Æskan - 01.09.1974, Blaðsíða 52

PAP P f R
Papplr er eitt af því nytsamasta, sem maðurinn hefur fengið t sfna þágu. Án
papptrs og prentaðs máls hefðu flestar upplýsingar og fræðileg atriði glatazt. Á
pappir eru skráð verzlunarviðskipti, ýmis önnur samskipti, svo og vlsindaleg
þróun. Er pappír hafði verið notaður um aldir tii ritverka, varð hann og pappírs-
vörur mikilvægur þáttur í þúsundum iðngreina.
Fyrstu pappírsframleiðendurnir voru vissar tegundir býflugna og vespa. Herrans
árið 105 fann Ts’ai Lun nokkur í hinu forna Kína aðferð til pappírsgerðar, sem
grundvallaðist á athugun hans á býflugum. Hann skar börk af mórberjatrjám í
ræmur, barði börkinn í pappírsdeig og bætti f það Ifni og bómullartrefjum. Á 12.
öld fluttu Múhameðstrúarmenn leyndarmálið með sér til Evrópu, en þeir höfðu
fengið það hjá Kfnverjum.
PAPPÍ R
Um 500 árum eftir Krists burð fundu Maya-lndíánar í Mið-Ameríku upp elns
konar pappír, sem þeir gerðu úr berki ffkjutrjáa. Þeir bjuggu til bækur með
stinnum spjöldum, sem leggja máttl saman og sundur. Aztec-lndíánarnir, er
tóku við af Maya-lndíánunum sem aðalmenningarþjóðflokkur Mið-Amerfku, bættu
pappfrsgerðaraðferðina. Ekki hafa aðrir Indfánar kunnað skil á pappírsgerð, svo
vitað sé.
Þróun pappfrsgerðar í Evrópu var hægfara. Kálfskinn og sauðsklnn voru notuð
tll að skrlfa á hið litla, sem fært var f letur, en það gerðu reglubræður f trúarregl-
um. Uppfinning prentvélarinnar um árið 1400 skapaði mikia þörf fyrir pappfrs-
pergament, enda kálfskinn ónothæft. Á þessum tfma var pappír búinn t.ll með
handafli á seinlegan máta — eitt blað f einu.
PAPPIR
PAPPf R
50