Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1997, Blaðsíða 18

Olafur Þór Jóhannsson, formaður Samtaka uppboðsmarkaða
og framkvæmdastjóri Fiskmarkaðar Suðurnesja hf.
Fengjum hæsla mögulegt
verð lýrír takmarkaða auðlind
„Ég sé engan galla við það að setja allan
ferskan fisk á markað. þegar við vorum að
fara af stað með fiskmarkaði fyrir tíu árum
sögðu ýmsir að þetta væri óframkvæmanlegt
og markaðurinn hér á landi væri alltof lítill
vegna smæðar samfélagsins. Það væri aðeins
suðvesturhornið sem gæti talist eðlilegt
markaðssvæði og þó væri það á mörkunum.
En við höfum leyst öll mál mjög vel og
enginn vandi að setja upp fiskmarkað hvar
sem er á landinu í dag. Það er ekkert í veg-
inum tæknilega að selja allan fisk á markaði,"
sagði ÓLAFUR ÞÓR JÓHANNSSON, fram-
kvæmdastjóri Fiskmarkaðar Suðurnesja og
formaður Samtaka uppboðsmarkaða.
„Sumir óttast að á smærri stöðum út um
land verði allur fiskur keyptur burt og vinnsla
leggist þar af, en ég er ekki hræddur um að
svo fari. Við getum tekið sem dæmi að ef
Reykvíkingi tekst að kaupa þorsk á ísafirði
þarf hann að borga níu krónur á hvert kíló í
flutningskostnað suður. Það væri því eitth-
vað meira en lítið að í fiskvinnslunni fyrir
vestan ef þeir gætu ekki keppt við
Reykvíkinginn um þorskinn. En ef menn eru
ekki samkeppnisfærir á þessum grundvelli
verða þeir að taka til í sínum ranni, eða eru
hreinlega á rangri hillu og ættu fyrir löngu að
vera hættir að verka fisk.
Þessi umræða sem nú er í gangi um allan
fisk á markað er vegna kröfu sjómannasam-
takanna þar að lútandi. Aðdragandinn er
kvótabrask og þrenn verkföll sem sköðuðu
allt þjóðfélagið. Ef allur fiskur færi á markað
sé ég fyrir mér mikla þíðu í samskiptum
útgerðarmanna og sjómanna. Það er að vísu
nokkuð hjákátlegt að þetta hefði í för með sér
þíðu í þeim samskiptum því maður skyldi
ætla að þessir aðilar væru að keppa saman um
að fá gott verð fyrir fiskinn. En útgerð og
fiskvinnsla er alltof samtvinnuð hér á landi
og þekkist óvíða annars staðar. Þetta skapar
tortryggni sem myndi hverfa með því að allur
fiskur færi á markað. En þessi tortryggni milli
útgerðarmanna og sjómanna er einmitt
mikið böl í atvinnugreininni, enda jaðrar
þetta við stríðsástand," sagði Ólafur Þór.
„Ef allur fiskur færi á markað fengi íslensk
fiskvinnsla og íslenskt fiskvinnslufólk tæk-
ifæri til að spreyta sig á að vinna allan þennan
fisk. Við skulum samt ekki útiloka að ein-
hverjir vildu kaupa hráefnið hér og flytja
óunnið úr landi. Það gæti gerst en ég vil
benda á að það hefúr mjög dregið úr slíkum
útflutningi þrátt fyrir eða vegna fiskmarkað-
anna. Með meira magni aukast mjög mögu-
leikar kaupenda til sérhæfingar í vinnslu. Til
þess að sérhæfa sig í vinnslu einhverrar teg-
undar fiskjar eða stærðar, til dæmis á þorski
eða ýsu, þarf að vera nægilega mikið magn á
boðstólum til að nógu margir geti farið út í
slíka sérhæfingu og þá í neytendapakkningar.
Við verðum til dæmis varir við mikla eftir-
spurn eftir ýmiss konar flatfiski sem hreinlega
vantar á markaðinn. Ég get nefnt grálúðu.
Menn fá oft mjög hátt verð fyrir einn og einn
gám af grálúðu úti í Frakklandi. Hér þurfa
menn að geta sérhæft sig í að fullvinna
grálúðu, enda er bullandi eftirspurn eftir
þeirri framleiðslu. Ef allur fiskur færi á mark-
að sé ég fyrir mér mikla eflingu í fullvinnslu
og framleiðslu í neytendapakkningar,“ sagði
Ólafur Þór ennfremur.
Aukin samkeppni
„Til þess að menn séu samkeppnishæfir, ef
allur fiskur er kominn á markað, þurfa menn
annaðhvort að flytja afurðina út sjálfir eða
skipta við afurðasala sem býður mjög gott
verð. Þetta leiðir síðan af sér samkeppni milli
afurðasalanna um að bjóða sífellt besta
verðið. Þeir verða því alltaf að leita að nýjum
mörkuðum og hærra verði. Niðurstaðan
verður sú, að þá fáum við hæsta mögulega
verð fyrir þessa takmörkuðu auðlind okkar.
Það eru mörg ágæt fyrirtæki hér sem eru að
vinna sinn „eigin“ fisk og senda á markaði
erlendis gegnum sömu sölusamtökin. Eflaust
eru þau að gera mjög góða hluti, ég ætla ekki
að leggja dóm á það. En við fáum aldrei rétt-
látan dóm á það vegna þess að við höfum
enga mælistiku á hvort þeir eru endilega að
gera það besta,“ sa gði Ólafúr.
Hann tók sem dæmi, að togari kæmi að
landi með 100 tonn af ýsu og landaði hjá
18
Sjómannablaðið VIkingur