Morgunblaðið - 28.02.1988, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. FEBRÚAR 1988
Starfsmaður fasteignasölu:
Dæmdur til tveggja
ára fangelsisvistar
Morgunblaðið/Emilía
Samgönguráðherra og föruneyti hans skoða tölvubúnað
stjórnstöðvar Tilkynningaskyldu íslenskra skipa í Slysa-
varaahúsinu á Grandagarði. Talið frá vinstri: Haukur
Bergmann, starfsmaður Tilkynningaskyldunnar, Hannes
Þ. Hafstein, forstjóri Slysavamafélags íslands, Hreinn
Loftsson, aðstoðarmaður samgönguráðherra, Ólafur
Steinar Valdimarsson, ráðuneytisstjóri í samgönguráðu-
neytinu, Hálfdán Henrýsson, deildarstjóri björgunar- og
leitarsviðs Slysavarnaféiags íslands, Matthías Á. Mathi-
esen, samgönguráðherra, og Haraldur Henrýsson, for-
seti Slysavaraafélags íslands.
Á innfelldu myndinni er Matthias Á. Mathiesen, sam-
gönguráðherra, við stjórnvölinn í Sæbjörgu, skipi Slysa-
varaaskóla sjómanna. Til hægri á myndinni er Þorvald-
ur Axelsson, skólastjóri Slysavarnaskólans.
Samgönguráðherra heimsækir S VFI
MATTHÍAS Á. Matthiesen, samgönguráðherra,
Ólafur Steinar Valdimarsson, ráðuneytisstjóri í
samgönguráðuneytinu, og Hreinn Loftsson, að-
stoðarmaður samgönguráðherra, heimsóttu á
föstudag Slysavarnahúsið á Grandagarði og
Sæbjörgu, skip Slysavaraaskóla sjómanna.
Þegar samgönguráðherra og fylgdarlið hans komu
i heimsókn voru nemendur úr Stýrimannaskólanum
á námskeiði í Sæbjörgu og 22 björgunarsveitarmenn
á leiðbeinendanámskeiði í Slysavamahúsinu. Slysa-
vamaskólinn hefur haldið námskeið í Sæbjörgu frá
því í maí 1985 og hafa á þriðja þúsund manns sótt
þau, að sögn Hannesar Þ. Hafstein, forstjóra Slysa-
vamafélags íslands. Nemendur skólans geta búið
um borð í Sæbjörgu meðan á námskeiðunum stend-
ur og hafa margir þeirra nýtt sér það. Samgönguráð-
herra skoðaði m.a. námsefni skólans og búnað hans,
t.d. flotgalla, og lýsti yfír ánægju sinni með þá að-
stöðu sem hann sá um borð í skipinu, að sögn Hann-
esar Þ. Hafstein.
Sjópróf vegna strands Ófeigs VE:
Skekkja var í ratsjá bátsins
DÓMUR var kveðinn upp í Saka-
dómi Reykjavíkur í gær yfir Jó-
hannesi Hólm Reynissyni, sem
var gefið að sök að hafa náð
undir sig rúmlega 11,5 milljónum
með fjársvikum, fjárdrætti og
skjalafalsi. Hann var sakfelldur
fyrir öll ákæruatriði og dæmdur
í 2 ára fangelsi, auk þess sem
honum var gert að greiða 13
aðilum rúmar 6,6 miUjónir í bæt-
ur, auk vaxta.
