Morgunblaðið - 30.11.1986, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. NÓVEMBER 1986
C 23
Fyreta plata Hollys var gefin út
2.júlí 1956 og var með lögunum
„Love Me“ og „Blue Days Black
Nights". Undirleik annaðist hljóm-
sveit hans, „Three Tunes", sem var
skipuð Don Guess (á bassa), Jerry
Allison (trommur) og Sonny Curtis,
góðum lagahöfundi sem spilaði á
gítar. Ahrif Presleys leyndu sér
ekki.
VINSÆLDIR
Holly skauzt fyrst á toppinn með
„That’ll Be The Day“ (í endurskoð-
aðri útgáfu), á sama hátt og Carl
Perkins með „Blue Suede Shoes“
og Jerry Lee Lewis með „Whole
Lotta Shakin’".
Snemma árs 1957 hafði hugsað
sitt ráð og komizt að þeirri niður-
stöðu að hann yrði aldrei ríkur í
Nashville. Hann fór því ásamt Alli-
son til Clovis, Nýju-Mexíkó, til að
freista gæfunnar í tónveri Normans
nokkurs Petty.
Petty var óvenjulegur tónlista-
riðnaðarmaður, því að hann greiddi
laun fyrir hveija plötu, sem hann
gaf út, en ekki fyrir hvern upptök-
utíma. Holly fékk því talsvert frelsi
til að reyna sig. Þetta frelsi og sá
eindregni ásetningur hans að skara
fram úr voru líklega helztu skýring-
arnar á því að honum tókst að ráða
sjálfur vali þeirrar tónlistar, sem
hann tók fyrir og taldi að mundi
ná eyrum almennings.
Honum gafst kostur á að kynn-
ast allri nýjustu tækni við fram-
leiðslu og útgáfu á plötum handa
fjöldamarkaði og fékk að dútla við
lög sín eins lengi og hann vildi,
þangað til hann varð ánægður með
þau og taldi þau svo frambærileg
að þau mundu „hljóma vel“ í eyrum
fólks. Hann hafði meira næði en
aðrir „rokkarar", sem urðu að
mæta í aðeins eina upptöku með
lag, sem þeir veðjuðu á og töldu
sigurstrangleg.
Petty varð umboðsmaður hljóm-
sveitar Hollys, „The Crickets", sem
auk hans var skipuð Allison, bassa-
leikaranum Joe Mauldin og Niki
Sullivan, sem spilaði á rýtmagítar.
Fljótlega reyndi Holly að drýgja
tekjur sínar um helming með því
að koma ýmist fram með hljóm-
sveitinni eða sem einsöngvari og
Ein af mörgum safnplötum.
hann komst upp með það og græddi
stórfé.
„The Crickets" slógu í gegn með
„Maybe Baby“, en Holly með lögum
eins og „Oh Boy“ og „Peggy Sue“.
Af öðrum lögum Hollys og félaga
hans má nefna „Listen to Me“,
„Think It Over“, „Fool’s Paradise",
„Raining In My Heart“, „Every
Day“, „Well All Right“ og „Peggy
Sue Got Married". Níu af lögum
hans urðu meðal 10 vinsælustu.
LEIÐIR SKILJA
í úní 1958 fór Holly til New
x York og ljarlægðist heimastöðvam-
ar, „The Crickets" og Petty. Hann
gaf út plötur sínar sjálfur og fór
aftur að semja lög með Bob Mont-
gomery, t.d. „Love’s Made a Fool
of You“ og „Wishing" fyrir Everly-
bræður. Hann gaf einnig út plötur
fyrir aðra, t.d. „Jole Blon“ með
Waylon Jennings og lög með saxó-
fónleikaranum King Curtis.
Waylon Jennings, sem var einu
ári yngri en Holly og frá Littlefíeld
í Texas, söng með honum í útvarp-
inu í Lubbock og gerðist bassaleik-
ari hans. Hann markaði síðar djúp
spor í bandarískri sveitatónlist og
annar undirleikari Hollys, Tommy
Allsup, hafði líka mikil áhrif. Síðar
varð Jennings frumkvöðull hreyf-
ingar „útilegumanna" sveitatónlist-
arinnar ásamt Willie Nelson. Sjálfur
hafði Holly ómæld áhrif á mótun
sveitatónlistar og lög hans hafa
jafnan verið flutt í útvarpsstöðvum,
sem helga sig henni.
