Morgunblaðið - 12.10.1965, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 12. október 1965
lan Srnith, forsætisráðh. Rhodesiu:
Sjálfstæði er það sem við viíjum
London, 11. okt. — NTB-AP
IAN Smith, forsætisráðherra
Rhodesiu bjóst í kvöld til heim
ferðar frá London til Salisbury,
eftir að samningaumræður hans
og brezku stjórnarinnar um fram
Schweitzer
sæmdur Leifs
Eiríkssonor
verðlnununum
New York, 11. okt. (NTB)
HINN látni mannvinur, Albert
Schweitzer, var sl. laugardag
sæmdur Leifs Eiríkssonar
verðlaununum fyrir þetta ár.
Munu verðlaunin, sem ef til
viU munu verða allt að
100.000 dollarar renna til
sjúkrahúss þess, sem Albert
Schweitzer kom á fót í Lamba
rene í Afríku.
Verðlaunin voru afhent
við sérstaka hátíðaathöfn á
heimssýningunni í New York
á Leifs Eiríkssonar deginum
Sá, sem fram kom fyrir hönd
Schweitzers var ungfrú Erika
Anderson, er var náinn vinur
Schweitzers. Hinn látni mann
vinur hafði verið látinn vita
um verðlaunin áður en hann
dó fyrr á þessu ári.
Johannes S. Newton, for-
maður Leifs Eirikssonar stofn
unarinnar skýrði blaðamönn-l
um frá því, að fénu yrði safn-
að víðs vegar um heim og að
hann gerði ráð fyrir, að safn-
ast myndu um 100.000 dollar-
ar,
tíð Rhodesiu höfðu faið út um
þúfur. Má nú búast við því, að
nú verði undinn bráður bugur
IAN SMITH
forsætisráðherra Rhodesíu
að sjálfstæðisyfirlýsingu af hálfu
Rhodesíu, að því er haft er eftir
áreiðanlegum heimildum í Lond
on.
Fyrr um daginn hafði Ian
Smith verið kallaður að nýju
óvænt á fund með Wilson, for-
sætisráðherra Bretlands, en eftir
fundinn sagði Smith, að hann
hefði ekki haft neinar breyting-
ar í för með sér.* 1
Við brottför sína á fiugvellin-
um, sagði Smith, að „ekki veeri
unnt að brúa“ sarhkomulagið
við Bretland vegna kröfu Rhode-
síu um sjálfstæði.
„Sjálfstæði er það, sem við
viljum, og það er áreiðanlega
næsta skynsamlega skrefið“,
sagði Smith ennfremur við brott
för sína.
Allt virðist því benda til þess
nú, að Smith sé ákveðinn í því
að slíta nýlenduna, sem stjórnað
er af hvtíum mönnum, úr sam-
bandi við brezka samveldið.
Stjórn Gerhardsens
sagði af sér / gær
Per Borten falin stjórnarmyndun
Osló, 11. okt. (NTB)
ÓLAFUR Noregskonungur fól í
dag formanni Miðflokksins, Fer
Borten stórþingsmanni að mynda
nýja ríkisstjóm. Varð Borten við
tilmælum konungs og klukku-
tíma síðar fékk hann aftur
áheyrn hjá konungi, þar sem
hann afhenti konunginum tillög-
uraar um myndun ráðuneytis.
Sovétríkin aðvara
Indónesíuíorseta
— segja barátijna gegn kommúnistum
nábargjöf til heimsvaldasinna
Jakarta, 11. okt. (AP—NTB)
HERINN í Indónesíu heldur
áfram herferð sinná gegn komm-
únistum í landinu, og herma
óstaðfestar fregnir að rúmlega
þúsund þeirra hafi verið hand-
teknir, en þúsundir flúið til
fjalla.
Sukamo forseta barst í dag
símskeyti frá leiðtogum Sovét-
ríkjanna, þeim Alexei Kosygin,
forsætisráðherra, Leonid Brezh-
nev, flokksleiðtoga, og . Anastas
Mikoyan forseta, þar sem þeir
fagna batnandi heilsu hans, en
vara hann jafnframt við því að
beita þá valdi, sem „ötullegast
berjast gegn heimsvaldastefn-
unni“, eins og það er orðað.
