Morgunblaðið - 07.04.1966, Blaðsíða 10

10
MORCUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 7. apríl 1966
GRIKKLAND - JÚGÓSLAVÍA
Sól, sjór og sögulegar minjar
Dubrovnik á Dalmatíuströnd
GRIKKLAND er að verða
eitt vinsælasta ferðamanna-
land í Kvrópu, enda hefur það
marga þá kosti sem ferðamenn
kunna vel að meta. Veðurfar
þar er eitt hið ákjósanlegasta í
Evrópu, stöðugt sólskin allt
vorið, sumarið og haustið, svo
að þar sést vart ský á himni
meginhluta ársins. Hins vegar
getur Norðurlandabúum orðið
nokkuð heitt ef þeir dveljast á
meginlandinu, og þá einkum í
Aþenu, yfir hásumarið, en þá
er líka ævinlega hægt að
bregða sér út í eyjarnar, sem
eru hreinasta paradís allt sum-
arið. Þar er svöl aftangola eft-
ir heita daga, sægur baðstranda
og hafið kristalsstært.
Ferðamönnum, sem kjósa að
hafa eitthvað fleira fyrir stafni
en baka sig í sólinni, býður
Grikkland upp á gnægð for-
vitnilegra minja frá öllum
skeiðum sögunnar, og mun ó-
víða á jarðkringlunni vera sam-
an komið jafnstórt og fjöl-
breytilegt safn slíkra minja.
Þar stóð vagga vestraennar
menningar, og þar hafa varð-
veitzt ýmsir hlutir sem þykja
bera af öðru sinnar tegundar í
heiminum, ekki sízt í högg-
mynda- og byggingalist, bæði
frá fornöld og miðöldum.
Annar veikamikill kostur
við Grikkland er sá, að landið
er lítið og fjarlægðir ekki mikl
ar, þannig að komast má yfir
ótrúlega mikið af fróðlegum
sögustöðum á mjög skömmum
tíma. Og er þá ótalinn sá kost-
urinn, sem margir munu telja
harla þungvægan, en hann er
sá, að verðlag í landinu er á-
kaflega lágt — lægra en víð-
ast hvar annars staðar í Evr-
ópu. Að vísu eru til lúxushótel
á hæsta Evrópuverði og lúxus-
ferðir með skipum í sama verð-
flokki, en þeir sem kjósa að
búa við óbrotnari kjör geta
hæglega fundið dvalarstaði við
sitt hæfi, allt niður í 2 dollara
á sólarhring og jafnvel enn
lægra á fásóttum stöðum, en
þar eru aðstæður að vísu mjög
frumstæðar. Verðlag er að jafn
aði talsvert hærra þar sem
ferðamannastraumurinn er ör-
astur, en slíkir staðir eru ekki
endilega skemmtilegastir eða
forvitnilegastir — öðru nær.
Margar grísku eyjanna, sem
enn eru tiltölulega ósnortnar
af ferðamönnum, eru meðal á-
nægjulegustu viðkomu- eða
(Valarstaða í landinu.
Þegar komið er til Aþenu,
sem er miðstöð ferðamanna-
straumsins, er um marga kosti
að velja og alla ákaflega góða.
Menn geta t.d. byrjað á að
dveljast tvo eða þrjá daga í
borginni til að skoða Akrópólis
og aðrar fornar menjar þar,
sem bæði eru miklar og merki-
legar, að ógleymdu fornminja-
safninu sem er eitt hið stærsta
og merkasta sinnar tegundar í
heiminum. Þeir sem láta sér
nægja að auðga andann fyrir
hádegi geta svo eytt siðdeginu
niðri á ströndinni, steinsnar
frá borginni, þar sem velja má
milli margra baðstranda og
sundurleitra. Sumar þeirra eru
öllum opnar endurgjaldslaust,
aðrar búnar klefum og
skemmtitækjum og kostar að-
gangur einn til tvo dollara.
Kvöldum má eyða í hinum
mörgu glæsilegu næturklúbb-
um niðri á ströndinni, sem að
vísu eru nokkuð dýrir. En það
getur líka verið ómaksins vert
að reika um gamla hverfið í
hlíðum Akrópólis, Plaka, þar
sem lífið er litríkt, þrungið
tónlist og glöðum söngvaklið,
en skemmtistaðir tiltölulega ó-
dýrir. Sumir þeirra eru undir
berum himni uppi á þökum
húsa og útsýni þaðan yfir borg
ina dýrlegt. Yfir sumarið er
erlendar hljómsveitir og óper-
ur undir berum himni í hinu
forna hringleikahúsi Heródesar
Attíkusar, sem stendur undir
hamravegg Akrópólis við hlið-
ina á fyrsta raunverulega leik-
húsi Evrópu, Díónýsos-leikhús-
inu. í hringleikahúsinu, sem
rúmar þúsundir áheyrenda, er
hljómburður með ólíkindum.
