Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1997, Blaðsíða 29

nefna fiskveiðar, siglingaleiðir, mengunar-
varnir, hafrannsóknir og nýtingu jarðefna á
og undir hafsbotninum.
Deilur víða um heim
Um þessar mundir er reiknað með að um
30 fiskveiðideilur milli ýmissa þjóðríkja eigi
sér stað víðsvegar um heiminn. Þar að auki er
til staðar töluverður fjöldi af smærri og stærri
deilum um efnahagslögsögumörk milli ríkja.
í þessu samhengi er nærtækast að vísa til
deilu íslendinga við Norðmenn og Rússa
vegna þorskveiða í Smugunni í Barentshafi.
Þar að auki ágreining við Norðmenn um
veiðirétt íslendinga á hafsvæðinu kringum
Svalbarða. Þessu til viðbótar er rétt að minn-
ast á ágreining milli íslands og Danmerkur
vegna lögsögumarka milli Islands og
Grænlands annars vegar og fslands og
Færeyja hins vegar.
Af framansögðu má sjá að Alþjóðlega haf-
réttadómstólinn ætti ekki að skorta verkefni í
bráð. Ekki er heldur ólíklegt að ísland komi
til með að vera aðili að málarekstri íyrir
dómsstólnum, áður en langt um líður.
Forsenda fyrir slíkum málarekstri er, að allar
aðrar leiðir til sátta hafi verið útilokaðar.
Spurningunni um hvort hafréttardóm-
stóllinn verði starfi sínu vaxinn, er að sjálf-
söguðu ósvarað, og verður ekki svarað íyrr en
reynsla hefur fengist af störfum hans. Auk
þess ber að hafa í huga að deilur milli ríkja
verða ekki lagðar fyrir dómstólinn nema að
viðkomandi ríki viðurkenni lögsögu hans.
Sem dæmi er ólíklegt talið að harðvítug deila
milli Grikkja og Tyrkja, um efnhagslögsögu-
mörk þjóðanna í Eyjahafinu, verði lögð fyrir
Alþjóðlega hafréttardómstólinn þar sem
Tyrkir neita að skrifa undir hafréttarsamn-
inginn og hafa meira að segja mótmælt
honum.
Aðrar leiðir til lausnar á deilum
Án efa mun líða einhver tími þar til hinn
nýji Alþjóðlegi hafréttardómstóll hefur san-
nað gagnsemi sína. Og þrátt fýrir tilvist dóm-
stólsins, verður áfram hægt að skjóta
deilumálum, ríkja um fiskveiðar og hafsvæði
til Alþjóðadómstólsins í Haag þannig að
hugsanleg samkeppni gæti myndast milli
dómstólanna um málarekstur á þessu sviði.
Mikilvægt er að hafa í huga að ríki sem
vilja leysa fiskveiðideilur sín á milli með að-
stoð þriðja aðila, hafa val á öðrum málsmeð-
ferðum en hér að framan er getið. Þar er helst
að nefna gerðardóm samkvæmt hafréttar-
samningnum. Kostur við slíka málsmeðferð
er að úrlausn deilunnar getur tekið mun
skemmri tíma en málsmeðferð fyrir framan-
greindum dómstólum. Hins vegar er ókost-
urinn, við þessa leið, sá að hætta er á að
málsmeðferðin verði ekki eins vönduð meðal
annars þar sem meðal annars mun færri úr-
skurðaraðilar eða dómarar skipa gerðardóm
en hafréttardómstólinn. Auk þess þarf að
uppfýlla fleiri formskilyrði fýrir dómstól-
num. Niðurstaða gerðardómsins er endanleg
og ekki áfrýjanleg nema aðilar deilumálsins
hafi samið fýrirfram um áfrýjunarmeðferð. ■
Ryggt á eftirtötdum heimildum: Hafréttarsamn-
ingur Sameinuðu þjóðanna. „ Uthahafiveiðisátt-
málinn The European.
Jafnvægi
i fjarmalum fjölskyldunnar

GREIÐSLU(!JONUSTA
SPARISJOÐANNA
Öryggi í fjármálum er mikilvægt til þess að fjölskyldan
geti áhyggjulaus notið lífsins. Greiðsluþjónusta
Sparisjóðanna léttir þér fjármálavafstrið, gluggabréf
heyra sögunni til og þú hefur mun betra yfirlit yfir
fjármálin. Þú geturvalið milli þriggja leiða í!
Greiðsluþjðnustu Sparisjóðanna:
| Greiðsludreifing: Við gerum greiðsluáætlun fyrir árið og
þú borgarjafnar mánaðarlegargreiðslur.
I Stakar greiðslur: Sparisjóðurinn greiðir fasta reikninga,
s.s. hitaveitu-, fjölmiðla- og rafmagnsreikninga.
[Greiðslujöfnun: Komi til þess að greiðslur einstakra
mánaða séu hærri en inneign þín lánar Sparisjóðurinn
mismunmn.
Greiðsluþjónusta Sparisjóðannajer þægileg og örugg leið
til að ná jafnvægi í fjármálum þínum og heimllisins.
SPARISJÓÐUR VÉLSTfÓRA