Þetta ár fór Holly í tónleikaferð
til Bretlands og fékk svo góðar
undirtektir að plötusala hans stóij-
ókst. Þegar heim kom kvæntist
hann Mariu Elenda Santiago og þau
settust að í Greenwich Village.
Hann sleit samstarfinu við Petty
og „The Crickets" í nóvember, m.a.
vegna þess að Petty vildi að
strengjahljómsveit léki undir með
honum. Hann féllst þó á að syngja
nokkur lög á plötur með hljómsveit
Dick Jacobs.
Metsölulögum hans fækkaði um
þetta leyti og kannski var það þess
vegna að hann ákvað að fara með
nýrri hljómsveit í tónleikaferð um
miðvesturríki Bandaríkjanna í árs-
byijun 1959. Þá var aðeins Presley
vinsælli en en Buddy Holly.
HINZTA FERÐIN
Holly var það lítið tilhlökkunar-
efni að leggja upp í þessa för, því
að hann yrði að ferðast langar leið-
ir í köldum langferðabíl. Þegar
trommuleikarinn var orðinn svo
fíngrastirður af kulda að hann gat
ekki slegið taktinn gafst Holly upp
á rútunni og tók flugvél á leigu að
loknum tónleikum í Clear Lake.
Charles Harden Holley lagar á
sér þverslaufuna áður en hann
sigrar lieiminn.
„Buddy Holiy lifir“ segir á um
slagi þessarar kunnu safnplötu.
Waylon Jennings bassaleikari og
Tommy Allsup gítarleikari áttu að
fljúga með honum, en Ritchie Va-
lens og J.P. Richardson („Big
Bopper"), sem varð frægur fyrir
„Chantilly Lace“, voru fengnir í
þeirra stað, þar sem þeir voru
þekktari. Leiguflugvélin fór frá
nágrannabænum Mason City kl.
1.50 aðfaranótt 3.febrúar 1959 og
farþegamir fórust.
Vinsældir Hollys jukust um allan
helming eftir flugslysið. Lagið „It
Doesn’t Matter Anymore", sem
virtist kaldhæðnnislegur dánaróður,
trónaði efst á vinsældalistanum í
einn og hálfan mánuð.
Holly hafði alla tíð tekið lög sín
upp á segulbandstæki heima hjá
sér. Þegar dánarbú hans hafði ve-
rið gert upp var ákveðið að gefa
út öll lög hans, þekkt og óþekkt,
og hylli hans jókst enn. Petty gróf
sþífellt upp „ný og áður óþekkt“ lög
með honum, gaf út gömlu plötumar
aftur með nýrri hljóðsetningu og
tækni, svo að þær seldust enn betur
og græddi á tá og fingri. Holly
varð aldrei frægari og vinsælli en
eftir dauða sinn. og plötur hans
mokuðu inn fé.
Breiðskífur með lögum Buddy
Hollys hafa verið gefnar út aftur
og aftur og selzt vel. Hvert „minn-
ingaralbúmið" af öðm hefur verið
sett á markaðinn. Þegar MCA-
plötuútgáfan gaf út sjö binda
heildarsafn laga hans í lok síðasta
árartugar varð það svo vinsælt að
útgefendumir vissu ekki hvaðan á
sig stóð veðrið.
Hljómsveitin „The Crickets"
starfaði til 1973. Fyrsta lag hennar
eftir að Hollys naut ekki lengur við
var „Love’s Made A Fool Of You“
og síðan fylgdu „Don’t Ever
Change“ og „My Little Girl“ eftir
Sonny Curtis, sem samdi „Walk
Right Back“ fyrir Everly-bræður.
Curtis og félagar hans í „The Crie-
kets“ komu fram í kvikmyndinni
„The Girls On The Beach" og gáfu
út breiðskífu til minningar um
stofnandann ásamt Bobby Vee.
Þegar hljómsveitin hafði lagt upp
laupana léku félagar hennar með
Presley og stofnuðu síðan „The Hot
Band“ til að spila með „sveitarokk-
stjömunni" Emmylou Harris.
