Vera - 01.06.1998, Blaðsíða 50

inu Do right woman, do right man. Þegar búið var að setja undirleikinn
inn á band og komið að söngnum, blossaði upp rifrildi á milli eins
blásturshljóðfæraleikarans og eiginmanns Arethu, sem auk þess var
dtlaður umboðsmaður hennar. Þetta verkaði þannig á söngkonuna að
hún gat ekki fengið sig til að syngja meira þann daginn og flaug um
hæl til New York með sínu sama misfríða föruneyd. Aretha hefur
nefnilega aldrei getað tjáð sig í söng ef henni líður illa og því oft orð-
ið að seinka plötuupptöku eða, það sem verra er, aflýsa hljómleikum
með stuttum fyrirvara.
Ferill Arethu Franklin er orðinn svo langur að heila bók þyrfti und-
ir (svo ég viti er bara til ein slík, ósamþykkt) og verð ég því að stikla á
svaka stóru hér: Líklega er ferskasta tímabil hennar í dægurlagaheim-
inum að baki, sem þýðir þó ekki að hún sé neinn meðaljón í þeirri ver-
öld, eins og nýja platan sannar. Og alveg frá 1975 hefur hún öðru
hverju sent frá sér sómaplötur og -lög sem náð hafa miklum vinsæld-
um, eins og t.d. þegar hún söng með Annie Lennox Sisters are daing it
for themselves...og vel á minnst - Aretha syngur aldrei texta þar sem gert
er lítið úr konum, eða sem hún getur ekki sætt sig við eða túlkað í það
og það skiptið. Sem dæmi um það er lagið Son of a preacher man. Það
var samið fyrir Arethu en prestsdóttirin vildi af einhverjum ástæðum
ekki taka sér textann í munn fyrr en hún heyrði Dusty Springfield
syngja það (1968). Þá fannst hennni það frábært og setti það á plötu
sína This giris in love with you, sem kom út 1970.
í nýjasta Time-ritinu eru nefndir 100 listamenn sem sett hafa mestan
svip á þessa öld, og Aretha er ein fárra útvaldra sem ekki er bara
minnst á, sem þó er heiður, heldur fær tvær heilar síður. Ég ætla að
ljúka þessum skrifum með fyrirsögn Time-manna: Sálardrattningin trón-
ir ein á toppnum, með himneska rödd og jarbneska sál.
3Cvlen.i
nxu^/iXrv
tl'CiA c wiu ðÆnv cúj tnmeiui 0tv n Iu u|! i:o ui(ni áCniuiv e/v
ú.r I, ó (uöni iuiu -í, UÆcUa xml oxj axiAaun - oxj/ llœfiLitl.
inn \ᣠoA/ OijAl/ cjaAu/ ívjx/ O/ &ÍA n/L U uuuiL
Nú voru sem sagt góð ráð dýr hjá upptökustjóranum Jerry - og þó.
Systur Arethu, þær Carolyn og Erma, eru nefnilega vel syngjandi. Með
þeim fór hún í hljóðver í New York með tónlistarupptökuna frá
Muscle Shoals. Söngnum var bætt við og þar með varð til b-hliðin á
fyrstu smáskífu Arethu fyrir Atlantic og Aretha sló í gegn. Ineverloved
a man... var á toppi R&B (ryþma og blús) listans í Bandaríkjunum í 9
vikur og komst í 9. sæti á popplistanum í Billboard. Og það tókst að
setja saman stóra plötu sem komst í 2. sæti breiðskífulistans í USA.
Hins vegar var sundrung orðin með þeim Ted White og Arethu og þau
skildu 1969.
Þrátt fyrir brösuga byrjun hjá Atlantic fyrirtækinu eru ár Arethu þar
gjörsamlega glæsileg fram undir miðjan 8. áratuguinn. Ætti að nægja
að nefna nokkur lög því til staðfestingar: fíespect, (You make me feel Iike
aj Natural woman, Chain of fools, Think (sem hún samdi sjálf og Flowers
settu á plötu undir nanfinu Slappaðu af). Og kannski frábærast af öllu:
I say a httle prayer. Auk þess mætti nefna nokkrar stórar skífur frá
þessum tíma, nú flestar komnar á geisladiska. T.d. vil ég nefna tvær
hljómleikaplötur: Aretha live at Fillmore West, þar sem hún hélt hljóm-
leika í helsta hipparokkhelgidóminum í San Francisco upp á von og
óvon en fékk svo góðar móttökur að hún hafði þá ekki upplifað ann-
að eins. Það var í mars 1971 og hún fyllti húsið öll þrjú kvöldin; Hin
platan er tvöföld: Amazing grace. Eins og nafnið gefur kannski til
kynna er hér um trúarlega tónlist að ræða og þá auðvitað gospel,
hljóðritað með séra James Cleveland og Kór sóknar Suður-Kaliforníu
í kirkju í Watts-hverfinu í Los Angeles í janúar 1972. í febrúar sama
ár söng Aretha svo við útför sinnar gömlu vinkonu og kennara, Ma-
haliu Jackson.
rlCa v Íínaó u v(mi / aji x v (cY rdu&i ,, C/ uó, li ú ( lcapaiYi 1
|(ú lumuiui árias j a ((vijc( ?
triuiY ðÁÁ' nvaAininn: ,,< 3l£ cu$/1 jaÁ' tnijndisv c£ó,(ca/ Rana.
Jéc, OT' Cjuá/,, AALCjUv nvaÁuA/inn RaIl/ cjazaAÁaAav fia n a
óJxUVO/, (lA2AAlló,(ca/ ?
9 U&A ,, S n2o/ f\AU\/ CjAJeXv nxeð/
H"
' QAAvli^xAjAi/ nvati c£ódod/
f~Juj$/ó,(cAApxidÁ/ mannintv áAu/i/ <uv (iann íio|ið { lianclo/ vlúð/
(co nuna |ÍaI(/ m i íc íIVuícj L qja oaÍ/ cjaTta p/iu j^u cuLu/i/ qav
n\A2ÁjdlXlAAcQj2Jl£/ QJV ð (cCVpXLíl>/.
& uvaXcgAoa/ (caruiA/ (Ljxvrla/ ij jx/i/15a2X cvá/ a££ijv a£n\A,nni -
Ígxj íA/ invmn &qav cj í f t i x. ÖCLacjifl o/v ícximvo/ ÍcaIo/lIo/ ijjx/i/
qÁaj Ánnvonnuniun/. < JVtta/ o tað^aió l Á/V cut |jxui/ QJV qJUIaZAÁ/ ti£
Cvqaw (voÁti/v ,ýa£mAz,nni£oAj UA/ moAuA/ .
*
\
50 v?ra