Morgunblaðið - 30.11.1986, Blaðsíða 16

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. NÓVEMBER 1986
16 C
Hvað er kynblossinn?
___Bækur
Jóhanna Kristjónsdóttir
Sheila Kitzinger:Konan, kyn-
reynsla kvenna
Þýðendur: Alfheiður Kjartans-
dóttir, Guðsteinn Þengilsson,
Áskell Kárason
Útg. Iðunn 1986.
ÞAÐ er forvitnilegt rannsóknar-
efni ár hvert að fylgjast með því,
að ákveðin tegund af bókum, setur
svip sinn á bókaflóðið. Ég minnist
flölda bóka um dulræn mál og íhug-
anir, sem entust vel. í ár sýnist
mér að nokkuð áberandi séu bækur
um kynlíf, svona með ýmsum til-
brigðum. Ekki er annað en gott um
það að segja, yfir þessum merka
þætti mannlegra samskipta hefur
of lengi hvflt hula einhvers konar
skringilegrar blygðunar eða feimni.
Þar með er ekki sagt, að alltaf
eigi að segja allt. Slík bersögli get-
ur orðið leiðigjöm. En feluleikurinn
er vonandi úr sögunni og var tími
til kominn.
Alkunna er, að karlar og konur
líta kynlífið harla ólíkum augum
og afstaðan er töluvert önnur, eftir
því hvort karl eða kona á í hlut.
Kynlíf er að jafnaði skilgreint út
frá reynslu karlmannsins.og ein-
faldlega litið á á eftir orðinu kynlíf
sé = samfarir. Og að hin margum-
talaða líkamlega fullnæging sé
markmið samfaranna, svona ámóta
og að fá vinning í happdrættinu.Ég
leyfi mér að draga í efa, að meiri-
hluti kvenna myndu vilja kvitta
undir þessa skoðun. Ekki nema þá
með fyrirvara. Auðvitað vilja konur
fá fuliæginguna margumtöluðu, en
líkamleg fullnæging í hefðbundum
skilningi, verður konum fjarska lítið
eftirsóknarverð, ef ekki kemur
fleira til. Þar ku skilja með kynjun-
um. Konur eru fyrst og fremst
tilfinningaverumar og fæstar konur
hafa ánægju af samförum, sem
ganga út á að stökkva si sona upp
í hjá karlmanni og ljúka öllu af í
einu hendingskasti. Éins og Sheila
Kitzinger bendir réttilega á er for-
leikurinn ekki síður mikilvægur
konum en athöfnin sjálf, sem hún
kallar stutt og laggott innferðina.
Og ekki nóg með það konur vilja
einnig láta sinna sér að þessum
mökum loknum. Það verkar beinlín-
is truflandi og niðurdrepandi - segir
Sheila Kitzinger og ég er auðvitað
hjartanlega sammála henni - þegar
karlmaðurinn snýr sér upp í hom
og er farinn að skera hrúta nokkr-
um mínútum síðar.
Fráleitt væri og nánast óhugs-
andi að tíunda eða rekja nákvæm-
lega efni þessarar bókar, en það
er víða komið við og má nefna nokk-
ur kaflaheiti: Um líkamann, tilfinn-
ingar, kynlífshættir, samskipti,
böm og kjmlíf, erfiðleikar í kynlífi,
raunir og ástvinamissir, kynlíf og
ofbeldi og svo framvegis. Hver kafli
hefur til síns ágætis nokkuð og
margt er til fróðleiks. Og margt í
þessari bók á vitanlega erindi við
hina meðvituðu nútímakonu. En
margt á ekki síður erindi við karl-
manninn. Alveg sérstaklega þá
karlmenn, sem hafa átt erfitt með
að laga sig - og kynlífshegðan sína
- að breyttum þjóðfélagsháttum, að
ekki sé nú minnzt á þá menn, sem
aldrei hafa hirt um, að setja sig inn
í reynsluheiminn kvenna.
Bókin er ágætlega þýdd, að því
er ég fékk séð. Og frágangur hinn
hugnanlegasti af hálfu bókaútgáf-
unnar.

