Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1973, Side 37

mest árin 1918, 1968, 1969 og 1970, en heildarheytapið er
eðlilega mest á seinni árum. Þess má geta, að einhver hluti
heytapsins árið 1969 er áreiðanlega af völdum óþurrka á
Suðurlandi, en fyrir þennan þátt hefur ekki verið unnt að
leiðrétta og er líklegt, að hann eigi einhvern þátt í þeirri
sveiflu, sem enn er á heyfengnum, þrátt fyrir leiðréttingu
vegna áburðar og sumarhita.
Þær tölur, sem hér hafa verið sýndar og ræddar, gilda
fyrir allt ísland, en slíkar tölur dylja miklar sveiflur milli
landshluti og héraða. Þess má t. d. geta, að árið 1965 voru
mjög miklar kalskemmdir á Austurlandi og heyfengur því
lítill þar, en varð þá óvenjumikill á Suðurlandi, og hefur
hann vegið upp heytapið eystra, þannig að meðaluppskera
yfir landið var allmikil. Vegna þessa hefur heyfengur verið
kannaður í nokkrum hreppum á Suður- og Norðurlandi á
sama hátt og hér að framan. Á mynd 2 sést uppskeran í
fjórum hreppum, þremur á Norðurlandi og einum á Suður-
landi. Myndin sýnir uppskeruna áður en leiðrétt hefur verið
fyrir áburð og sumarhita. Má glögglega sjá hve mikil sveifla
er á uppskerunni í Árneshreppi í Strandasýslu, alveg niður
í 4 hkg/ha kalárið mikla 1918. Svipaða sögu er að segja um
Svalbarðshrepp í N.-Þingeyjarsýslu. Kalárin hafa mun minni
áhrif í Hrafnagilshreppi í Eyjafjarðarsýslu og Hörgslands-
hreppi í V.-Skaftafellssýslu. Má af myndinni nokkuð ráða
hvar einstök kalár hafa rýrt afrakstur túnanna mest, en í
töflu 3 er þetta sýnt betur og þá er reiknað út hve mikið
vanti á leiðrétta meðaluppskeru í 10 hreppum hvert ein-
stakt kalár. Raunveruleg meðaluppskera á árabilinu 1900
—1972 hefur verið milli 28 og 41 hkg/ha, en eftir leiðrétt-
ingu milli 36 og 49 hkg/ha. Sum hinna minni kalára, svo
sem 1948 og 1961, sýna enga rýrnun í uppskeru, en önnur
eins og 1918, 1920, 1962, 1968 og 1970, sýna sums staðar yfir
50% rýrnun. Er á þessu mikill munur milli héraða og lands-
hluta.
39