Læknablaðið - 15.12.1998, Blaðsíða 100

998
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
Dreifibréf landlæknisembættisins nr. 7/1998
Hverjir hafa heimild til þess að miðla
heilsufarsupplýsingum?
í frumvarpi til laga um
gagnagrunn á heilbrigðissviði
sem lagt varfyrirAlþingi á 123
löggjafarþingi 1998-1999 seg-
ir í fyrstu mgr. 7.gr.:
„Að fengnu sainþykki
heilbrigðisstofnana eða sjálf-
stætt starfandi heilbrigðis-
starfsmanna er rekstrarleyf-
ishafa heimilt að fá upplýs-
ingar, sem unnar eru úr
sjúkraskrám, til flutnings í
gagnagrunn á heilbrigðis-
sviði. Heilbrigðisstofnanir
skulu hafa samráð við lækna-
ráð og faglega stjórnendur
viðkoinandi stofnunar áður
en gengið er til samninga við
rekstrarleyfishafa.“
Mikilvægt er að skýrt sé
hverjir það eru sem veitt geta
slíkt samþykki. Lögin um rétt-
indi sjúklinga nr. 74/1997
fjalla um meðferð heilsufars-
upplýsinga og kveða á um að
heilbrigðisstofnanir eða læknir
eða annar heilbrigðisstarfsmað-
ur á eigin stofu varðveiti sjúkra-
skrár (14. gr.). I þeim lögum er
einnig fjallað sérstaklega um
réttindi sjúklinga í tengslum
við aðgang að sjúkraskrám (15.
gr.) og formlegt og upplýst
samþykki þeirra fyrir þátttöku
í vísindarannsókn, í hverju hún
er fólgin ásamt rétti til að hafna
þátttöku eða að hætta þátttöku
í slíkri rannsókn (10. gr.).
Orðið starfsmaður er ekki
skýrt í lögunum um réttindi
sjúklinga en önnur gildandi
lagaákvæði varpa þó ljósi á
hugtakið. Einnig er nauðsyn-
legt að skýra nánar hvað átt er
við með faglegum stjórnend-
um. Þar sem tjallað er um
heilsufarsgögn eru læknar eina
starfsstéttin sem hefur óheftan
aðgang að sjúkraskrám sjúk-
lings sem þeir hafa til með-
ferðar. Til mótvægis við rúma
aðgangsheimild hefur ströng
þagnarskylda verið lögð á
lækna um þau málefni sem
þeir kunna að fá vitneskju um í
starfi sínu sbr. 15. gr. laga nr.
53/1988. Þagnarskyldan fellur
ekki niður við lát sjúklings. Þá
er að finna í tölvulögunum, 7.
gr. laga nr. 121/1989, almenna
heimild fyrir lækna og tann-
lækna til að fá upplýsingar úr
sjúkraskrá sjúklings og jafnvel
vandamanna hans séu slíkar
upplýsingar nauðsynlegar
vegna sjúklings sem þeir hafa
til meðferðar. Sambærileg að-
gangsheimild er ekki til staðar
fyrir aðra heilbrigðisstarfs-
menn í gildandi lögum.
I 7. gr. læknalaganna nr.
53/1988 segir að „Læknir get-
ur við störf sín notið aðstoðar
annars heilbrigðisstarfsfólks
að svo miklu leyti sem slíkt er
nauðsynlegt og forsvaranlegt
vegna hæfni þess og sérkunn-
áttu. Starfar það þá á ábyrgð
læknis nema að önnur lög
bjóði annað“. Læknir getur
þannig miðlað nauðsynlegum
upplýsingum til annarra heil-
brigðisstarfsmanna um sjúk-
ling sem sem hann hefur til
meðferðar sé það brýnt vegna
meðferðar sjúklingsins og
eðlilegur þáttur í meðferð heil-
brigðisstofnana.
Rétt er að vara við rýmkum
heimilda til miðlunar upplýs-
inga með því að veita stórum
hópi ótilgreindra heilbrigðis-
starfsmanna heimild til slfks.
Frá persónuverndarsjónarmiði
er heppilegast að takmarka
slíkar heimildir eins og kostur
er og þá við lækna þar sem þeir
eru ábyrgðamenn greiningar
og meðferðar, sbr. 7. gr. laga
nr. 53/1988.
I reglugerð um sjúkraskrár
nr. 226/1991 kernur fram að
það er læknir sem halda skal
sjúkraskrá og á sjúkrastofnun-
um er það yfirlæknir sem ber
ábyrgð á að svo sé gert. Lækn-
ir skal varðveita sjúkraskrá á
tryggum stað og þess sé gætt
að einungis þeir starfsmenn
sem nauðsynlega þurfi eigi að-
gang að sjúkraskránni. Yfir-
læknir á deild eða ódeildar-
skiptri stofnun ber ábyrgð á
vörslu og meðferð sjúkraskráa
á meðan hann dvelur þar. For-
stöðumenn bera ábyrgð á
skjalavörslu sjúkraskráa.
Hverjir eru það þá sem veita
öðrum en viðkomandi sjúk-
lingi aðgang að sjúkraskrá á
stofnunum? Þetta atriði er nán-
ar skýrt í 15. gr. reglugerðar nr.
226/1991, þarsegir:
„Nú hefur yfirlæknir og/
eða læknaráð viðkomandi
heilbrigðisstofnunar sam-
þykkt rannsókn sem krefst
aðgangs að sjúkraskrám og
er þá þeim sem að rannsókn
standa heimill aðgangur að
skrám".
Lög um réttindi sjúklinga og