Vilji menn bregða sér frá
Aþenu til annarra fornfrægra
sögustaða, liggur næst að tak-
ast á hendur dagsferð til Delfí,
hins ginnheilaga miðdepils
Grikklands til forna, þar sem
haldnar voru miklar trúar- og
listahátíðir, helgaðar guðinum
Apollóni, ásamt íþróttamótum.
Óvíða í Grikklandi er landslag
jafnhrikalegt og stórfenglegt
eins og í Delfí, og þar eru
merkilegar menjar hins foma
blómatíma: hof Apollóns, stórt
leikhús, íþróttavlöllur, helgi-
dómar og fjárhirzlur hinna
ýmsu borgríkja, og þannig
mætti lengi telja.
Annar góður kostur er að
leggja upp í dagsferð til Kór-
intu hinnar fornu (yfir Kór-
intuskurðinn) og áfram suður
Pelopsskaga til Mýkenu (þar
sem elztu minjar menningar á
meginlandi Evrópu voru grafn-
ar upp), Epídavros (þar sem
stendur stærsta forna leikihús
Grikkja, þar sem haldnar eru
leiklistarhátíðir á sumrin, með
sæti fyrir 16.000 manns), og
Navplíon niðri við hin undur-
fagra Argos-flóa. Navplíon var
fyrsta höfuðborg hins endur-
reista Grikklands á síðustu öld.
Þó þessi dagsferð sé löng, er
lítil hætta á að menn þreytist
að ráði, og engin hætta á að
hún gleymist þeim sem farið
hafa.
Vilji menn taka á sig stærri
krók á Pelopsskaga og komast
alla leið til Ólympíu hinnar
fornu, sem var önnur helgasta
borg Forn-Grikkja og vettvang
ur Ólympíuleikanna, verða þeir
að verja til þess a.m.k. tveim-
ur til þremur dögum, en það
er ferð sem engan svíkur, far-
ið yfir hrikaleg fjöll og um
margar blómlegar byggðir.
Þetta voru þá helztu stað-
irnir á meginlandinu sem vert
væri að heimsækja frá Aþenu,
en vitanlega er um margt fleira
að velja, ekki sízt norðan til
í landinu, t.d. sjálft Ólýmpos-
fjall, heimkynni guðanna, ná-
lægt Þessalóníku, munkalýð-
veldið Aþos á svipuðum slóð-
um, hinar stórfurðulegu kletta-
borgir Meteóra typptar klaustr
um og loks Jannína, höfuðborg
Epírus, með sínum múham-
eðsku mjóturnum og undur-
fagra vatni.
En hætt er við að skyndi-
gestinn, sem ekki hefur nema
tvær eða þrjár vikur upp á
að hlaupa, fýsi að komast út
í einhverja hinna mörgu og
lokkandi eyja, hvort sem hann
nú kýs Hringeyjar, Tylftareyj-
ar, Jónísku eyjarnar, Krít eða
eyjarnar norður í Þrakíu-hafL
Hér er bágt að gera upp á milli
mýmargra og mjög góðra
kosta. Þeir, sem yndi hafa af
sölbökuðum , sendnum strönd-
um, gróðri, miðaldaköstulum og
hæfilegu magni eldri minja,
kjósa sennilega Ródos, „perlu
Miðjarðarhafsins“, sem er
stærst Tylftareyja undan
ströndum Tyrklands. Aðrar eyj
ar í sama klasa eru t.d. Patm-
os, þar sem Jóhannes á að hafa
skrifað Opinberunarbókina, og
Kalímnos, þar sem hinir nafn-
kenndu perlu- og svampakaf-
arar eiga heimkynni.
Ekki langt frá Ródos, hand-
an við Karpaþos í suðvestri,
liggur Krít, stærst og sögufræg
ust grísku eyjanna. Þar er að
finna elztu minjar menningar í
allri Evrópu í Knossos, hinni
glæstu höfuðborg eyríkisins til
forna. Krít á langa og afar
margbreytilega sögu og sérstæð
an kynstofn sem sker sig úr
öðrum Grikkjum fyrir sakir
karlmannlegs vaxtarlags, skap
festu, hreysti og fastheldni við
fornar venjur.
Milli Tylftareyja Dodekan-
isos) og meginlands Grikklands
liggja Hringeyjar (Kyklades)
þar sem velja má um marga
ógleymanlega staði sem eru
innbyrðis harla ólíkir. Nýtízku
legust og eftirsóttust af ferða-
mönnum er eyjan Mýkonos, og
er þar vel búið að gestum.
