Morgunblaðið - 28.02.1988, Blaðsíða 60

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. FEBRÚAR 1988
ÞINGBREF STEFÁN FRIÐBJARNARSON
8%
jf_ Útgjöld
einkaaöila
4% -
3% -
2%-
1%-

n i
1 i

19
70
19
75
19
80
Útgjöld
hins
opínbera
19
85
Meðfylgjandi tafla, sem birt var í tímaritinu Heilbrigðismál, sýnir heildarútgjöld til heilbrigðis-
mála sem hlutfall af vergri landsframleiðslu 1970—1985. Árið 1985 tók heilbrigðiskerfið til sín 7,6%
af landsframleiðslu. Þrettánda hver króna gekk til þessa útgjaldaþáttar það ár. Þar af vóru 6,5%
útgjöld hins opinbera en 1,1% útgjöld einkaaðila. Gera má ráð fyrir að heilbrigðiskerfið taki til
sín rúmar 12.000 milljónir króna af rikisútgjöldum í ár.
Heilbrigði - dýr-
mætasta eignin
„Rikisstjórnin samþykkir að
vinna að landsáætlun í heilbrigð-
ismálum með hliðsjón af stefnu
Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinn-
ar, sem nefnd er „Heilbrigði allra
árið 2000“, i þeim tilgangi að stór-
auka forvarnir gegn sjúkdómum
og slysum ásamt örorku og ótima-
bærum dauðsföllum af þeirra
völdum. Áætlunin skal m.a. taka
mið af vörnum gegn langvinnum
sjúkdómum og því að búa hinn
vaxandi fjölda aldraðra undir
gott heilsufar í ellinni. Forgangs-
verkefni i áætluninni skulu miðast
við íslenzkar aðstæður.
Áherzla verður lögð á að kynna
og efla heilbrigða lífshætti eftir
því sem unnt er með stjómvalds-
aðgerðum og er óskað samstarfs
við önnur ráðuneyti um fram-
kvæmd verkefnisins.
Heilbrigðisráðherra mun
leggja drög að áætluninni fram i
ríkisstjóminni innan tíðar.“
Þannig hljóðar tillaga frá
Ragnhildi Helgadóttur, þá heil-
brigðisráðherra, sem samþykkt
var á fundi rikisstjómarinnar 20.
marz 1986.
I
Ragnhildur Helgadóttir leggur
síðan „íslenzka heilbrigðisáætlun"
fram — í formi skýrslu — á 109.
löggjafarþinginu 1986-1987. Þar
segir m.a.:
„Heilbrigði er meðal þeirra
lífsgæða sem mest eru metin nú á
dögum. Heilbrigði er hvort tveggja
í senn dýrmætasta eign hvers ein-
staklings og um leið ein verðmæt-
asta auðlind hverrar þjóðar. í stofn-
skrá Sameinuðu þjóðanna segir m.a.
að það sé grundvallarréttur hvers
manns að fá að njóta beztu heilsu
sem völ er á án tillits til kynþáttar,
trúarbragða, stjómmálaskoðana,
efnalegra eða félagslegra aðstæðna.
I lögum um heilbrigðisþjónustu nr.
59/1983 segir að allir landmenn
skuli eiga kost á fullkomnustu heil-
brigðisþjónustu sem á hveijum tíma
eru tök á að veita til vemdar and-
legri, líkamlegri og félagslegri heil-
brigði. Áherzlan er því ekki lögð á
lækningar heldur heilsuvemd. Á
undanfömum áratugum hefur heil-
brigði íslendinga gjörbreytzt og er
nú með því bezta sem gerist meðal
þjóða. Þrátt fyrir batnandi heilsufar
hafa kröfur almennings um aukna
heilbrigðisþjónustu stöðugt aukizt
m.a. vegna nýrra og bættra með-
ferðarmöguleika og breyttra sam-
félagsaðstæðna, svo sem fjölgunar
aldraðra . . .