„AMERICAN PIE“
Rokktónlistarmaðurinn Don
McLean kallaði dánardægur Buddy
Hollys, 3.febrúar 1959, „daginn
þegar músíkin dó“ á frægri breið-
skífu, „American Pie,“ og tileinkaði
honum hana. Titillagið, sem tekur
rúmlega átta mínútur að hlusta á,
er saknaðaróður, þar sem segir að
hnignun og hmn bandarískrar
rokkmenningar og þar með alls
þess, sem sé bandarískum ungling-
um kært, hafi byijað „daginn þegar
músíkin dó“ um leið og Buddy
Holly. Breiðskífan kom út í miðju
Víetnamstríðinu, þegar Bandaríkja-
menn vom í miklu uppnámi.
Músíkin dó ekki, þótt Holly félli
frá og hnignun tæki við. Nánast
allar rokkstjömur hafa sagzt standa
í þakkarskuld við sveitadrenginn frá
Lubbock, sem sigraði heiminn, og
margar eftirlíkingar þeirra em
auðsæjar. Fáir fengu eins mikið
dálæti á honum og Bítlamir, sem
stældu hann og tóku sér skordýra-
nafn (The Beatles þýðir „bjöllum-
ar“) að dæmi „The Crickets"
(„krybburnar"). Paul MacCartney
dáði hann svo mjög og hafði svo
gott viðskiptavit að hann tryggði
sér rétt til að gefa tónlist hans út
Waylon Jennings: hætti við helj-
arför.
á hljómplötum, efndi til „Buddy
Holly-viku“ og græddi morð fjár.
Kalla mætti Buddy Holly „guðföður
bítlanna", en þótt vinir þeirra viður-
kenni það kannski ekki höfðu
bítlarnir mikið upp úr honum.
Rolling Stones gerðu lagið „Not
Fade Away“ vinsælt og Mike Berry
lofsöng Buddy Holly. Bítlahljóm-
sveitin Hollies tók sér nafn hans
1963 og „súpergrúppan" Blind Fa-
ith með Steve Winwood og Eric
Clapton sló fyrst í gegn með „Well
Alright" 1969. Bob Dylan sagði
1974 að tónlist Hollys hefði eins
mikil áhrif þá og þegar hún var
flutt í fyrsta sinn.
A hulstri einnar af mörgum vin-
sælum breiðskífum Hollys er mynd
af vegg, sem krotað hefur verið á:
„Buddy Holly Iifír“. Það má til
sanns vegar færa, því að tónlist
hans lifir enn góðu lífi og þótt hann
ætti ekki því láni að fagna að halda
upp á fimmtugsafmæli sitt í haust
hafa unnendur gamallar og nýrrar
rokktónlistar hann enn í hávegum,
þremur áratugum eftir að hann
sigraði heiminn. Unnendur annarr-
ar tónlistar þekkja hann ekki, þótt
þeir kannist við bítlana, en áhrif
hans voru engu minni.
GH
9023
NYTT, NYTT
Jólavörurnar eru komnar.
Glæsilegt úrval.
glugginn
LAUGAVEGI40,
KÚNSTHÚSINU.
Jólagjöfin
í ár
Káhrs gæðaparket úr eik, beyki,
aski eða einni af öllum hinum
viðartegundunum.
Úrvalið er ótrúlegt.
j Jólagjöf sem öll fjölskyld
an hefurgaman að, og sem
end ist ekki bara fram að
næstu páskum, heldur
heilan mannsaldur.
Líttu við og
jjólagjöfina í
hja okkur
EGILL ARNASON HF.
PARKETVAL
SKEIFUNNI 3, SÍMI 91-82111
Tökum mimm og
í gegnum síma.
mM
-rt-fm^SKORIJÍN
VELTUSUNDI 1
21212
m/grófum sóla.
Verð kr.
2.950.
Litir: svart, grátt. Stærðir:
40—46.
Athugið einnig mikið úrval
af kuldaskóm t.d. frá Os-
wald, Puffins og margt
fleira. 5% staðgreiðsluaf-
sláttur.
Loðfóðraðir
herrakuldaskor