Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1973, Side 7

rannsóknanna er ekki lengur skoðuð sem sjálfsögð framför
fyrir mannkynið.
Inn í umræður um stöðu rannsókna í þjóðfélaginu bland-
ast réttur rannsóknarmanna sífellt meira til að setja sjálfum
sér lög og sjálfsákvörðun um stjórn og á h inn bóginn, hver
eigi að stjórna þeim, ef höfð er hönd í bagga með þeim.
Að áliti margra hljóta rannsóknir, sem kostaðar eru af
almannafé að lúta að einhverju leyti almannastjórn. Með
þessu er að sjálfsögðu ekki átt við, að nokkur eigi að skipta
sér af því, hvaða niðurstöðum rannsóknarmenn eiga að
komast að. Spurningin er um það, að hve miklu leyti rann-
sóknir eiga að vera ríki í ríkinu og að hve miklu leyti þær
eiga að hafa samstöðu með þeim aðkallandi vandamálum,
sem atvinnulíf og þjóðfélag stendur gagnvart.
Þessum sjónarmiðum er mikill gaumtir gefinn víða um
heim um þessar mundir.
Fyrir litlar þjóðir eins og Norðmenn (hvað mega þá ís-
lendingar segja) vakna spurningar um það, að hve miklu
leyti skuli leggja áherzlu á eigin rannsóknir eða að hagnýta
erlendar niðurstöður. Það er augljóst, að á fjölmörgum
sviðum er ekki unnt að flytja inn erlendar tilraunaniður-
stöður. Þar að auki er nauðsynlegt að reka innlendar rann-
sóknir til að miðla og túlka erlendar rannsóknir.
Frumrannsóknir eru alþjóðlegar í eðli sínu, en hagnýtar
rannsóknir hið gagnstæða, þar sem þær þurfa að aðhæfast
þörfum hverrar þjóðar. I því sambandi er ástæða til að
benda á að sérhæfing innan hagnýtra rannsókna leiðir til,
að innan hennar verður töluvert af leiðbeinandi frumrann-
sóknum til, þegar unnið er að hagnýtum verkefnum. Rétt-
mæti frumrannsókna er einnig varið með því að nauðsyn sé
á þeim við æðri menntun.
9