Sjálfur kom Sukarno til Ja-
Leiðrétting
í MBL. sl. laugardag var skýrt
' frá umræðum, sem fram fóru
um tannlæknanám á borgar-
stjórnarfundi 7. okt. sl. Þar eð
dagskrártillaga í>órs Vilhjálms-
sonar í málinu misprentaðist,
verður hún prentuð hér aftur:
„Þar sem menntunarmál tann-
feekna eru til meðferðar hjá
stjórnarráði og Háskóla íslands,
telur borgarstjórn ekki ástæðu til
að gera ályktun um tannlækna-
nám í háskólanum, en tekur fyr-
ir næsta mál á dagskrá."
karta í dag, en hann hefur dvalið
í sumarhöll sinni í Bogor frá því
byltingartilraunin var gerð hinn
1. þessa mánaðar. Hélt Sukamo
rakleiðis til forsetahallarinnar,
og tók þar m.a. á móti nýjum
sendiherra Sviss.
I símskeyti sovézku leiðtog-
anna segjast þeir fagna því að
hann sé nú á batavegi og hafi
að nýju tekið við embættisstörf-
um sínum. En þeir bæta við
þeirri aðvörun að allar aðgerðir
til að veikja þau öfl, sem ötulleg
ast berjist gegn heimsvaldastefn
unni, veiki einnig Indónesíu og
séu náðargjöf til heimsvalda-
sinna. Ekkj nefna leiðtogarnir
kommúnisma.
Hin nýja fjögurra flokka ríkis-
stjóm verður tilnefnd af ríkis-
stjóm Einars Gerhardsen á ríkis
ráðsfundi í fyrramálið, þriðju-
dagsmorgún.
í fundarlok í Stóiþinginu í dag
strax eftir að fjármálaráðherr-
ann hafði lagt fram fjárlagafrum
varp stjórnarinnar fyrir árið
A myndinm sést Johnson Banda ríkjaforseti taka sin fyrstn spor
eftir uppskurð þann, sem gerð ur var suL föstudag, er gall-
blaðran var tekin úr forsetanum. Fór aðgerðin fram á Bet-
hesda Naval Hospital nál. Washington og sést forsetinn þar á milli
tveggja manna úr starfsliði sjú krahússins. — AP.
Johnson á annríkt
í sjúkrahúsinu
Bethesda, Maryland, 11.
okt. (AP-NTB).
JOHNSON Bandaríkjaforseti
kenndi nokkurrar vanlíðanar í
dag eftir erfiðustu nótt sína frá
því hann gekkst undir uppskurð
1966, bð Einar Gerhardsen um' s.l. föstudag og gallblaðran var
orðið, þar sem hann gaf þessa tekin úr honum. En þrátt fyrir
yfirlýsingu: I vanlíðan ræddi hann í þrjá stund
dag! arfjórðunga við Hubert Hump-
hrey, varaforseta, um ýms þau
mál, sem á döfinni eru. Ræddu
Ríkisstjórnin heldur í
fyrsta ríkisráðsfundinn með hans
hátign konunginum, eftir að Stór
þingið kom saman. Eftir þau úr-
slit, sem kosningar til Stórþings-
ins í september leiddu til, mun
stjómin á þesum ríkisráðsfundi
leggja fram lausnarbeiðni sína.
Strax að loknum ríkisráðsfund
inum kallaði konungur forseta
Stónþingsins, Bent Ingvaldsen á
sinn fund. Hann ráðlagði kon-
ungi að snúa sér til Per Borten,
sem kom til konungshallarinnar
skömmu síðar.
A morgun, þriðjudag, mun rík-
isstjórn Bortens koma saman á
fyrsta ríkisráðsfund sinn-og mun
þá verða gengið frá því, hvaða
ráðuneyti munu heyra undir
hina einstöku ráðherra.
AKRANESI, 11. okt. — Pólar-
víking, sænskt skip, brunaði inn
á hðfnina í morgun og lagðist
að hafnargarðinum, lestaði þar
125 tonn af dýrafóðri frá Har-
aldi Böðvarssyni og Co. og
Heimaskaga hf og fer á Norður
landamarkað.
Haförn og Höfrungur 1. eru
á sjó í dag. — Hér hefir rignt
megnið af deginum og sírignt
klukkutímum saman. — Oddur.