Jóhannes Hólm var handtekinn
síðastliðið vor, en hann var starfs-
maður fasteignasölunnar Eigna-
nausts h.f. i Reykjavík. í ákæru,
sem gefín var út 29. janúar sl., var
honum gefíð að sök að hafa, á tíma-
bilinu frá ágúst 1984 fram i apríl
1987, náð undir sig frá 20 aðilum
rúmlega 11,5 milljónum í peningum
og verðbréfum, með Qársvikum,
^árdrætti og skjalafalsi. Jafnframt
því, sem Jóhannes var dæmdur i 2
ára fangelsi, var honum gert að
greiða rúmar 6,6 milljónir I bætur,
auk vaxta, til 13 aðila. Hann hafði
gert upp við fáeina aðila og aðrir
Hagkaupi synj-
að um leyf i
til að flylja
inn egg
LANDBÚNAÐARRÁÐUNEYTIÐ
hefur syiyað Hagkaupi um leyfi
til að flytja egg til landsins. Er
synjunin byggða á umsögn yfir-
dýralæknis og Framleiðsluráðs
landbúnaðarins.
Guðmundur Sigþórsson skrif-
stofustjóri landbúnaðarráðuneytis-
ins sagði í samtali við Morgunblaðið
að leytað hefði verið umsagnar yfír-
dýralæknis og Framleiðsluráðs land-
búnaðarins þegar Hagkaup sóttu um
leyfi til að flytja egg til landsins í
kjölfar verðhækkunar á þeim.
Niðurstaðan var sú að yfirdýra-
læknir taldi að hætta væri á að sjúk-
dómar bærust til landsins ef inn-
flutningurinn yrði leyfður. Fram-
leiðsluráð benti á að samkvæmt bú-
vörulögunum er ekki leyfilegt að
flytja inn búvöru nema hörgull sé á
henni á innanlandsmarkaði.
höfðu ekki uppi kröfur á hendur
honum í málinu.
Loks var Jóhannes dæmdur til
þess að greiða alian sakarkostnað,
þar með talin saksóknarlaun til
ríkissjóðs, 50 þúsund krónur, og
málsvamarlaun til skipaðs vetjanda
síns, Kjartans Rejmis Ólafssonar,
hrl., 50 þúsund krónur. Bragi Stein-
arsson flutti málið af hálfu ákæru-
valdsins sem skipaður ríkissaksókn-
ari í málinu. Sverrir Einarsson,
sakadómari, kvað upp dóminn.
Verð á grá-
sleppuhrogn-
umlækkar
SAMKOMULAG milli grásleppu-
veiðimanna og umboðsmanna er-
lendra kaupenda og kaupenda
hérlendis um lágmarksviðmiðun-
arverð fyrir loðnuhrogn hefur
náðst. Verðið verður nú 1.100
þýzk mörk, um 24.200 krónur
fyrir hverja tunnu. Verðið f fyrra
var 1.200 mörk, 26.400 krónur
miðað við gengi dagsins í dag.
Ennfremur er fyrirsjáanlegt að
mun minna selst af hrognum nú
en f fyrra.
Ástæður verðlækkunar eru meðal
annars þær, að f fyrra var veitt um
40% umfram þarfir markaða og
birgðir eru því talsverðar nú. Hér á
landi eru nú til 9.000 til 10.000 tunn-
ur hjá niðurlagningarverksmiðjum,
en þær keyptu um 15.000 tunnur á
síðustu vertíð. Kaupendur og um-
boðsmenn telja raunhæft að hægt
verði að selja um 12.000 tunnur á
komandi vertíð, en til að tryggja þá
sölu, verði að lækka verðið frá þvf
S fyrra. Kanadamenn hafa aukið
veiðar sínar jafnt og þétt síðastliðin
þijú ár, úr tæpum 9.000 tunnum
1984 f 27.000 til 28.000 á síðasta
ári. Ekkert er talið benda til að sú
veiði dragist saman á þessu ári.
Vegna þessa ástands beinir
Landssamband smábátaeigenda
þeim tilmælum til grásleppuveiði-
manna, að þeir he§i ekki veiðar á
komandi vertfð, fyiT en þeir hafi
tryggt sér sölu á þeim hrognum, sem
þeir telja sig koma til með að afla.
