Tíminn - 24.12.1943, Blaðsíða 11

T í M I N N
11
DAGFIMUR BONDI:
Ráðskonau á Urðarfelli
Leikrit í 6 þáttum.
LeiJcrit þetta var flutt i útvarp fyrir nokkrum árum á kvöldvöku starfsfólks Ríkis-
útvarpsins. Siðan hafa 'víðsvegar að af landinu komið óskir um að fá það léð til flutn-
ings á leiksviði, en á því voru verulegir erfiðleikar, þar sem leikritið var samið bein-
linis fyrir útvarp. Nú hefir höfundur breytt leikritinu allmikið og leyft Tímanum að
prenta það í jólablaöi sínu.
í óðru leikriti, sem fjallar um sömu persónurnar og einnig hefir verið flutt í út-
varpið, segir nánar frá skiptum þeirra Fanneyjar og flugmannsins og vináttu þeirra
Flóka útgerðarmanns og Kára bónda.
Höfundurinn heitir réttu nafni Dagfinnur Sveinbjörnsson. Hefir hann starfað hjá
Ríkisútvarpinu frá því er það tók til starfa. í frístundum sínum semur hann leikrit.
Sum þeirra hafa verið flutt i útvarpið og hlotið vinsœldir.
Þá má að geta þess hér, að Dagfinnur Sveinbjörnsson hefir nýlega lokið við að
semja óperettu, er Tónlistarfélagið mun sýna i Reykjavik eftir áramótin. Nefnist hún
„í álö g u m“. Hefir Sigurður Þórðarson tónskáld, samiö músikkina, en Victor Ur-
bantschits stjórnar hljómsveitinni og Haraldur Björnsson annast leikstjórn.
I. ÞATTUR.
Heima á Urðarfelli. Baðstofa. Tvö rúm
sitt undir hvorri hlið. Yfir þau eru
breiddar salúnsábreiður.
Þóra vinnukona situr á innra rúminu
vinstra megin. Hún er að festa tölur í
kraga á ullar-peysu. Raular lágt, bros
leikur um varir hennar. Hún er þokkalega
klædd. Vel greidd. Hárið fléttað í tvær
fléttur. Hún er um fimmtugt.
Kári bóndi kemur inn. Hann er um
sextugt með hæruskotið hár og skegg.
Þokkalega klæddur.
Kári: Öll þín verk hefir þú vandað vel
Þóra mín, en natni þín við þessa peysu er
því líkust, að þú sért að dekra við hvít-
voðung.
Þóra (kankvís): O, jæja. Það er nú for-
hlaupin tíð, húsbóndi góður, en hitt er
rétt, að ég hefi vandað vel til peysunnar.
Kári: Þetta er útmetin skjólflík og
prýðilega fallegt handbragð á henni. Það
er sjálfsagt fyrir þig að setja hana á
basar í Reykjavrk, þá færðu gott verð fyr-
ir hana.
Þóra: Nei, ónei. Hvorki er henni ætlað
að rykfalla þar eða lenda á einhverjum
lúsalubba.
Kári: Þá held ég þú ættir að láta þjóð-
stjórnina fá hana. Það er hvort sem er
farið að næða svo kalt um hana.
Þóra: Henní er ætlað að skýla þér hús-
bóndi góður. (Með áherzlu): Já þér og
engum öðrum. (Réttir honum peysuna).
(Hann tekur við henni, skoðar hana um
stund).
Kári: Já, mjúk er hún og hlý er hún, —
eins og hugarþelið þitt mér til handa,
Þóra mín.
Þóra: Reynist hún jafn haldgóð, ætti
hún að geta orðið þér til nokkurra nytja.
Kári: Já, satt segir þú það. Við skulum
nú sjá, hvernig peysutetrið fer á skrokkn-
um á mér. (Fer í peysun'a). Hæfilega stór
er hún.
Þóra: (Færir sig nær, hálf hikandi,
byrjar .að hneppa kraganum).
Frosti; (Vinnumaður, kemur inn. Hann
er í heimatilbúnum fötum með sokkana
utan yfir og húfuna aftur á hnakka.
Hann er um tvítugt).
Það, það lenti flugvél í foss rétt fyrir of-
an, vildi ég sagt hafa, foss.
Kári: Hvað segirðu. Lentu þeir nú í
fossinum bölvaðir angurgaparnir þeir
.arna?
Frosti: Nei á bökkunum fyrir ofan foss.
Hefði hann farið í fossinn, hefði hann
ekki gert þá bölvun af sér, sem hann
gerði.
Kári: Skemmdi hann nátthagagirðing-
una?
Frosti: Nei ekki gerði hann það. En
hann fældi undir henni Jónu á Hóli svo
að hún endasentist úr söðlinum. (Hlær).
Mér sýndist hún vera orðin að flugvél.
Kári: Meiddi hún sig þá ekki stelpuang-
inn?
Frosti: Hún brákaðist eitthvað í mjaðm-
arbeinssköflungnum og á handleggnum og
fékk náttúrlega blóðnasir og svo eitt-
hvað fleira, — en það versta var, að söð-
ullinn eyðilagðist, því að klárinn varð
bandsjóðandi vitlaus.
(Barið að dyrum).
Kári: Frosti, farðu til dyra. (Hann fer).
(Kári greiðir skeggið). Manni vinnst ekki
einu sinni tími til að þakka þér fyrir
gjöfina, Þóra litla. (Frosti kemur inn).
Frosti: Hann er kominn þessi útgerðar-
Flóki sem var hér á dögunúm.
Kári: Nú, láttu manninn koma inn.