Það hefúr verið ljóst um nokkurt
skeið að lífshættir einstaklinga og
umhverfíð ráða miklu um heilsufar
og framvindu þess. Viðfangsefni
heilbrigðisþjónustunnar em því ekki
eingöngu að lækna og hjúkra heldur
ekki síður að koma í veg fyrir sjúk-
dóma. Þetta gerir heilbrigðisþjónust-
an í samvinnu við flölda aðila, bæði
einstaklingana sjálfa, félög og stofn-
anir. Heilsufar Islendinga nú kallar
á breyttar aðferðir við skipulagningu
og stjómun heilbrigðisþjónustu en
ekki síður á breyttar áherzlur í fram-
kvæmd heilbrigðisþjónustu . . .“.
II
Guðmundur Bjamason, heilbrigð-
isráðherra, efndi síðan til sérstaks
heilbrigðisþings, lögum samkvæmt,
5. febrúar síðastliðinn. Þingið sátu
fulltrúar ráðuneyta, heilbrigðisstofn-
ana, heilbrigðisstétta og samtaka er
heilbrigðismálum sinna. Þar vóm
lagðar fram og ræddar skýrslur
vinnuhópa, er §allað höfðu um ein-
staka þætti heilbrigðisáætlunar.
Skýrslunum fylgdu margháttaðar
ábendingar, en þær fjölluðu m.a. um
stefnu í heilbrigðismálum, heilbrigða
lífshætti, heilbrigðiseftirlit, heilsu-
gæzlu, geðlækningar, sérfræðiþjón-
ustu, lyfjamál, ttyggingar, fjármuni
og heilbrigðisstéttir, rannsóknir og
kennslu og fleiri efni.
Ábendingar, sem fram komu í
skýrslum vinnuhópa og umræðum á
heilbrigðisþingi, verða síðan nýttar
við opinbera stefnumörkun í heil-
brigðismálum, sem væntanlega
verður lögð fyrir Alþingi í formi
þingsályktunartillögu fyrir vorið.
III
Hver einstaklingur hefur ríkuleg
áhrif á eigið heilbrigði með lífsmáta
sínum. Það er því mjög mikilvægt
að einstaklingurinn sé meðvitaður
um sjálfsábyrgð sína að þessu leyti.
Ekki síður að hann búi að þeirri
menntun og þekkingu úr heimahús-
um og fræðslukerfí sem gerir honum
kleift að meta rétt áhrifaþætti á eig-
ið heilbrigði. Í þessu efni má nefna
nauðsynlega hreyfíngu, fæðuval,
húsnæði, vinnuaðstöðu og aðra að-
búð, sem og ýmsa umhverfísþætti,
að ógleymdum félagslegum aðstæð-
um og mannlegum samskiptum, er
vega þungt.
Svo hefur verið litið á að það sé
samfélagsins að skapa skilyrði til
heilbrigðs mannlífs, jafnhliða því að
stuðla að nauðsynlegri læknis- og
sjúkraþjónustu. Þetta er rétt svo
langt sem það nær. En viðhorf hvers
einstaklings til umhverfís og tilveru,
jákvaað eða neikvæð eftir atvikum,
skipta meira máli um persónulega
velferð en margur hyggur.
í heilbrigðisáætlun fram til ársins
2000 verður væntanlega lögð ríkari
áherzla á hverskonar forvamarstarf
en gert hefur verið á liðnum árum.
Það er af hinu góða.
Hinu má samt ekki gleyma að
slys og sjúkdómar verða um fyrirsjá-
anlega framtíð fylgifískar mann-
fólksins, þó að hamlað verði gegn
tíðni þeirra. Breytt aldursskipting
þjóðarinnar gerir og strangar kröfur
til vaxandi öldrunarþjónustu. Það
verður því að leggja áherzlu á það
að heilbrigðisstéttir og heilbrigðis-
stofnanir geti fylgt hraðri framvindu
! læknis- og sjúkraþjónustu, bæði á
almennu og sérhæfðu sviði lækn-
inga, en ekki sízt á sviði svonefndr-
ar hátækni. Þar þarf, svo dæmi sé
tekið, að leggja kapp á að ljúka sem
fyrst K-byggingu Landspítala, sem
verður miðstöð hátæknilækninga í
landinu.
raðauglýsingar — raðauglýsingar — raðauglýsingar
Fiskur - fiskkaup
Vertíðarbátar óskast í viðskipti. Gott verð.
