Morgunblaðið - 09.07.1982, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 9. JÚLÍ1982
27
mjög á framámönnum í þessum
flokkum að taka á móti öðrum úr
nágrenninu og fór ekki heimili
þeirra Dísu og Hermanns var-
hluta af því og reyndi þá ekki síð-
ur á húsmóðurina en húsbóndann.
I mörg ár vestra stóð heimili
þeirra Dísu og Hermanns, jafnvel
öðrum fremur að móttöku fólks, er
hafði sömu áhugamál og nefnd eru
hér að framan, fyrir utan alla þá,
sem komu til þeirra vegna opin-
berra starfa Hermanns. Reyndist
hún í þessu, sem öðru, styrk stoð
eiginmanns síns við störf hans og
áhugamál, enda heimili þeirra til-
tekið fyrir gestrisni og hlýjar mót-
tökur fyrr og síðar. Dísa var mjög
féiagslega sinnuð og var lengst af
eftir að hún gifti sig virkur félagi
í Kvenfélaginu Ársól á Suðureyri
og sáust þess verðug þakk-
lætismerki frá félaginu á nýaf-
stöðnu sextugsafmæli Dísu. Þau
hjón ráku um mörg ár bókabúð á
Suðureyri, er síðar varð að bóka-
og gjafabúð. Hafði Dísa þar mesta
umsjón með, að minnsta kosti
mörg síðustu árin, og fórst henni
það allt vel úr hendi.
Árið 1974 fluttust þau hjón bú-
ferlum frá Suðureyri til Akraness,
þar sem Hermann tók við stöðu
stöðvarstjóra Pósts og síma og
hafa búið þar síðan. Héldust
heimilishættir þeir sömu, var opið
hús fyrir vini og vandamenn og
stóð Dísa að því einhuga með sín-
um alkunnu vingjarnlegheitum.
Vinnugleði Dísu var söm og áð-
ur. Eftir að hafa stundað vinnu
utan heimilisins fyrstu árin á
Akranesi, keypti hún í félagi við
dóttur sína verzlun þar á staðnum
og rak hana í nokkur ár, eða á
meðan hún hafði heilsu til.
Dísa var mjög létt í lund en
hafði þó til að bera fulla alvöru
þegar henni þótti við eiga og munu
þar hafa komið fram lyndisein-
kenni beggja foreldra hennar.
Hún var mest alla ævi vel hraust,
en á áfinu 1978 varð fyrst vart
þess sjúkdóms, sem leiddi hana til
dauða. Leit svo út í fyrstu að vel
hefði tekist til með lækningu en er
á leið sl. vetur sást að svo var ekki
og síðustu 5—6 vikurnar dvaldist
hún á Sjúkrahúsi Akraness og
andaðist þar 2. júlí sl. Lengst af í
sínum veikindum mun Dísa hafa
haft fulla von um bata að miklu
eða öllu leiti, að minnsta kosti lét
hún aldrei annað í ljós, þó að á
stundum segði hún sem svo þegar
ráðgerð voru ferðalög eða aðrir
samfundir fram í timann: „Já, já,
en hvar verð ég þá?“
Þó að Dísa væri nokkuð við
störf utan heimilis eftir að börnin
komust á legg var hún (að okkar
dómi) fyrst og fremst húsmóðir í
þess orðs fyllstu merkingu, móðir
og amma. Bar heimili þeirra allt
merki þess og umhyggja fyrir
börnum sínum og ekki síður
barnabörnum var sérstök.
Seinustu samfundir okkar við
Dísu voru á sextugsafmæli hennar
2. maí sl., er við vorum saman-
komin á heimili dóttur hennar og
tengdasonar í Þorlákshöfn ásamt
fjölskyldu hennar og mörgum
sameiginlegum vinum. Það var
notaleg stund og stóð hún sig þar
með prýði, eins og alltaf áður. Við
héldum að fundir okkar yrðu fleiri
en svo varð ekki. Við minnumst
þess í stað margra samverustunda
innanlands og utan er við vorum
þar fjögur saman eða fleiri og
samveru okkar tveggja í Hvera-
gerði í nokkur skipti, þar sem við
höfðum svo margt að segja hver
annarri í gamni og alvöru.
Þegar hún nú er horfin af sjón-
arsviði þessa heims söknum við
hennar og svo mun um hina
mörgu vini hennar og frændur.
Við minnumst og þökkum allrar
þeirrar vináttu, er hún sýndi
okkur um áratugi. Megi sá er öllu
ræður styrkja þá, sem mest hafa
misst, eiginmann hennar, börn og
aðra hennar nánustu, til að til-
einka sér þá lífsbreytingu, sem
orðin er og þau hafa nú orðið
fyrir.