(Frosti fer. Þóra fer einnig).
Flóki: (Kemur inn. Hann er klæddur í
falleg ferðaföt. Hann er um fertugt,
nokkuð feitur, rjóður í andliti). Komdu
sæll og blessaður, Kári bóndi.
Kári: Já sæll. Fáðu þér sæti á rúminu
því arna. (Bendir á rúmið). Flóki sezt.
(Kári kallar): Þóra, Þóra komdu með
kaffi handa manninum. Komstu í bíl frá
Reykjavík
Flóki: Nei ég kom í flugvél. Það er nú
fullreynt, að í þinrii landareign er af
náttúrunnar hendi ágætur flugvöllur,
sem við lentum á heilu og höldnu.
Kári: Ég þarf nú ekki að fá mann frá
Reykjavík til að segja mér, hvaö Guð og
náttúran hafa fyrir mig gert hér á Urð-
arfelli. En hinu get ég frætt þig á, að þið
voruð rétt búnir að sálga stúlku hér af
næsta bæ.
Flóki: Hvað segirðu. Slasaðist stúlka?
Kári: Já víst var svo, og eyðilagðist nýr
söðull.
Flóki: Nú, það er sjálfsagt að fljúga með
hana til Reykjavíkur.
Kári: Til þess að klára hana alveg eða
hvað? Ónei, láttu það nú vera. En eitt-
hvað hefir þér verið á höndum, fyrst þú
komst hingað fljúgandi?
Flóki: Það þarf ekki að vera mikið er-
indi, þó að maður bregði sér til fundar við
kunningja sinn. Annars má telja, að ég
hafi merk tíðindi að færa þér.
Kári: Nú, nú, láttu mig heyra.
Flóki: Þú manst það, þegar ég byggði
sumarbústaðinn uppi undir fjalli, setti ég
hann þar, sem þú taldir að hiti væri
fólginn í jörðu. Nú hefi ég sannprófað,
að þessu er þannig varið.
Kári: Nú.. og..
Flóki: Nei, nei, ég hefi ekki brotið boð-
orðin, sem þú gafst mér, viðkomandi
jarðraski á þessum slóðum.
Kári: Nei það má ekki koma fyrir, því
að það eru forn ummæli, að ekkert megi
hreyfa við Fögrubrekku, eins og ég sagði
þér.
Flóki: Að sjálfsögðu ekki. En nokkru 'of-
ar í fjallinu telja fróðir menn hentugt að
bora eftir heita vatninu. Og, ef svo reyn-
ist, þá streyma auðæfin sjálfkrafa í fang
þér.
Kári: Þú lýgur nú svo hratt, að ég hefi
ekki við að trúa.
Flóki: Jú sjáðu til. Takist að beizla
þessa auðsuppsprettu, og heita vatnið
streymir inn á hvert heimili sveitarinnar,
þarf ekki langar útskýringar til að sýna,
hver verður hlutur Urðarfellsbóndans.
Kári: Spilaborgir hafa nú allajafnan
reynzt okkur sveitamönnum skjóllitlar
gegn hretviðrum lífsins. (Þóra kemur með
kaffið. Flóki tekur upp vínflösku, og hell-
ir saman við kaffið).
Kári: (Glaður). Já, nú líkar mér bet-
ur við þig, og þá er bezt að við tökum
upp léttara hjal. (Ákafur). Tókst þér að
útvega mér nokkra kvenmannstjátlu?
Flóki: Ónei, ekki er það orðið enn. Þú
villt ekki annað en unga stúlku, en þær
vilja ekki vinna.
Kári: Ég mundi nú ekki drepa hana úr
þrældómi, ef hún væri viðfeldin og upp-
lífgandi. Ég er svoleiðis gerður, að mér
þykir skemmtilegra að sjá snjáldur á lag-
legri stelpu heldur en að hafa einhverja
kolkrímu fyrir augum mér.
Flóki: Satt segir þú. Mér dettur ráð í
hug. Skál. Auglýstu í útvarpinu eftir ráðs-
konu.
Kári: Þar sagðir þú orð af viti. Útvarpið
leysir hvers manns vanda. En ég hefi
ekki hugsað mér að taka ráðskonu. í
fyrsta lagi vegna þess, að ég veit ekki
hvernig Þófa tæki því, ef ráðskona kæmi
hingað, og svo er kaupið, — kaupið verð-
ur maður að hugsa um fyrst og fremst.
Það yrði stórum mun hærra handa ráðs-
konu ....
Flóki: Sjáðu til. Nú eru óbyrjur bæjar-
ins búnar að þyrla upp slíku moldviðri
kringum þær stúlkur, sem gera sér það
til gamans að eignast króa í lausaleik, að
þær vilja fegnar komast úr fjölmenninu
í kyrrð sveitanna, og þá hvað helzt ger-
ast ráðskonur, því að þaðan liggur leiðin
venjulega upp í hjónarúmið, en sá sem
ánetjast verður venjulega að bæta við sig
einum króa, sem ber ekki að öllu leyti
hans eyrnamark.
Kári: Ég hefi nú alltaf verið lítið fyrir
það að láta óviðkomandi taka út í minn
reikning. En hvað um það. Kvenmann
verð ég að fá, og ekki trúi ég,' að stofnun
eins og útvarpið, sendi frá sér annað en
fullgilda vöru.
Hrólfur: (Vestur-íslenzkur flugmaður,
um tvítugt. Klæddur í flugmannabún-
ingi). Komið þið sælir. (Heilsar Kára
með handaþandi). Fagurt um að litast á