Steinsnar frá Mýkonos liggur
hið ginnhelga og sagnfræga ey-
kríli Delos, þar sem goðsögnln
segir að Apollón hafi fæðzt, og
eru þar margar minjar um
forna glæsitíð, bæði gríska og
rómverska, en nú er þar engin
byggð. Nokkru sunnar í klas-
anura liggur Naxos, stór eyja
sem mjög kom við sögu áður
en veldi Aþenu varð hvað mest,
en hún er ekki mikið sótt af
ferðamönnum enn sem komið
er. Syðst í klasanum liggur
Santóríní (hin forna Þíra),
ævintýraleg eldfjallac-yja,
sem verður flestum ógleyman-
leg er þangað koma.
Þeim, sem heimsækja vilja
sem flesta af þessum stöðum á
þægilegan og fljótvirkan hátt,
gefst kostur á vikusiglingu með
mjög nýtízkulegum skemmti-
ferðaskipum frá Píreus (hafn-
arborg Aþenu) til Krítar
(heimsókn til Knossos), Ródos,
(heimsókn til Lindos), Efesus á
strönd Litlu-Asíu, Istanbúl
(tveggja daga viðdvöl), Delos
og loks Mýkonos. Þessa ferð
fór íslenzkur hópur 1 fyrsta
sinn í fyrra, á vegum ferða-
skrifstofunnar Útsýnar, og þótti
ógleymanleg reynsla.
Nær Aþenu en Hringeyjar
liggja nokkrar undurfagrar eyj-
ar rétt undan strönd Pelops-
saga, þeirra á meðal „lista-
mannaeyjan" Hýdra sem er
svo fjöllótt að þar verður ekki
öðrum farartækjum við komið
en psnum og tveimur jafnfljót-
um. í Jónahafi vestan Grikk-
lands liggja enn margar eyjar
og sumar allþekktar, t.d. tþaka
Ódysseifs og hin mikla gróður-
paradís Kerkíra (öðru nafni
Corfu), þar sem gríski kóng-
urinn á meðal annars sumar-
höll. Þangað flykkjast ferða-
menh á sumrin ekki síður en
til Ródos og Mýkonos.
Kerkíra er nyrzta eyja Grikk-
lands, liggur á mörkum Jóna-
'hafs og Adríahafs. Austan og
norðan við hana liggur Albania
að mestu lokað land, en sé hald
ið lengra í norðurátt eru líkur
til að menn komist til paradís-
ar Títós á Adríahafsströnd, sem
er yfir 2000 kílómetra löng og
nær frá landamærum Albaniu
norður undir Trieste. Meðfram
endilangristrandlengjunni ligg-
ur fjallgarður, sem einungis er
rofinn hér og þar af fallvötn-
um, og skýlir hann ströndinni
fyrir austannæðingi, þanmg
að loftslag er þar mjög gott
mestan hluta árs, og má segja
að meginstraumur ferðamanna
liggi þangað, enda er góður mal
bikaður akvegur meðfram encti
langri ströndinni. Annars hef-
ur ferðamannastraumurinn inn
í landið aukizt til muna eftir
að fullgerð var hin mikla hrað
braut frá Ljubljana um Zagr-
eb, Belgrad, Nis, Skopje og
suður til Þessalóníku í Norð-
ur-Grikklandi. Hefur hún mjög
auðveldað ferðalög um landið
og örvað menn til að fara land-
leiðina frá Norður- og Vestur-
Evrópu til Grikklands.
Þó Júgóslavía hafi ekki upp
á neitt svipaðar fornminjar að
bjóða eins og Grikkland, á hún
í fórum sínum margt til að
gleðja forvitinn ferðamann,
t.d. ýmis mannvirki á Adría-
hafsströndinni frá tíð Róm-
verja og frá miðöldum, fjöld-
ann allan af glæsilegum mið-
aldakirkjum með frábærum
veggskreytingum, listrænan
þjóðlegan handiðnað, gamla
tónlist og hrífandi þjóðdansa,
litríka þjóðbúninga og ákaflega
alúðlegt viðmót íbúanna.
Allt er þetta' að finna á
Adríahafsströndinni, paradís
ferðamanna í Júgóslavíu, og
yrði of langt mál að telja upp
allar þær borgir, þorp, kastala,
kirkjur og önnur mannvirki
sem stráð er eftir endilangri
strandlengjunni. Meginhluti
hennar nefnist Dalmatíuströnd,
allt frá Starigrad í norðri til
Cavtat í suðri. Fyrir norðan
Framhald á bls. 23