Vottum þeim öllum okkar
dýpstu samúð.
Herluf Clausen
— Minningarorð
Herluf Clausen andaðist í lok
maí á 86. aldursári, eftir langan og
ríkan lífsferil.
Er ég hugsa aftur í tímann og
minnist Herlufs, koma mér fyrst
þessi orð í hug: glæsimennska,
gestrisni, stórhugur, áræðni,
bjartsýni, kraftur og glettni.
Ég man fyrst eftir Herluf í
Garðastræti 8, þá nýkomnum til
lansdins með sína glæsilegu
norsku konu Edith og dóttur
hennar Elisabeth. Lísa hefur
sennilega verið sjö ára og ég á
svipuðum aldri. Ég kunni ekki
norsku og Lísa kunni ekki ís-
lensku, en mamma kom okkur
saman. Best man ég eftir Lísu og
hundinum Veslu, sem varnaði mér
útgöngu í minni fyrstu heimsókn.
Vesla var hvítur terrier en tenn-
urnar í henni voru enn hvítari en
hún sjálf og sýndi hún mér þær
óspart, ef ég svo mikið sem nálg-
aðist dyrnar. Ég tilkynnti mömmu
að þangað færi ég aldrei aftur að
leika við þessa norsku stelpu.
Mamma sýndi mér fram á hvað
þetta væri mikið góðverk, þar sem
Lísa kynni ekki málið og þyrfti að
læra og eina leiðin væri að leika
við hana og þannig myndi hún
læra, auk þess væri hún einmana.
Ég setti upp skilyrði og það var
að hún sigaði ekki hundinum á
mig. Vinskapur tókst með okkur
og fékk ég að njóta góðs af ýmsu,
svo sem bílferðum út úr bænum,
svo sem í Þrastarlund. í þá daga
voru bílar í fárra eigu og þótti
mikið sport að komast í slíkar
ferðir. Einnig man ég hvað ég var
montin af, að vera með þeim hjón-
unum, þau voru svo glæsileg og
bíllinn svo hreinn og fínn.
Gestrisni Herlufs og Ediths var
einstök. Oft var ég ein eða með
foreldrum mínum, þeirra gestur í
Lundarhólmanum í Lundar-
reykjadal, en þar höfðu þau byggt
veglegan sumarbústað. Pabbi dró
ekki fáa laxana úr Grímsánni, sem
umlukti „Hólmann". Mamma sat
þá að hannyrðum og naut þess að
þurfa ekki að stjórna neinu né
neinum, og vera bara gestur, og
setjast að veisluborði í öll mál án
þess að þurfa að hafa fyrir. Við
Lísa riðum út um allar sveitir og
fórum á sveitaböll þegar okkur
var sleppt og höfðum aldur til.
Á kvöldin var oft yljað sér við
arininn og man ég eftir að pabbi
og Herluf sögðu sannar drauga-
sögur, sem ég kann ennþá. Ég held
þeir hafi verið að bjóða hvorn
annan út. Stundum vorum við öll
boðin að Lundi, en það voru pabbi
og mamma og við fimm. Ég man
þó ekki eftir að við værum öll í
einu, í sama skiptið.
Mamma og Herluf voru syst-
kinabörn, eða móðir Herlufs, Guð-
rún, og Kjartan afi minn, faðir
mömmu, voru systkini.
Guðrún var eina systirin,
margra bræðra, dóttir Þorkels
prests á Staðar-stað á Snæfells-
nesi.
I föðurætt var Herluf kominn af
merku dönsku dugnaðar- og kaup-
sýslufólki, sem rak verslun í
Hólminum í tvo ættliði, en afi
Herlufs, Holger, var þó kvæntur
íslenskri konu, Valgerði kaup-
konu, sem má þakka það að Clau-
senarnir eru nú orðnir íslenskir.
Aftur á móti voru pabbi og Herluf
í einhverju bauki í sambandi við
Pappírspokagerðina. Herluf var
mikill athafna- og umsvifamaður.
Hann átti, og rak alls konar fyrir-
tæki, svo sem húsgagnaverslun,
Lakkrísgerðina og Pappírspoka-
gerðina.
Einnig lét hann íþróttamál sig
miklu skipta. Var sannur
„Frammari" og studdi L.H. Múller
til að reisa „Skíðaskálann". Þang-
að fór ég margar ferðirnar með
Fædd 14. ágúst 1902
Dáin 2. júlí 1982
Kristín andaðist 2. júlí sl. í
Landspítalanum eftir margra ára
heilsuleysi.
