Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1945, Blaðsíða 9

Sel veiðar í Norðurhöfum
/
Geta selveiðar ekki orðið arðsamar Islendingum?
Snpmma á árinu 1944 var fireyft í bœjarstjórn ísafjarSar merkilegu máli, sem
Víkingurinn telur svo athyglisvert, að hann viil gjarnan leggja ])ví liðsyr'Si. Þar var
rætt um möguleika á útgerð selveiðiskipa frá Islandi og þó cinkum fiá Vestfjöiðum.
Samþykkt var á bæjarstjórnarfundi 1. marz 1944 áskorun til Aljiingis, ásamt ýtariegri
greinargerð, er Gúðm. G. Iiagalín, rithöfundur hafði samið, þar sem mál þetta var
reifað. Síðan hefur vcrið of hljótt um þetta mál. Eú mun þó svo komið, að Nýbygg-
ingarráð hefur hugmyndina til athugunar. Er þess að vamta, að möguleiki þessi til
fjölbreytni í útgerð verði kannaður vandlega og þó skjótlega. Síðan þarf að hefjast
handa um framkvæmdir ef tiltækilegt þykir.
Þótt nú sé liðið nokkuð á annað ár frá því að áskorunin til Alþingis var sam-
in og samþykkt, þykir Víkingnum fara vel á því að birta hnna ásamt hinni fróðlrgu
greinargerð sem fvlgdi. Mál þetta er mjög aðkallandi og þarf hér einskis frekar en
skörúlegrar forgöngu.
Áslcorun til Alþingis.
„Bæjarstjórn og atvimmmálanefnd ísafjarð-
ar skora á Alþingi að veita fé til eftirgreindra
athugana og framkvæmda, sem ríkisstjórnin og
trúnaöarmenn hennar hafi síðan með höndnm:
1. Rannsaka sk'.:, hvort ekki muni vera fá-
anleg með samningttm við norsku stjórnina í
London eitt eða tvö sterk og hentug selveiða-
skip úr selveiðaflotanum norska og þá einnig,
hvort ekki mundi vera hægt að fá á þau vana
og dugandi norska .-elvciðaskipstjóra og skytt-
ur. Ef þessa hvors tveggja reynist kostur, kaupi
hið íslenzka ríki sk.]>ið eða skipin og geri þau
út héðan frá fsafirði ákveðið tímabil til reynslu.
Verði hér valdar á þau áhafnir, að svo miklu
leyti, sem þær yrðu ekki norskar, og skyldu
þær valdar með sérstöku tilliti til þess, að þar
væru í hópnum sem flestir þeir menn, sem
gætu orðið færir ti'l forystu um selveiðar í
framtíðinni.
2. Rannsakað verði, hvaða stærðir og gerð-
ir henti bezt til selveiða hjá okkur íslendingum,
— og því næst sérstaklega, hvort ekki sé unnt
að samrýma þær gerðir skipanna til ýmissa
annara veiða. Yrði sú raunin á, að ekki væri
fáanleg norsk skip skal vinda bráðan bug að
því, að láta smíða að minnsta kosti tvö selveiða-
skip, sem á séu vuidir skipstjórar og skyttur
úr selveiðaflotanum norska — og síðan verði
þau gerð út héðan úr bænum.
3. Rannsakaðir séu möguleikar til innlends
iðnaðar í sambandi við selveiðar, hvað helzt
borgi sig að vinna, hvert magn hráefnis þurfi
að vera fyrir hendi til þess að vinnsla þessi
svari kostnaði, og hve stóran selveiðaflota þurfi
til þess að afla sliks magns á þei.n fjórum til
fimm mánuðum úr árinu, sem líklegt má telja,
að selveiði muni verða stunduð héðan.
Greinargerð:
Eins og flestum er kunnugt hér á landi, hafa
ýmsar þjóðir, svo sem Norðmenn, Rússar,
Kanadamenn, Bandaríkjamenn og Japanir,
stundað selveiðar um langt skeið í Norðurhöf-
um. Kunnastar olckur íslendingum eru selveið-
ar Norðmanna, enda hafa norskar selveiðaskút-
ur rnjög oft leitað hafna á Vestfjörðum og
Norðurlandi og þá einkanlega hér á ísafirði.
Hafa Norðmenn gert út til selveiða fjölda
skipa af ýmsum stærðum, allt frá fjörutíu smá-
lestum og upp í 300 smálestir, og mun nokkuð
af þeim skipum, sem á veiðum voru, þá er
Noregur var hernuminn árið 1940, hafa leitað
til brezkra hafna. Hin nýjustu selveiðaskip
Norðmanna voru flest, ef ekki öll, mótorskip,
og munu þeir hafa notað þau á síldveiðar, lúðu-
veiðar, þorskveiðar og hákarlaveiðar, þá er
þótti lítil von um hagnað af selveiðum eða á
þeim tímum árs sem þær geta alls ekki komið
til greina.
Fyrir styrjöld þá, sem nú geysar, nutu fisk-
veiðar Norðmanna ríkisstyrks, en svo mun ekki
hafa verið um selveiðarnar. Þær munu hafa
borgað sig beinlínis. Sellýsi var og í hærra
verði en t. d. síldarlýsi og eftirspurnin eftir
því var og meiri en eftir hinu.
VlKINGUR
205