21.488,
ÞAÐ MÆLIR ALLT MEÐ ÞVI AÐ ÞU BREGÐIR
ÞÉR MEÐ BEINU FLUGI TIL ORLANDO.
Þaðersagtað veðrið hafi aldrei veriðbetra. Eitter víst. Verðiðhefur
sjaldan veriðbetra. Dollarinnerágóðu verði-og þín bíða lystisemdir
Flórída, aiitfrá dýrindis mat og ævintýraheimi WaltsDisneys tiltónleika
og skemmtana undir berum himni.
Líttu til dæmis á þennan útreikning:
Verð*
Hótel
Staður
Dvöl
A Kr. 21.488 Dayslnn Orlando 11 dagar
B Kr. 23.952 Dayslnn Orlando 18dagar
C Kr. 23.766 Gateway St. Pete 11 dagar
D Kr. 27.686 Gateway St. Pete 18dagar

Innifalið flugferðir, akstur til og frá flugvelli og gisting.
* Verð á mann í 4ra manna fjölskyldu (tvö böm undir 12 ára aldri). Gildir til 15. des. 1986.
Ótal fleiri ótrúlega ódýrir möguleikar.
FLUGLEIÐIR
Upplýsingasími: 25100
Frekari upplýsingar veita söluskrifstofur Flugleiða, umboðsmenn og ferðaskrifstofur.
SölusKrilstofan Lsskjargötu sfmi 690100. Hótel Esju slmi 690100, Alfabakka 10 slmi 690100.
Um litla
stúlku með
karlmanns-
hatt og á
gullskóm
Békmenntir
Jóhanna Kristjónsdóttir
Marguerite Duras: Elskhuginn
Hallfríður Jakobsdóttir þýddi
Útg. Iðunn 1986.
INDOKÍNA Frakka . Dauða-
teygjur nýlendunnar eru byijaðar,
þótt dauðastríðið eigi eftir að
standa lengi enn. Söguhetjan er
unglinsstúlka, frönsk. Hún býr
með móður sinni og tveimur bræð-
rum í hrynjandi nýlenduveldi.
Móðir hennar ólánsmanneskja,
stóri bróðirinn augasteinn móður-
innar og argasta dusilmenni, litli
bróðirinn, sem systirin ann hug-
ástum, deyr eftir að hún er flutt
aftur til Frakklands.Og hún verð-
ur að fara.Vegna þess, að hún á
ekki neina framtíð í nýlendunni.
Enginn af hennar kynslóð og
hennar sauðahúsi á framtíð þar.
Stúlkan er í heimavistarskóla
og fer með feijunni dag hvem
yfir Mekong og einn daginn kynn-
ist hún kínverskum ríkismanni.
Hann fellir til hennar ástarhug,
þrátt fyrir að allt mæli gegn sam-
bandi þeirra. Hann er henni
langtum eldri. Hann er ríkur.
Umfram allt er hann Kínveiji og
brúður hefur verið valin handa
honum. Það er óhugsandi, að hann
gangi að eiga franskt telpukom
með karlmannshatt á höfðinu og
gullskó á fótum. Svo að samband
þeirra dregur dám af þessari
vissu. Þau vita, að sambandið á
enga framtíð. Vita að stúlkan á
ekki framtíð á þessum stað og að
hún verður að fara.
Marguerite Duras hlaut fyrst
frægð utan síns heimalands fyrir
kvikmyndahandritið „ Hiroshima,
ástin mín.“ Á bókakápu segir að
Elskhuginn hafi fengið Goncourt-
verðlaunin Ritz-Hemingwayverð-
launin.Vissulega að verðleikum.
Hér er sannarlega á ferðinni
hljóðlátt listaverk.Fáum blandast
hugur um, að Duras er að skrifa
um sjálfa sig í þessarí bók, en hún
er uppalinn í franska Indókína.
Eins og rauður þráður gengur
treginn gegnum texta skáldkon-
unnar. Og angurværðin. Það sem
var, kemur aldrei aftur, kannski
sem betur fer. En það skipti miklu
á þeim tíma, sem það var að ger-
ast og skildi eftir spor og kannski
sár í sál unglingsstúlku. En
samtímis því sem Duras segir
harmsögu Qölskyldunnar er einnig
andrúmsloft franska Indókína
furðu nærri, þótt textinn snúist
ekki um neinar lýsingar þar á.
Því miður hef ég ekki lesið
þessa bók á frummálinu, af þeirri
einföldu ástæðu, að kunnáttuleysi
kemur í veg fyrir það. En ég las
hana í norskri þýðingu Anne Riis,
eftir að ég fór að skoða íslenzku
þýðinguna. Af þeirri einföldu
ástæðu, að mér fannst að svo
margt fleira byggi í textanum en
skilaði sér á íslenzkunni. íslenzka
þýðingin er blæbrigðalaus, þýð-
ingarbragðið rammt, ljóðrænan
og angurværðin víkur fyrir lág-
kúrulegri og sviplausri frásögn.
Norska þýðingin virðist mun betur
heppnuð. Það er áreiðanlega mik-
ill misskilningur að nægilegt sé
að kunna frönsku til að geta þýtt
Marguerite Duras. Enda er þessi
útgáfa sorgleg staðfesting þessa,
að mínum dómi.