Skírnir - 01.12.1919, Page 77

Skirnir]
Færeysk þjóðernisbarátta.
283
að rita tiltölulega hreina færeysku, og sneiða hjá flestum
þeim aðskotaorðum, sem tíð eru í talmálinu. Því að oft-
ast hafa þau ekki, eða að minsta kosti ekki nema að nokkru
leyti, útrýmt samsvarandi orðum færeyskum; venjulega
eru bæði orðin notuð jafnhliða, oft hvort innan um annað*.
Einna mestu skakkafalli hafa mannanöfnin orðið fyr-
ir. Fornum nöfnum hafa Færeyingar flestum týnt og tekið
upp biblíu- eða dýrlinganöfn í staðinn. En annars kemur
hér undarlegt atriði til greina. Hver Færeylngur heitir
einu nafni og er skrifaður öðru, — leifar frá þeim tíma,
þegar ritmálið var eingöngu danskt. Ef A spyr B hvað
hann heiti, svarar B aldrei t. d.: Eg heiti Joen Petersen,
heldur segir hann eitthvað á þessa leið: Eg heiti Jógvan
og er kallaður Jógvan á Laði, og ef það nægir ekki, til-
greinir hann líka föður sinn, Pætur í Stovu. í daglegu
tali er að eins notað skírnarnafnið í færeyskri mynd þess,
og maðurinn kendur við bæinn þar sem hann á heima.
En ef A þarf að skrifa nafn B, spyr hann ekki hvað hann
heiti, heldur hvernig hann sé skrifaður, og þá svarar B
Joen Petersen.
Ahrif dönskunnar koma ekki jafnt fram á öJlum svið-
um málsins, eins og að líkindum ræður. Langflest orð,
sem tengd eru við dagleg störf eða hluti, sem tíðkaðir
hafa verið í Færeyjum frá ómunatíð, eru innlend. En
þegar Færeyingurinn á að tala um efni, sem liggja fyrir
utan daglegan verkahring hans, hættir honum við að hugsa
á dönsku.
Hér eru tvö dæmi, sem sýna hvernig mál flestir tala
í lögþinginu. Þau eru valin alveg af handahófl, tekin
eftir lögþing8tíðindum í Tingakrossi:
»Henda konfliktin sýnist mær at hava sítt upprinnilsi
í tí nógv ovsterka úttrykki, direksjónin hevur givið fyri
sínum vilja í tí cirkulerinum, sum hevur haft til fylgi at
kommissjóninar hava givið tapt pá forhond«.
»Okkara lærarir eru ivaleyst so fornuftigir, at teir
forstanda neyðvendigheitina av, at tað verður gottgjort,
at teir duga sítt arbeiði. Skúladireksjónin hevur altíð