
íslenzka umboðssalan 51,4 295,3 11 .094
Síldarútvegsnefnd 104,6 159,8 19.198
SÍldarverksmiðjur ríkisins 115,4 134,0 45-066
íslenzka járnblendifélagið hf. 80,6 123,4 32.082
Andri hf. 76,9 108,0 32.339
Álafoss hf. 69,2 105,0 871
G. Albertsson 66,7 103,1 17-792
Bernharð Petersen hf. 75,1 96,6 29.450
ölafur Gíslason og Co. 66.8 94,9 26.972
Lýsi hf. 81 ,5 77,2 12.816
Hvalur hf. 45,1 76,7 7.789
Sölustofnun lagmetis 35,8 57,4 1 .598
lslenzka útflutningsmiðstöðin hf. 55,4 53,8 '3.316
SÍldar- og fiskimjölsverksmiðjan hf. 40,6 47,6 16.769
Hilda hf. 27,6 47,2 105