Kirkjuritið - 01.03.1956, Blaðsíða 15

JÓHANNES SKÍRARI
109
Jerikó. Er staðurinn í grennd við dvalarstað Jóhannesar, að vitn-
isburði guðspjallanna. — Handritin eru talin vera frá því á fyrstu
öld fyrir Krist. Leturgerð handritanna virðist staðfesta það. Ker-
in, sem handritin voru geymd í, eru af hellenistiskri gerð, sem
bendir til tímans fyrir hernám Rómverja. Náttúrufræðingar úr-
skurða liið sarna. Byggja þeir sinn dóm á geislavirkunum í klæði,
sem vafið var utan um bókroðlana. Helgiritin geyma því trú-
arhugmyndir Gyðingasafnaðar, sem starfaði fyrir tilkomu kristn-
innar.
Athygli hefir beinzt að ýmsum frásögnum og ummælum helgi-
rita þessara, er virðast hafa að geyma hugmyndir og orðatiltæki,
er svipar einkennilega mikið til þess, er guðspjöllin og Jósefus
greina um skírarann. Eitt handritanna hefir verið nefnt Læri-
sveinaroðullinn. Þar greinir frá safnaðarstarfi og vígslum sér-
trúarflokksins. Þykir ekki ósennilegt, að Lærisveinaroðullinn sé
i'itaður um 20 f. Kr. Nákvæmlega verður þetta þó ekki ákvarð-
að. Sé gerður samanburður á kenningu Jóhannesar og riti
þessu, virðist sú ályktun ekki fjarri, að hér sé urn að ræða grein-
ar á sama stofni.
Söfnuður sá, er reit Lærisveinaroðulinn hefir líkzt Essenum
næsta mjög. Eru þessi líkingaratriði augljós í milli: Samlíf í eyði-
mörkinni í smærri hópum, tíðasöngur, vígslu-eiður, hinir inn-
vígðu skiptast í flokka innbyrðis, fyrirmæli um framkomu og
hegðun. Mismunur er þó nokkur á sértrúarsöfnuði þessum
og Essenum, svo sem þeim er lýst í ritum Jósefusar, en þó ekki
meiri en svo, að skýra má út frá breytingu og þróun sömu hreyf-
ingar á löngu tímabili.
Hefir Jóhannes skírari haft samband við hreyfingu Essena? Því
svara ýmsir fræðimenn játandi og tilfæra sem sönnun orðin í
Lúk. 1. 80: Og sveinninn (þ. e. Jóhannes) óx og varð þróttmikill
í lund, og hann var í óbyggðum til þess dags, er liann var leidd-
ur fram fyrir ísrael. Hafa þeir skýrt svo, að hinum unga sveini
hafi verið komið til fósturs í eyðimörkinni hjá Essenum. Hafi
þeir átt að annast andleg uppeldi hans. Þykir það og renna
stoðum undir þessa skoðun, að miðstöð Essenahreyfingarinnar
er sögð vera í En-Gedi (Geitalindinni), í Júdaeyðimörk. En sá