þeir m.a. hugsanlega heimsókn
Ludwigs Erhards, kanzlara Vest
ur Þýzkalands til Bandaríkj-
anna í næsta mánuði, ástandið
í Rhodesíu, deildu Indverja og
Pakistana og nýjustu fréttir frá
Dóminíkanska lýðveldinu.
Blaðaifulltrúi forsetans, Bill
D, Moyers, hafði það eftir lækn-
um forsetans að eðlilegt væri að
sjúklingurinn kenndi vanlíðan-
ar á þessu stigi. Einnig hefði það
haft áihrif á nætursvefninn að
forsetinn tók engin svefnlyf í
gærkvöldi.
Varðandi hugsanlega heimsókn
Efhards sagði Moyers _að strax
að loknum kosningum í Vestur-
Þýzkalandi í síðasta. mánuði,
hefði Jöhnson sent Erhard heilla
óskaskeýti, og látið í ljós vonir
sínar um áð þeir gætu bráðlega
hifzt einslega og ræðst við. Ef
úr heimsókninni getur orðið,
verður það þriðji fundur þeirra
Erhards og Johnsons frá því sá
sfðarnefndi tók við forsetaem-
bætti. Hittust þeir fyrst í Texas
í árslok 1963, en síðan aftur i
júní s.l. í Washington.
Um helgina átti Johnson for-
seti annríkt í sjúkrahúsinu í Bet-
hesda. Á laugardag undirritaði
hann 13 ný lög og ræddi við
ýmsa helztu ráðgjafa sína. Á
sunnudag átti hann langan fund
með Humphrey varaforseta, en
seinna um daginn kom fjöl-
skylda forsetans í heimsókn, og
gat hann þá fengið nokkra
hvíld.
Helge Ingstad veitt
Nansensverðlaunin
Osló, 11. okt. (NTB)
NANSENSVERÐLAUNUNUM
var úthlutað í dag og hlutu þau að
þessu sinni rithöfundurinn Helge
Minnzt verði 1100 ára af-
mœlis íslandsb. 1974
í GÆR lagði ríkisstjórnin
fram á þingi eftirfarandi
þingsályktunartillögu um
hvernig 'minnast skuli ellefu
hundruð ára afmælis íslands-
byggðar árið 1974:
Alþingi ályktar að kjósa
sjö manna nefnd til að íihuga
og gera tillögur um me'ð
hverjum hætti minnast skuli
á árinu 1974 ellefu hundruð
ára afmælis byggðar á ís-
landi.
Forsætisráðherra skipar
formann nefndarinnar.
í greinargerð þingsályktun-
artillögunnar segir svo:
Að tæpum níu árum liðn-
um verður ellefu hundruð ára
afmæli stöðugrar byggðar á
Íslandi. Sjálfsagt er að svo
merks afmælis verði minnst
á viðeigandi hátt og þykir
ráðlegt, áð menn verði nú
þegar settir til að ffliuga það,
því að ýmislegt kemur til
greina svo sem samning og
útgáfa heillegrar fslandssögu,
bygging nauðsynlegra þjóð-
hýsa, hátíðahöld í líkingu vi'ö
þau, sem voru 1874 og 1930 og
fL
Ingstad og dr. Herman Löven-
skjöld. Verðlaunin voru heiðurs-
skjal og ávísun að upphæð 10.000
norskar kr. til hvors þeirra.
Á meðal ástæðna þeirra, sem
úlhlutunarnefndin færði fyrir
veitingu verðlaunanna til Helge
Ingstad, benti nefndin á, að hann
hefði getið sér mikinn orðstír
með því að leita fornleyfa í sam-
bandi við ferðir norrænna manna
tii Ameríku á miðöldum og auk
þess með langri vísindalegri
starfsemi sinni um fjölda ára á
sviði vísinda, bókmennta o.fL
varðandi heimskautalöndin.
í þakkarræðu sinni sagði Ing-
stad m.a., að Nnansen hefði unn-
ið mikið að sömu málefnum og
hann sjálfur hin síðari ár og að
Nansen hefði í bókum sínum
bent á, að Vínland hafi hlotið
að vera langt til norðurs á megin
landi Ameríku
/