Bankaábyrgð á viðskiptum. Sækjum aflann
til Akraness og Þorlákshafnar.
Fiskanaust hf.,
Sími 91-19520 og 91-76055
eftir kl. 20.00.
atvinnuhúsnæði
Atvinnuhúsnæði óskast
Stöndugt innflutnings- og heildsölufyrirtæki
óskar eftir að kaupa húsnæði undir skrifstof-
ur og vörulager.
Staðsetning: Reykjavík.
Æskileg stærð: 300-500 fm.
Jarðhæð - jarðhæð/2. hæð.
Tilboð sendist auglýsingadeild Mbl. fyrir 6.
mars merkt: „H - 4273“.
Miðneshreppur
Sjálfstæðisfólag Miöneshrepps heldur aðalfund sinn í Slysavarnafé-
lagshúsinu i Sandgerði föstudaginn 4. mars 1988 kl. 20.30.
Fundarefni: 1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Önnur mál. Stjórnin.
Sjálfstæðiskvennafélagið
Vorboði, Hafnarfirði
efnir til leikhúsferðar sunnudaginn 6. mars nk. að sjá „Sildin kem-
ur“. Vinsamlegast tilkynnið þátttöku til Arnbjargar, sími 52895 og
Stefaníu, sími 54524 fyrir 1. mars.
Stjórnin.
Félag sjálfstæðismanna í Laugarnesi
Opinn stjórnarfundur
verður haldinn í Valhöll fimmtudaginn 3.
mars kl. 20.30.
Fundarefni: Nýtt hverfaskipulag Noröur-
bæjar (Laugarnes og Langholt).
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, borgarfulltrúi,
mætir á fundinn. Laugarnesbúar komið og
kynniö ykkur hið nýja skipulag.
Ný sókn
Stjórnin.
Almennur fundur
með Árna Sigfús-
syni, formanni SUS,
og Sturlu Böövars-
syni veröur haldinn
surinudaginn 28.
febrúar kl. 15.00.
Æskilegt að ungt
fólk mæti en allir eru
velkomnir.

Þór, félag ungra sjáifstæðismanna, Akranesi.
Sauðárkrókur
- bæjarmálaráð
Fundur verður haldinn í bæjarmálaráði Sjálfstæðisflokksins mánu-
daginn 29. febrúar kl. 20.30 i Sæborg. Umræður um bæjarmálin.
Fjárhagsáætlun og framkvæmdir í sumar. Sjálfstæðisfólk fjölmennið.
Stjórnin.
Njarðvíkingar
Aðalfundur sjálfstæöisfélagsins Njarövikings verður haldinn á Hóla-
götu 15, miðvikudaginn 2. mars kl. 20.00.
Dagskrá:
Venjuleg aðalfundarstörf.
Önnur mál.
Félagsmenn eru hvattir til að fjölmenna og taka með sér nýja félaga.
Stjórnin.
Mosfellsbær
Aöalfundur Sjálf-
stæðisfélags Mos-
fellinga veröur hald-
inn í Hlógarði mánu-
daginn 29. febrúar
kl. 20.30.
Dagskrá:
1. Venjuleg aðal-
fundarstörf.
2. Önnur mál.
Gestir fundarins
verða Sigurgeir Sig-
urösson, formaður
Sambands islenskra
sveitarfélaga. og Árni Johnsen, blaðamaður.
Sjálfstæðismenn, sýnum samstöðu okkar i Mosfellsbæ og fjölmenn-
um á fundinn.
Stjórnin.