Ve«timuin«eyjuni
SJÓPRÓF fóra fram á fimmtu-
dag vegna strands mb. Ófeigs
VE, en báturinn strandaði
skammt frá innsiglingunni til
Þorlákshafnar aðfaranótt Iaug-
ardagsins 20. febrúar s.l. Sjó-
prófum er ekki Iokið, en f þeim
kom fram að skekkja hafði verið
f radar bátsins.
Að sögn Jóhanns Péturssonar,
dómarafulltrúa hjá bæjarfógeta-
embættinu í Eyjum, er sjóréttur
ekki dómstóll, heldur er verkefni
réttarins að rannsaka mál sem þetta
og leita orsaka, en ekki er um end-
anlega niðurstöðu í málinu að ræða
hjá réttinum. Sagði Jóhann að fram
hefði komið í sjóréttinum að skekkja
hefði verið í radar mb. Ófeigs og
hefði verið vitað um hana fyrir
strandið. Fyrir réttinum voru menn
ekki sammála um það hversu mikil
hún hefði verið.'
Að loknum sjórétti verður málið,
samkvæmt réttarreglum sent ríkis-
saksóknara til fyrirsagnar og
ákveður hann um framgang máls-
ins.
— Bjarai
Dómur Borgardóms:
Ræktun gróðrarstöðvar búgrein í landbúnaði
Borgardómur hefur kveðið
upp dóm f máli Framleiðsluráðs
landbúnaðarins gegn Pétri N.
Ólasyni fyrir hönd Gróðrar-
stöðvarinnar Markar. Deilt var
um hvort greiða bæri sjóða-
gjöld af framleiðslu gróðrar-
stöðvarinnar, þar sem ræktuð
eru og seld tré, runnar og ýms-
ar sumarplöntur. Dómurinn
komst að þeirri niðurstöðu, að
ræktun gróðrarstöðvarinnar
væri búgrein f landbúnaði og
féllst á það með Framleiðslu-
ráði að framleiðandanum bæri
að greiða gjöld f búnaðarmála-
sjóð og bjargráðasjóð, auk
framleiðendagjalds, neytenda-
og jöfnunargjalds. Ekki var
tekin til greina sú málsástæða
stefnda f málinu, að skattlagn-
ing þessi bryti í bága við ákvæði
stjóraarskrár.
Framleiðsluráð landbúnaðarins
höfðaði málið í janúar 1987 og
krafði Pétur N. Ólason, fyrir hönd
Markar, um greiðslu sjóðagjalda
vegna framleiðslu gróðrarstöðvar-
innar árin 1983, 1984 og 1985.
Var þess krafíst að greitt yrði
vegna framleiðslu þessara ára
búnaðarmálasjóðsgjald, 0,5% af
framleiðsluverðmæti, bjargráða-
sjóðsgjald, 0,6% af framleiðslu-
verömæti, framleiðendagjald, 1%
af framleiðsluverðmæti og neyt-
enda- og jöfnunargjald, 2% af
heildsöluverðmæti.
Pétur N. Ólason hélt því fram,
að gjaldskylda í búnaðarmálasjóð
takmarkaðist við afurðir bú-
greina. í lögum um sjóðinn sé
heimiluð 0,5% gjaldtaka af garð-
og gróðurhúsaafurðum hvers kon-
ar. Enn fremur sé þar að fínna
heimild til að ákveða með reglu-
gerð gjald af skógarafurðum og
fleiru. Söluvörur hans væru hins
vegar ekki afurðir í skilningi lag-
anna, því þau eigi eingöngu við
um afiirðir nytjajurta, svo sem
tómata, kartöflur, gúrkur og eldi-
við. Þá njóti hann og hagsmuna-
8amtök hans, Félag garðplöntu-
framleiðenda, f engu góðs af
skattlagningunni. I reglugerð
búnaðarmálasjóðs um innheimtu
gjalda séu aftur á móti ákveðnir
mun fleiri gjaldstofnar en lögin
heimili og skorti gjaldheimtu af
tijáplöntum til skrúðgarðyrkju
lagastoð.
