Fréttatíminn - 27.02.2015, Qupperneq 26

M
ér fannst mjög erfitt að þurfa að
vera vistuð hér. Ég hef mestan
félagsskap af starfsfólkinu og svo
eiginmanninum sem kemur í heim-
sókn daglega. Ég á enga samleið
með hinu fólkinu sem býr hér,“ segir Ósk Axelsdóttir
sem hefur glímt við Parkinsonsjúkdóminn í ára-
raðir og var vistuð á hjúkrunarheimilinu Hrafnistu í
Kópavogi í fyrra, aðeins 59 ára gömul. „Ég sá aldrei
fyrir mér að ég myndi vera komin á hjúkrunarheimili
fyrir aldraða þegar ég yrði sextug,“ segir Ósk sem
var sextug í nóvember.
Hrafnista í Kópavogi er í Boðaþingi. Hjúkrunar-
heimilið skiptist í fjórar deildir með ellefu
heimilismönnum hver, og þeir elstu á
deild Óskar eru á tíræðisaldri. Þau
taka á móti mér hjónin við inn-
ganginn, Ósk og Sigurjón Sigurðs-
son eiginmaður hennar. Hún er
fest með belti við hjólastólinn því
hún er gjörn á að detta. Parkinsons-
veiki er hægfara hnignun í þeim hluta
miðtaugakerfisins sem stýrir og sam-
hæfir líkamshreyfingu. Eitt einkennið
eru talörðugleikar, röddin verðug lág og
óskýr, og ég þarf að hafa mig alla við til
að skilja það sem Ósk segir. Heyrnin er
farin að gefa sig hjá mörgum af þeim
eldri borgurum sem dvelja á Hrafnistu
ásamt Ósk og gerir það henni enn
erfiðara að hafa samskipti við það því
fólk heyrir einfaldlega ekki það sem
hún segir. „Hérna er herbergið hennar,“
segir Sigurjón um leið og hann ekur Ósk í
Sextug á
Hrafnistu
Ósk Axelsdóttir er vistuð á Hrafnistu þrátt fyrir að vera aðeins
sextug. Hún glímir við Parkinsonsjúkdóminn og lítið er um úrræði
fyrir þetta ungt fólk sem þarf á alhliða umönnun að halda. Ósk
hefur verið gift Sigurjóni Sigurðssyni í 41 ár og upplifðu þau það
sem ákveðinn skilnað þegar hún fór á Hrafnistu og finnst henni
andlega niðurdrepandi að vera á deild með fólki allt upp í tírætt.
Sigurjón segist mjög ósáttur við stöðuna enda sé þetta sá tími
þar sem þau ætluðu að hætta að vinna og njóta lífsins.
Selur
mósaík verkin
Ósk opnar sölusýningu á
mósaíkverkum sínu í alrými
þjónustumiðstöðvar Hrafnistu í
Boðaþingi mánudaginn 2. mars
klukkan 13. Sýningin stendur til
og með föstudagsins 6. mars
og er opin milli klukkan 13 og
17 alla sýningardagana. Ósk
selur þar verk sem hún hefur
unnið á staðnum, auk eldri
verka. Hún sækir innblástur í
náttúruna, blóm og fugla.
hjólastólnum inn í rúmgott herbergið. „Allir fá 35 fermetra
herbergi. Svo er starfsfólkið hérna alveg yndislegt. Til að
gera þetta allt heimilislegra þá gengur starfsfólkið ekki í
neinum göllum heldur bara sínum eigin fatnaði,“ segir Sigur-
jón. Þau hafa ekki undan neinu við Hrafnistu að kvarta. Þeim
finnst þetta bara ekki rétti staðurinn fyrir sextuga konu með
Parkinsonsjúkdóminn.
Datt og var föst ofan í tjörn
Um tíma sá eiginmaður Óskar alfarið um hana heima. „Ég
sá í raun um hana allan sólarhringinn. Ég hjálpaði henni í
sturtu, studdi hana í göngutúrum, gaf henni lyfin hennar,
passaði upp á að hún dytti ekki þegar hún missti mátt í fót-
unum og stundum reyndar datt hún út úr rúminu á nótt-
unni. Ég ætlaði alltaf að hafa hana heima en strákarnir okkar
eiginlega tóku fyrir það. Þeir voru farnir að sjá hvað þetta tók
líka mikinn toll af mér og sem dæmi þá sofnaði ég eiginlega
alltaf þegar ég var með henni á biðstofum því þá allavega var
ég öruggur um að það væri annað fólk þar í kring til að grípa
hana,“ segir Sigurjón.
Ósk lá í nokkrar vikur á Landspítalanum í Fossvogi, fór
því næst á Vífilsstaði og loks á Hrafnistu í Kópavogi. „Í eitt
skiptið vorum við saman uppi í sumarbústað og ég var inni í
eldhúsi og fann einhvern veginn á mér að það væri eitthvað
að hjá Ósk. Ég fór að svipast um eftir henni og fann hana
fyrir utan bústaðinn þar sem hún lá hálf ofan í lítilli tjörn og
rétt náði að lyfta sér upp á handleggjunum til að kalla á mig
áður en hún datt niður aftur,“ segir hann.
Sigurjón segir það einkennandi fyrir Ósk hvað hún sé sjálf-
stæð: „Hún er með hnapp um hálsinn sem hún á að nota til að
fá aðstoð en hún þrjóskast við að nota hann.“ Ósk viðurkenn-
ir þetta fúslega og er með mar á enninu því til stuðnings. „Ég
sat í hjólastólnum, var með listaverk sem ég var að gera í ann-
arri hendinni og var að teygja mig fram en það endaði með
því að ég datt, rak höfuðið í og braut listaverkið,“ segir hún.
Dóttir listamannsins sem stofnaði Nesti
Ósk er fædd og uppalin í Kópavogi. Hún er dóttir listamanns-
ins Axels Helgasonar sem stofnaði Nesti. „Það þekkja margir
stytturnar sem hann gerði og prýddu lóðirnar við Nesti.
Við Nesti í Fossvoginum stóð til að mynda stytta af pissandi
dreng með fisk,“ segir Ósk. Hún á því ekki langt að sækja
listrænu hæfileikana. Eftir að hún þurfti að hætta að vinna
sem sjúkraþjálfari fór hún að reyna fyrir sér með mósaík-
listaverkum. „Þetta er góð endurhæfing því það reynir mikið
á fínhreyfingarnar að búa til þessi listaverk,“ segir hún en
Ósk hefur hingað til að mestu sloppið við handskjálftann
Ósk fær vinnuaðstöðu á Hrafnistu þar sem hún getur sinnt listsköpun sinni. Ljósmynd/Hari
Ósk Axelsdóttir hefur verið á Hrafnistu í hálft ár og heimsækir eiginmaður hennar, Sigurjón Sigurðsson,
hana nánast daglega. Ljósmynd/Hari
Framhald á næstu opnu
Ég á enga
samleið með
hinu fólkinu
sem býr hér
... óskastaðan
væri að búa í
10-12 manna
hjúkrunar-
heimili, þar
sem öll þjón-
usta er í boði,
með fólki á
mínum aldri.
Andlega
myndi það
muna svo
miklu.
26 viðtal Helgin 27. febrúar–1. mars 2015