Morgunblaðið - 19.01.1980, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. JANÚAR 1980
17
ÞRJÁ borgara í Hveragerði á að heiðra í dag fyrir
gifturík störf í þágu byggðarinnar en hér er um að ræða
þá heiðursmenn Stefán J. Guðmundsson hreppstjóra,
Magnús Ágústsson lækni og Tryggva Pétursson banka-
stjóra. Þegar við heimsóttum þessa menn einn daginn í
vikunni þá var það sérstakt að mörgu leyti, en þó fyrst
og fremst vegna þess að sjaldan hittir maður þrenn hjón
í röð sem búa yfir slíkri reisn í fasi og framkomu sem
þetta fólk býr yfir að loknum löngum starfsdegi. Ef
æska landsins fær skóla sem skilar slíkum stíl þarf
íslenzkt þjóðlíf ekki að örvænta.
A stanzlausri
læknavakt
í 50 ár
að syngja og spila á píanó. Og
bæði höfum við hjónin haft
gaman af laxveiði. Við kynnt-
umst reyndar í laxveiði í Þverá
í Borgarfirði. Konan mín hafði
verið leikari hjá Leikfélagi
Reykjavíkur í ein 10 ár áður en
við kynntumst, en þegar við
fluttumst hingað til Hveragerð-
is hóf hún að leika með Leikfél-
agi Hveragerðis. Hún lék m.a.
Höllu í Pjalla-Eyvindi. Þá gegn-
di hún formannsstörfum í Leik-
félaginu og oft fékk hún hingað
landskunna leikara til þess að
leikstýra. Má þar nefna Indriða
Waage og Gísla Halldórsson.
Eins og hún segir sjálf, þá lætur
henni vel að spenna bogann
hátt.
Annars er allt ósköp venju-
legt af okkur að frétta. Ég hef
allt gott um sambýlið við svæð-
ið að segja, menn hafa sýnt mér
traust og það hafa verið
skemmtilegar sviptingar í
byggðinni. Miklar breytingar
hafa orðið á fólksfjölda í Hvera-
gerði t.d., en þó sérstaklega í
Þorlákshöfn sem hefur vaxið
frá grunni á þeim tima sem
liðinn er síðan við komum
hingað. Þegar við komum
hingað keyptum við hús sem við
seldum síðar Gísla Sigur-
björnssyni og í því húsi byrjaði
starfsemi Áss. Síðan byggðum
við sjálf núverandi hús á yndis-
legum stað og hér líður okkur
vel.“
Magnea Jóhannesdóttir og Magnús Ágústsson læknir
Stefán J. Guðmundsson hreppstjóri og Elín Guðjónsdóttir.
„Líkað vel
sambýlið við
Hvergerðingaa
„Ætli maður geti litið svo
stórt á sig það sé hægt að
neita því að tala við ykkur,“
sagði Stefán J. Guðmunds-
son fyrrverandi hreppstjóri
í Hveragerði þegar við sögð-
umst vilja ræða málin
stundarkorn.
„Ætli við byrjum þá ekki á
myndatökunni," sagði ég,
„því ekki er nú verra að sýna
fjallið sem um er að ræða.“
„Það er nú ekki víst að ég
láti allt eftir þér,“ svaraði
kempan um hæl, „ég er nú
stamur fyrir og myndatökum
er ég ekki vanur enda ósköp
venjulegur alþýðumaður."
Svo körpuðum við svolítið í
mesta bróðerni og filman
fékk sinn skammt.
Þau hjón Stefán og Elín
Guðjónsdóttir hafa búið í
Hveragerði síðan 1935, eða
svo gott sem síðan byggð
hófst á staðnum. Það er talið
að byggð hafi hafist í Hvera-
gerði með tilkomu Mjólkur-
búsins árið 1929 og þegar þau
Stefán og Elín fluttust þang-
að með tvö börn voru aðeins
orfá hús þar. Stefán byggði
hús’ árið 1937 en hann er
byggingarmeistari.
„Mín saga er ekki við-
burðarík," sagði hann af hæ-
versku sinni, „ég er bygg-
ingarmaður og byrjaði að
byggja hér þegar ég kom og
minn þáttur hefur verið á því
sviði. Mér hefur líkað vel
sambýlið við Hvergerðinga,
hér hef ég unnið og hér hef
ég notið ákaflega mikillar
gæfu og alið upp fimm syni.
Hreppstjóri varð ég 6. júní
1948 og gegndi því starfi þar
til 31. ágúst s.l., eða í alls
liðlega 31 ár. Þá hef ég haft
umboð fyrir Brunabótafélag
íslands síðan 1964 og hef það
ennþá þótt áttræður sé. Ég
fæ mig ekki til þess að
leggjast alveg í leti, hef
alltaf starfað og langar til að
starfa áfram. Ég held að elli
kerling fari fyrst að gera
vart við sig þegar maður
leggur vinnuna á hilluna.
Hreppstjórastarfið fyrr og
nú? Jú, starfið er minna
umfangs nú en áður. Það var
erfiðara þegar lögregluskyld-
an fylgdi því og skattamálin
og þá hafði maður það á
tilfinningunni að maður væri
alltaf í návígi við sína
granna.
Hitt er svo að þjóðfélagið
hefur aldrei metið störf
hreppstjóra til verðs, þau eru
lítils metin í krónutali. Þá
má svo sem nefna að í 20 ár
var það fylgifiskur hrepp-
stjórastarfsins að vera um-
boðsmaður jarðeigna ríkis-
ins.“
„Hvað er þér eftirminni-
legast af þeim störfum sem
þú hefur lagt hönd hér í
Hveragerði?“
„Af því sem ég vann tals-
vert við og þykir líklega
kærast, var stofnun spari-
sjóðsins upp úr 1960. Þetta
var ekki mikið fyrst en
hjálpaði strax staðarbúum.
Viðskiptalíf þjóðarinnar er
orðið þannig að banki er
nauðsynlegur á hverjum
stað. Búnaðarbankinn tók
síðan við starfi Sparisjóðsins
þegar hann opnaði hér 1967
og við vorum svo lánsamir að
fá þann ágæta mann,
Tryggva Pétursson, sem
bankastjóra, og hann hefur
gert bankann að stórveldi
hér austan fjalls. Spari-
sjóðsstofnunin opnaði að
mínu mati möguleikann á að
fá hingað sterkari ba.nka, því
ella er óvíst hvernig þau mál
hefðu þróast.
Hitt er svo að ekki hefur
maður staðið einn í þessu
daglega starfi, konan hefur
verið mín styrka stoð og oft
lentu ýmis störf á henni auk
heimilishalds og uppeldis-
mála. Hún hefur einnig sinnt
ýmsum kvenfélagsmálum, en
eftir langan starfsdag í
Hveragerði eigum við marga
góða kunningja og það er
gott að hafa notið sérstak-
lega góðrar gæfu.“
Nú er verið að heiðra
Stefán fyrir gifturík störf í
Hveragerði og s.l. sumar var
hann viðstaddur 50 ára
kaupstaðarafmæli á Nes-
kaupstað, því hann var einn
af fyrstu bæjarfulltrúunum
þar, „og svo eru veizluhöld
hérna núna,“ sagði Stefán,
„svo það má segja að það sé
tilbreyting í þessu, en hins
vegar er nú kannski vissara
fyrir þig að fara ekki langt
með mig í spjallinu því að ég
er nefnilega krati.“ Og þar
með slógum við botninn í
spjallið, því ég hafði haft það
á tilfinningunni að þetta
síðasta væri það eina sem
hann langaði til þess að
segja mér.
Grein og myndir
ÁrniJohnsen