Hún var fædd í ágúst 1902 í
Reykjavík, dóttir Pálma Péturs
Sigurðssonar og seinni konu hans,
Sigríðar Ásbjarnardóttur, Grett-
isgötu 41.
Hún var skírð Kristín Sigurlilja
Pálína Petrína, en notaði bara
Kristínar nafnið.
Hún hlaut ágæta menntun að
þeirra tíma sið og var síðan í húsi
landshöfðingja um eins árs skeið.
Enda var hún mikil kunnáttukona
um matargerð og hannyrðir.
1. júlí 1922 giftist hún unnusta
sínum Jóni Guðmundssyni, versl-
Lísu og þeim hjónunum, ef ekki á
skíði, þá til að fá þar góðgerðir.
Að láta sér detta í hug og fram-
kvæma það að byggja upp jörðina
Lund af stórhug og reisn, eins og
eðli Herlufs var, og reka býlið í 10
ár, án þess að hafa nokkurn tíma
komið nálægt búskap, sannar
bjartsýni Herlufs.
Ég man að pabbi hafði gaman af
að spyrja: „Hvað hefur þú þær
margar mjólkandi núna?“ en hann
átti auðvitað við beljurnar. Pabbi
fékk aldrei ákveðin svör, en
eitthvað á þessa leið: „Þær verða
fimmtán næsta vor,“ svaraði
áhugamaðurinn Herluf. Svo fór að
Herluf seldi jörðina Lund, eftir að
hafa reynt ýmislegt í sambandi
við rekstur hennar, svo sem hús-
unarstjóra hjá Zimsen. Þau eign-
uðust tvo syni. Pálmi fæddist
1925, en hann var sjúklingur alla
ævi sína og lést fyrir u.þ.b. tíu ár-
um. Guðmundur fæddist 1929 og
lifir hann móður sína.
Kristín var ákaflega glæsileg
kona og alla sína tíð hélt hún
tryggð við íslenska búninginn. Við
minnumst þess barnabörnin, hve
okkur þótti amma falleg þegar
hún var búin að klæða sig upp.
Margt sinnið sátum við systurn-
ar hjá henni, önnur okkar eða báð-
ar og spjölluðum um gamla daga
og höfðum allar jafngaman af.
Við systurnar minnumst hennar
með hlýju og þakklæti fyrir allt,
sem hún gerði fyrir okkur um dag-
ana.
bruna, en Hólmanum héldu þau
hjónin og dvöldu æ sumarlangt við
skógrækt, laxveiðar og frið fram í
háan aldur.
Þau töldu ekki eftir sér langa
keyrslu um Hvalfjörð, þótt þau
þyrftu að skreppa upp eftir, eða í
bæinn.
Enginn býr til eins góðar marsi-
pantertur og rúnstykki með geit-
arosti og frú Clausen, og kom það
fyrir að mér varð óglatt á eftir
súkkulaði-drykk með þeyttum
rjóma og tertuát hvort sem var á
Lundinum eða inni á Hofteig. Ég
kunni mér ekki magamál.
Við Lísa höfum oft brallað ým-
islegt á lífsleiðinni. Það var ekki
alltaf auðvelt að vera okkar for-
eldri, en þar höfum við báðar verið
einstaklega heppnar. Herluf
reyndist Lísu betur en besti faðir.
Son Lísu, Herluf Grúber ólu þau
hjónin upp. Hann er nú fulltiða
maður.
Herluf átti einkason frá fyrra
hjónabandi, var kvæntur Láru
Siggeirsdóttur, Holger Clausen, er
andaðist fyrir aldur fram, fyrir
einum tveim árum. íslensk gest-
risni gengur í erfðir, og er mér
kunnugt um gestrisni Holgers og
konu hans á meðan þau bjuggu í
Kaupmannahöfn. Eins á ég alltaf
athvarf hjá Lísu, þegar ég er á
Islandi, en ég hef verið búsett er-
lendis í ein tuttugu ár. Samrýnd-
ari hjónum en Herluf og Edith hef
ég ekki kynnst. Ég votta henni
sérstaklega mína samúð og allri
hans fjölskyldu.
í Houston, í júní H.G.A.
Alveg fram til þess síðasta var
hún alltaf jafn glöð að sjá okkur
þó heilsan væri orðin bágborin.
Megi amma hvíla í friði.
Auöur Eir og Helga Kristín
Kristín Pálma-
dóttir - Minning
Krókur á móti bragói
- ssS
a t>e»r
F®s* í hliómplö*uv
um »and aWt.
erzlunum
„Faróu í friði, frióur (íuóh þig blessi,
hafóu þokk fyrir allt og allt.“
Ragnheiður Lára og Trausti
FÁLKINN