Dómurinn komst að þeirri nið-
urstöðu, að ræktun sú, sem
stefndi stundar, falli undir skil-
greiningu laga og reglugerðar um
Búnaðarmálasjóð og að fram-
leiðsla hans sé búgrein f land-
búnaði f skilningi laganna. Það
sé ekki skilyrði samkvæmt lögun-
um að ræktun sé lstunduð á lög-
býli eða jörð utan þéttbýlis. Sölu-
vara hans sé því gjaldskyld sam-
kvæmt lögum um búnaðarmála-
sjóð.
Varðandi þá kröfu Framleiðslu-
ráðs, að Pétur greiddi gjöld í
bjargráðasjóð sagði hann, að aug-
ljóst mætti vera af tilgangi laga
um sjóðinn, að búvöruframleiðsla
í landbúnaði sé ein gjaldskyld.
Hann eigi sjálfur engan rétt til
fjárhagsaðstoðar úr sjóðnum,
enda bæti búnaðarmáladeild
sjóðsins aðllns tjón vegna búfjár-
dauða, fóðurkaupa vegna gras-
brests, uppskerubrests á garð-
ávöxtum og afurðatjóns á sauðfé
og nautgripum. Þá komi skýrt
fram í reglugerð, að gjald f sjóð-
inn skuli innheimta af söluvörum
landbúnaðarins.
Þessari röksemd vísaði dómur-
inn á bug og sagði ljóst, að þar
sem söluvara stefnda væri gjald-
skyld samkvæmt lögum um bún-
aðarmálasjóð, væri hún það einnig
varðandi bjargráðasjóð, enda
væru lög um búnaðarmálasjóð
grundvöllur álagningar gjalda til
annarra sjóða landbúnaðarins,
þ.m.t. bjargráðasjóðs.
Vegna kröfu um greiðslu fram-
leiðendagjalds benti Pétur á, að ■<
gjaldið rynni til Stofnlánadeildar
landbúnaðarins, en lög um deild-
ina beri glöggt með sér að þau
séu sett með hagsmuni hefð-
bundins landbúnaðar fyrir augum,
einkum þeirra framleiðenda sauð-
Qárafurða og mjólkurafurða, sem
stundi rekstur sinn til sveita, á
lögbýlum. Rekstur gróðrarstöðvar
og verslunar í Reykjavík, með til-
heyrandi þjónustustarfsemi, geti
engan veginn flokkast undir land-
búnað. Með sömu rökum vísaði
Pétur á bug kröfum um að hann
greiddi neytenda- og jöfnunar-
gjald.
í niðurstöðum dómsins vegna
framleiðendagjalds, neytenda- og
jöfnunargjalds, var vísað til þess,
að innheimta bæri framleiðslu-
gjald á sama hátt og búnaðar-
málasjóðsgjald og því væri
stenfndi gjaldskyldur. Með sömu
rökum teldist hann einnig gjald-
skyldur samkvæmt lagaákvæðum
um neytenda- og jöfnunargjald.
Þá vísaði dómurinn á bug þeirri
röksemd Péturs, að skattlagning
þessi bryti f bága við ákvæði
stjómarskrár. Þrátt fyrir ákvæði
um friðhelgi eignarréttarins hafi
verið talið heimilt að setja eignar-
réttinum takmörk með því að
leggja á skatta og opinber gjöld.
Þá var tekið fram, að þar sem
starfsemi stefnda teldist búgrein
í landbúnaði nyti hann sömu rétt-
inda og bændum em tryggð í lög-
um. Þá þótti stefndi ekki hafa
sýnt fram á að hann væri skyldað-
ur til þátttöku í félagasamtökum,
sem hann óskaði ekki eftir að eiga
aðild að, eins og hann hafði hald-
ið fram.
Dóminn kváðu upp borgardóm-
aramir Kristjana Jónsdóttir,
Sigríður Ólafsdóttir og Eggert
Óskarsson.